نتایج امیدوارکننده واکسن کاندیدای کووید ۱۹

واکسنی که پژوهشگران دانشگاه پیتسبورگ علیه ویروس کرونا جدید توسعه داده‌اند و ازطریق پچی به‌اندازه‌ی نوک انگشت به پوست تحویل داده می‌شود، در موش‌ها آزمایش شد و آنتی‌بادی‌های خاص SARS-CoV-2 را در مقادیری تولید کرد که برای خنثی‌کردن ویروس کافی بود. نتایج این پژوهش در مجله‌ی EBioMedicine گزارش شده است.

پژوهشگران توانستند به‌سرعت طراحی واکسن را آغاز کنند؛ زیرا زمینه‌ی این کار در جریان همه‌گیری‌های ویروس‌های کرونای قبلی فراهم شده بود. درواقع، تجربه‌ی کار با ویروس‌های عامل سارس و مرس به کمک پژوهشگران آمد. این دو ویروس که ارتباط نزدیکی با SARS-CoV-2 دارند، به ما می‌آموزند که پروتئین خاصی که اسپایک نامیده می‌شود، برای القای ایمنی علیه ویروس مهم است. آندریا گامبوتو دانشیار جراحی در دانشکده‌ی پزشکی پیتسبورگ می‌گوید:

ما دقیقا می‌دانستیم که باید کجا با ویروس جدید مبارزه کنیم. به همین علت، تأمین اعتبار پژوهش‌های مرتبط با واکسن مهم است. شما هرگز نمی‌دانید که همه‌گیری جهانی بعدی از کجا خواهد آمد.

لوئیس فالو، استاد و رئیس بخش پزشکی پوست دانشکده‌ی پزشکی پیتسبورگ می‌گوید:

توانایی ما برای توسعه‌ی سریع این واکسن نتیجه‌ی همکاری دانشمندانی با تخصص در زمینه‌های مختلف در جهت دستیابی به یک هدف مشترک بود.

درمقایسه‌با واکسن کاندیدای دیگری که از نوع واکسن‌های mRNA بوده و تازه وارد کارآزمایی‌های بالینی شده است، واکسنی که در این مقاله تشریح شده است و نویسندگان آن را PittCoVacc نامیده‌اند، رویکرد تثبیت‌شده‌تری را دنبال می‌کند و در آن از قطعاتی از پروتئین ویروسی استفاده می‌شود که در آزمایشگاه ساخته شده است. این پروتئین ویروسی با القای پاسخ ایمنی موجب مصونیت دربرابر ویروس می‌شود. نحوه‌ی عمل این واکسن مانند نحوه‌ی عمل واکسن‌های فعلی آنفلوانزا است.

پژوهشگران برای تولید واکسن‌های مناسب برای کارآزمایی‌های بالینی از اصول GMP پیروی می‌کنند که به‌وسیله‌ی سازمان غذا و دارو تعریف شده است

پژوهشگران همچنین برای تحویل دارو و به‌منظور افزایش قدرت، از روش جدیدی به‌نام آرایه‌ی میکرونیدل استفاده کردند. این آرایه که پچی به‌اندازه‌ی یک سر انگشت است، حاوی ۴۰۰ سوزن ریز است که قطعات پروتئین اسپایک را وارد پوست می‌کند؛ جایی که واکنش ایمنی قوی دربرابر آن ایجاد می‌شود. پچ همچون یک نوار چسب است و سوزن‌ها که از قند و قطعات پروتئین تشکیل شده‌اند، به‌راحتی در پوست حل می‌شوند. فالو گفت:

ما این روش را براساس رویکردی که ابتدا برای تحویل واکسن آبله به پوست طراحی شده بود، توسعه داده‌ایم اما نسخه‌ی جدید پیشرفته‌تر بوده و کارآیی بیشتری دارد. این روش واقعا بدون درد است.

این سیستم همچنین بسیار مقیاس‌پذیر است. قطعات پروتئینی به‌وسیله‌ی یک کارخانه‌ی سلولی ساخته می‌شوند (لایه‌های روی هم از سلول‌های کشت داده شده که برای بیان پروتئین اسپایک SARS-CoV-2 مهندسی شده‌اند) که می‌تواند درجهت تولید انبوه اصلاح شود. همچنین، خالص‌سازی پروتئین در مقیاس صنعتی قابل انجام است. تولید انبوه آرایه‌ی میکرونیدل شامل استفاده از یک سانتریفیوژ برای ریختن مخلوط پروتئین و قند درون یک قالب است. پس از تولید، واکسن می‌تواند تا زمان نیاز در دمای اتاق نگه‌داری شود و حین حمل‌ونقل نیازی به وسایل سرمایشی ندارد. گامبوتو گفت:

درمورد بیشتر واکسن‌ها نیازی نیست که از همان ابتدا به مسئله‌ی مقیاس‌پذیری بپردازید. اما وقتی درحال توسعه‌ی سریع واکسنی علیه یک همه‌گیری جهانی هستید، این مسئله ضرورت پیدا می‌کند.

واکسن ازطریق پچی از سوزن‌های میکروسکوپی به پوست تحویل داده می‌شود

وقتی واکسن PittCoVacc روی موش‌ها آزمایش شد، طی دو هفته پس از دریافت، میزان زیادی آنتی‌بادی علیه SARS-CoV-2 ساخته شد. این حیوانات هنوز به‌مدت زیادی مورد پیگیری قرار نگرفته‌اند اما پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند موش‌هایی که واکسن MERS-CoV را دریافت کردند، سطحی کافی از آنتی‌بادی‌ را تولید کردند که حداقل تا یک سال برای خنثی‌کردن ویروس کافی بود. بر‌این‌اساس، به‌نظر می‌رسد سطوح آنتی‌بادی حیواناتی که واکسن SARS-CoV-2 را دریافت کرده‌اند نیز از همین روند تبعیت کند.

نکته‌ی مهم اینکه واکسن میکرونیدل SARS-CoV-2 حتی پس از استریل شدن با اشعه‌ی گاما قدرت خود را خفظ می‌کند که مرحله‌ای مهم به‌سوی ساخت محصولی است که برای مصرف انسان‌ها مناسب باشد. پژوهشگران اکنون در انتظار دریافت مجور سازمان غذا و داروی آمریکا و آغاز کارآزمایی بالینی مرحله‌ی یک طی چند ماه آینده هستند. فالو گفت:

آزمایش در بیماران به‌طور معمول نیاز به حداقل یک سال و احتمالا بیشتر دارد. وضعیت فعلی از شرایط گذشته متفاوت است بنابراین نمی‌دانیم فرایند توسعه‌ی بالینی چقدر طول خواهد کشید. تجدیدنظرهای اعلام‌شده‌ی اخیر در فرایندهای معمول نشان می‌دهد که ممکن است بتوانیم سریع‌تر پیش برویم.