نتایج پژوهشی تازه: پوشیدن ماسک در توقف انتشار ویروس کرونا بسیار موثر است

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های ایالات متحده (CDC) پس از ارزیابی شواهد موجود درباره‌ی انتقال هوابرد ویروس کرونا جدید، بامداد امروز با انتشار دستورالعملی تازه، پوشیدن ماسک‌های پارچه‌ای را برای تمام مردم توصیه کرد. اکنون تیمی بین‌المللی از پژوهشگران نیز در مقاله‌ای جدید که روز گذشته در نشریه‌ی نیچر منتشر شد، به تأثیر ماسک‌های جراحی صورت در جلوگیری از انتقال ویروس کرونا و ویروس‌های آنفلوانزا از افراد دارای علامت اشاره کرده‌اند.

استفاده از ماسک‌های صورت برای پیشگیری از ابتلا به کرونا از زمان آغاز انتشار این ویروس نزد پژوهشگران بهداشت عمومی به‌شدت بحث‌برانگیز بوده است. درابتدا به‌ویژه در ایالات متحده، مقام‌ها در توصیه به استفاده از ماسک سهل‌انگاری کردند و از مردم خواستند تا ذخیره‌ی کنونی ماسک‌های جراحی و ماسک‌های تنفسی N95 را برای کارکنان مراقبت‌های بهداشت نگه دارند.

با این حال، اکنون مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها در ایالات متحده به تمام آمریکایی‌ها توصیه می‌کند در مکان‌های عمومی ماسک‌های پارچه‌ای به‌صورت بزنند. اما سازمان بهداشت جهانی ظاهرا هنوز هیچ تصمیمی برای تغییر موضع پیشین خود ندارد و همچنان استفاده از ماسک را تنها برای بیماران و مراقبان آن‌ها توصیه می‌کند؛ درحالی‌که مقاله‌ی جدید با استدلالی قانع‌کننده استفاده از ماسک را بسیار مؤثر می‌داند.

ویروس‌های کرونا و آنفلوانزا که عامل بروز عفونت‌های تنفسی هستند، ازطریق مسیرهای مختلف از انسان به انسان منتقل می‌شوند: تماس مستقیم یا غیرمستقیم، قطرات کوچک تنفسی و ذرات کوچک‌تر به‌نام آئروسل. تاکنون به ما گفته شده است که ویروس کرونا جدید به‌طور کلی هوابرد نیست و عمدتا ازطریق تماس با افراد یا سطوح آلوده منتقل می‌شود؛ اما همان‌طور که پیش‌تر در زومیت خواندید، درباره‌ی انتقال ویروس کرونا ازطریق هوا بین دانشمندان اتفاق نظر وجود ندارد. برای آگاهی دقیق از این موضوع توصیه می‌کنیم این مقاله‌ی زومیت را مطالعه کنید.

• هرآنچه باید درباره ماندگاری ویروس کرونا روی سطوح مختلف بدانید
• ویروس کرونا جدید چگونه منتشر می‌شود؟
• ویروس کرونا؛ هرآنچه باید درباره ضرورت پوشاندن صورت و نحوه ساخت ماسک خانگی بدانید

اکنون مقاله‌ی نیچر برای آزمایش تأثیر ماسک‌های جراحی صورت، تا حد زیادی بر انتشار ویروس ازطریق قطرات کوچک و ذرات آئروسل تمرکز کرده است. پژوهشگران در این مطالعه استدلال می‌کنند ازآنجاکه «اغلب شواهد موجود درباره‌ی اثر فیلترینگ ماسک‌های صورت و تنفسی از تجارب آزمایشگاهی با ذرات غیربیولوژیکی به‌دست آمده است و همچنین اغلب پژوهش‌ها بر آنفلوانزا و نه ویروس کرونا جدید (SARS-Cov-2) تمرکز کرده‌اند»، آموخته‌های ما درباره‌ی اثربخشی ماسک‌های جراحی درحقیقت بسیار اندک است. بنابراین، چگونه می‌توانیم آنچه را که می‌دانیم به دنیاگیری کنونی کووید ۱۹ تعمیم دهیم؟

پژوهشگران با استفاده از دستگاهی به‌نام Gesundheit II که نفس انسان را جمع‌آوری می‌کند، آزمایشی انجام دادند و دریافتند در افرادی که ماسک نمی‌پوشند، ویروس کرونا در ۳۰ تا ۴۰ درصد از قطرات کوچک و آئروسل‌ها یا ذرات کوچک‌تر خارج‌شده از آن‌ها وجود دارد؛ درحالی‌که به‌طرز چشمگیر، تمام داوطلبانی که ماسک صورت پوشیده بوده‌اند، اصلا هیچ ویروس کرونایی نه ازطریق قطرات کوچک و نه آئروسل‌ها منتشر نکردند.

هرچند نتایج مطالعه‌ی اخیر درخورتوجه است، همچنان باید با دیده‌ی شک و تردید به آن نگریست. دون میلتون، نویسنده‌ی اصلی مقاله‌ی نیچر و استاد تمام بهداشت محیط کاربردی در دانشگاه مریلند به وب‌سایت ساینس‌دیلی گفت:

در مواقع عادی می‌گوییم اگر اثربخشی ماسک از نظر آماری به‌نحو معنادار اثبات نشود یا در مطالعات دنیای واقعی اثرگذار نباشد، پوشیدن آن را توصیه نکنیم؛ اما در میانه‌ی یک دنیاگیری ما چاره‌ای دیگر نداریم. اگر ماسک حتی به‌طور جزئی انتقال را کاهش دهد، ارزش امتحان کردن را دارد.

درهمین‌حال، موجودی ماسک‌ها درسرتاسر جهان درحال کاهش است. کارکنان مراقبت بهداشتی در کشورهای غربی به استفاده از ماسک‌های پارچه‌ای دست‌ساز روی آورده‌اند و ظاهرا دروضعیت کمبود و گرانی شدید این ماسک در کشورمان نیز تنها راه، ساخت ماسک در خانه است. توصیه‌ی جدید CDC به پوشیدن ماسک ممکن است معضلات کنونی در تأمین تقاضای جهانی ماسک را تشدید کند و نزاع بر سر دستیابی به آن را افزایش دهد؛ هرچند این مرکز تأکید می‌کند که ماسک‌های پزشکی باید برای کادر درمان ذخیره شود و مردم به‌جای آن، از پوشش‌های پارچه‌ای استفاده کنند.

دولت ترامپ به‌تازگی از شرکت 3M که تأمین‌کننده‌ی تجهیزات پزشکی در آمریکا است، درخواست کرد تا به‌منظور حفظ ماسک‌ها‌ی تنفسی N95 درون کشور، فروش آن‌ها را به کانادا متوقف کند. همچنین بنا به گزارش‌ها، ایالات متحده کل محموله‌ی ماسک هواپیمایی را که عازم فرانسه بود، ضبط کرد. اکنون در این وضعیت ظاهرا رساندن یک ماسک کاربردی به‌دست تک‌تک شهروندان به دشوارترین کار دنیا تبدیل شده است. باتوجه به پژوهش نیچر و توصیه‌ی اخیر CDC، اکنون بهتر است که هنگام حضور در مکان‌های عمومی با هر وسیله‌ای که می‌توانید، چه روسری یا ماسک پارچه‌ای صورتتان را بپوشانید.