چرا ویروس کرونا مردان را بیشتر از زنان می‌کشد؟
به‌نظر می‌رسد ویروس کرونا تهدیدی جدی برای مردان ایجاد می‌کند. مردان میان‌سال و مسن‌تر و دچار بیماری‌های زمینه‌ای که سیستم ایمنی را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد، به‌طورخاص درمعرض آسیب ناشی از این ویروس قرار دارند. گرچه دانشمندان نمی‌توانند با اطمینان بگویند چرا همه‌گیری فعلی ازنظر جنسی تبعیض قائل می‌شود، این امر به‌طورکلی مسئله‌ی تعجب‌آوری نیست. این اختلاف اولین‌بار در چین مشاهده شد. تجزیه‌و‌تحلیل ۴۴٬۶۷۲ مورد تأییدشده از اواخر سال ۲۰۱۹، یعنی زمانی‌که ویروس اولین‌بار در ووهان مشاهده شد، تا ۱۱ فوریه ۲۰۲۰ نشان می‌داد نرخ مرگ‌و‌میر در میان مردان ۲/۸ درصد و در میان زنان ۱/۷ درصد است. کشور ایتالیا نیز که میزان تلفاتش در ۱۹ مارس از کشور چین فراتر رفت، روند مشابهی دنبال کرد و در آن، نرخ مرگ‌و‌میر مردان ۱۰/۶ درصد و نرخ مرگ‌و‌میر زنان ۶ درصد بود.
در دوره‌ی شیوع سارس و مرس نیز احتمال مرگ مردان و زنان برابر نبود و این بیماری‌ها نیز دراثر ویروس‌های کرونای مشابهی ایجاد می‌شدند. در سال ۲۰۰۳ در هنک‌کنگ، تعداد زنانی که دچار سندرم تنفسی حاد بسیار سخت (سارس) می‌شدند، بیش از تعداد مردان بود؛ اما تجزیه‌و‌تحلیل تمام ۱،۷۵۵ مورد نشان داد نرخ مرگ‌و‌میر در مردان ۵۰ درصد بیشتر است. در طول همه‌گیری جهانی آنفلوانزا در سال ۱۹۱۸ که به کشته‌شدن حدود ۵۰ میلیون نفر منجر شد، احتمال مرگ مردان بزرگ‌سال بیش از زنان بود. درحالی‌که دانشمندان نمی‌دانند عامل تفاوت جنسیتی در همه‌گیری فعلی چیست، مصرف سیگار و نوشیدنی‌های الکلی به‌عنوان تئوری‌های ممکن در‌این‌زمینه مطرح شده است.
ازنظر تاریخی، مردان بیش از زنان سیگار می‌کشند و این اختلاف، به‌ویژه در چین، مهم است. در این کشور حدود ۵۰ درصد از مردان و کمتر از ۳ درصد از زنان سیگار می‌کشند. احتمال ابتلای افراد سیگاری به بیماری‌های مزمن ریه و قلب بیشتر است و پیامدهای ابتلای افراد دارای این مشکلات به کووید ۱۹ شدیدتر است. پاول هانتر، استاد پزشکی دانشگاه آنجلیای‌شرقی می‌گوید:
یکی از دلایل اصلی مرگ این است که ریه‌های شما دیگر کار نمی‌کنند و اگر ریه‌ها از قبل بهدلیل سیگارکشیدن آسیب دیده باشند، پیش‌از آنکه دیگر به‌اندازه‌ی کافی در اکسیژن‌رسانی به بدن مؤثر نباشند، اندوخته‌ی کمتر دارند.
مطالعه‌ی انجام‌شده روی ۱،۰۹۹ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ که در مجله‌ی New England Journal of Medicine منتشر شد، نشان داد افراد سیگاری حدود ۲۶ درصد از کسانی را تشکیل می‌دهند که درنهایت در بخش مراقبت‌های ویژه بستری می‌شوند یا دراثر بیماری جان خود را از دست می‌دهند. همچنین، از همان ابتدا نیز احتمال ابتلای افراد سیگاری به ویروس کرونا جدید، یعنی Sars-Cov-2، بیشتر است؛ زیرا آن‌ها وقتی لب‌های خود را لمس می‌کنند، می‌توانند ویروس را از دست به دهان منتقل کنند. همچنین، به این دلیل ممکن است سیگارهای آلوده را به‌اشتراک بگذارند.
البته در کشور ایتالیا تفاوت جنسی میان افراد سیگاری بسیار کمتر از این تفاوت در چین است و ۲۸ درصد از مردان و ۱۹ درصد از زنان سیگار می‌کشند. این امر ممکن است نشان‌دهنده‌ی این موضوع باشد که در این میان، عوامل ناشناخته‌ی دیگری نیز نقش دارند. زنان به‌جز در دوران بارداری برای اجتناب از حمله و ردکردن جنینی که درون بدنشان در حال رشد است، درمقایسه‌با مردان از پاسخ ایمنی قوی‌تری برخوردار هستند که می‌تواند توضیح ممکن دیگری برای دلیل حساسیت بیشتر مردان به بیماری کووید ۱۹ باشد.
در مجموعه آزمایش‌هایی که نتایج آن‌ها در مجله‌ی The Journal of Immunology منتشر شد، میکروب‌شناسانی از دانشگاه آیووا موش‌های نر و ماده را با ویروس کرونای عامل سارس آلوده کردند و دریافتند همچون انسان‌ها، احتمال مرگ موش‌های نر بیشتر بود؛ اما وقتی پژوهشگران تخمدان‌های موش‌های ماده را از بدنشان خارج کردند، نرخ مرگ‌و‌میر افزایش پیدا کرد که نشان می‌دهد هورمون استروژن تا حدی از آن‌ها دربرابر سارس محافظت می‌کرد.
هورمون‌ها همچنین می‌توانند تا حدودی در نحوه‌ی تعامل ویروس کرونا جدید که آرایش ژنتیکی‌اش تقریبا ۷۹ درصد شبیه ویروس سارس است، با مجاری هوایی انسان مؤثر باشند. ایان هال، استاد پزشکی مولکولی در دانشگاه ناتینگهام، توضیح می‌دهد ویروس Sars-Cov-2 از پروتئین اسپایک برای اتصال به پروتئین گیرنده به‌نام ACE2 استفاده می‌کند که روی سطح سلول‌های تنفسی انسان قرار دارد. به‌اعتقاد وی، این فقط یک تئوری است:
ممکن است تفاوت‌هایی در روش‌های تعامل ویروس با گیرنده‌ی اصلی آن در مجاری هوایی وجود داشته باشد که موجب شود افراد مذکر دربرابر بیماری حساس‌تر شوند.
پژوهش درباره‌ی شکل این پروتئین اسپایک و تمام روش‌های تعامل آن با گیرنده‌ی ACE2 نه‌تنها می‌تواند درباره‌ی این مسئله اطلاعاتی دراختیار پژوهشگران قرار دهد که ویروس چگونه به‌طور متفاوت مردان و زنان را عفونی می‌کند؛ بلکه ممکن است راهی برای درمان پیشنهاد کند. هال می‌گوید:
اگر بتوانیم آن تفاوت مهم را شناسایی کنیم و به‌طوربالقوه دارویی طراحی کنیم که این اختلاف را حذف کند، شاید بتوانیم خطر را در مردان تا حد خطر موجود در زنان کاهش دهیم.
درنهایت، احتمالا زیست‌شناسی و سبک زندگی و رفتار در گسترش و تأثیر کووید ۱۹ تأثیر می‌گذارند؛ اما تنها زمانی می‌توانیم تفاوت‌های دقیق بین مردان و زنان را درک کنیم که کشورهای بیشتری آمارهای مربوط به میزان مرگ‌و‌میر و عفونت در میان مردان و زنان را منتشر کنند.
ابتکاری به‌نام Global Health 50/50 که حامی برابری جنسیتی در سلامت است، در حال جمع‌آوری ارقام مربوط به عفونت کووید ۱۹ از ۲۵ کشور است که بیشترین شمار موارد را دارند؛ اما تاکنون فقط ۱۲ کشور جزئیات مربوط به مرگ‌و‌میر زنان و مردان را ارائه داده‌اند. سارا هاوکس، استاد بهداشت عمومی جهانی در کالج دانشگاهی لندن و یکی از مدیران این ابتکار، خاطرنشان می‌کند برخی از کشورها ازجمله بریتانیا و آمریکا این داده‌های حساس را ارائه نکرده‌اند. او می‌گوید:
آن‌ها قطعا داده‌ها را دارند؛ ولی نمی‌دانم چرا آن‌ها را برای هر جنس به‌طور جداگانه گزارش نمی‌کنند. این فقط مسئله‌ای آماری نیست. من به‌عنوان پزشک می‌خواهم بدانم آیا خطر مرگ کاملا متفاوت است یا خیر و چه کسانی آلوده می‌شوند.
زنان ۷۰ درصد از نیروی کار را در بخش مراقبت‌های بهداشتی و اجتماعی تشکیل می‌دهند و طبق گفته‌ی هاوکس، بهدلیل نقش‌های جنسیتی ممکن است بیشتر درمعرض ویروس قرار گیرند. او می‌گوید:
در بسیاری از جوامع، این زنان هستند که در خط‌مقدم مراقبت‌ها قرار دارند و از خویشاوندان یا دوستان بیمار در خانه‌های خود مراقبت می‌کنند. بنابراین، آیا شاهد افزایش تعداد زنان جوانی خواهم بود که آلوده می‌شوند؟ درباره‌ی آن چه کاری می‌توانم انجام دهم؟ دلایل زیادی وجود دارد که بخواهید این داده‌ها را ببینید.
به‌گفته‌ی هال، داده‌های مربوط به نرخ عفونت و مرگ‌و‌میر که براساس جنس و سن طبقه‌بندی شده باشد، به پزشکان و پرستاران کمک می‌کند درباره‌ی ظرفیت مراقبت‌های ویژه در بیمارستان‌ها برنامه‌ریزی و آن را نظارت کنند:
این اطلاعات ازنظر برنامه‌ریزی ظرفیت مراقبت‌های ویژه مفید است؛ زیرا باید بدانید احتمالا وضعیت چه تعدادی از افراد بدتر خواهد شد. باید بتوانیم تعداد بیمارانی که به‌طوربالقوه ممکن است به مراقبت‌های ویژه نیاز داشته باشند با تعداد دستگاه‌های تنفس مصنوعی مطابقت دهیم که در فضاهای مختلف بیمارستان موجود است.
نظرات