چگونه تفاوت انواع سرفه را تشخیص دهیم؟
قرن‌ها است که پزشکان و مراقبت‌کنندگان بهداشتی در جست‌وجوی سرنخ‌هایی برای کمک به تشخیص بیماری پنهان، به انواع مختلف سرفه گوش می‌دهند. سرفه ابزار تشخیصی ارزشمندی است؛ اما چگونه متوجه شوید دچار سرفه‌ی نسبتا بی‌ضرر یا سرفه‌ی ناشی از ویروس کرونا شده‌اید یا اینکه سرفه مربوط به چیز دیگری است.
سرفه‌ها گه‌گاه سالم است؛ اما سرفه‌ای که هفته‌ها ادامه داشته باشد، مخاط خونی تولید کند، موجب تغییر رنگ خلط شود یا همراه با تب یا سرگیجه یا خستگی باشد، ممکن است علامتی از این باشد که لازم است به پزشک مراجعه کنید.
سؤالات مهم مربوط به سرفه
اگر به‌علت سرفه به پزشک مراجعه کنید، او می‌خواهد بداند:
- سرفه تا چه مدتی ادامه داشته است: روزها یا هفته‌ها یا ماه‌ها؟
- شدت سرفه‌ها چه موقع بیشتر است: شب یا صبح یا به‌طورمتناوب در طول روز؟
- صدای سرفه چگونه است: خشک و مرطوب و شبیه به صدای پارس‌کردن یا خشک و کوتاه یا بلند و ملایم؟
- آیا سرفه موجب نشانه‌هایی مانند استفراغ، سرگیجه، بی‌خوابی و... می‌شود؟
- سرفه‌ی شما چقدر بد است؟ فعالیت‌های روزانه‌ی شما را محدود می‌کند، ناتوان‌کننده، آزاردهنده، مداوم یا متناوب است؟
سرفه‌ی کووید ۱۹: خشک و مداوم است و تنگی‌نفس به‌دنبال دارد
بارزترین نشانه‌های کووید ۱۹ تب و خستگی است و شاید احساس کنید دچار سرماخوردگی یا آنفلوانزا شده‌اید. سرفه درحدود نیمی از بیماران عفونی وجود دارد. با‌توجه‌به اینکه کووید ۱۹ موجب تحریک بافت ریه می‌شود، سرفه‌ی خشک و مداومی همراه آن است. تنگی‌نفس و درد عضلانی نیز وجود دارد. با پیشرفت بیماری، بافت ریه پر از مایع می‌شود و فرد ممکن است در تقلا برای دریافت اکسیژن کافی دچار تنگی‌نفس بیشتری شود.
سرفه‌ی مرطوب و خلط‌دار یا خشک و پارس‌مانند؟
سرفه‌ی مرطوب خلط را از دستگاه تنفسی تحتانی (ریه‌ها و مجاری هوایی تحتانی) وارد دهان می‌کند. صدای مرطوب براثر وجود مایعات در مجاری هوایی ایجاد می‌شود و می‌تواند هنگام تنفس با صدای خس‌خس همراه باشد. مجاری هوایی تحتانی درمقایسه‌با گلو غدد ترشحی بیشتری دارند؛ به‌همین‌دلیل، عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی موجب سرفه‌ی مرطوب می‌شود. سرفه‌ی خشک خلط تولید نمی‌کند و معمولا از پشت گلو آغاز می‌شود و صدای پارس‌مانند یا صدایی خشن ایجاد می‌کند. سرفه‌ی خشک مجاری هوایی را پاک نمی‌کند؛ بنابراین، افراد مبتلا به آن اغلب آن را به‌صورت سرفه‌ای توصیف می‌کنند که رضایت‌بخش نیست.
عفونت‌های بینی و گلو موجب تحریک آن مناطق می‌شوند و سرفه‌ی خشک پارس‌مانند همراه با درد گلو تولید می‌کنند. این نوع سرفه‌ها اغلب در آنفلوانزا یا سرماخوردگی دیده می‌شوند. گاهی اوقات، سرفه می‌تواند ابتدا به‌صورت خشک آغاز، ولی درنهایت مرطوب شود. برای مثال، عفونت ریه‌ی ذات‌الریه اغلب با سرفه‌ی خشکی آغاز می‌شود که گاهی دردناک است و می‌تواند موجب تنگی‌نفس پیشرونده شود. با پیشرفت عفونت، ممکن است کیسه‌های هوایی ریه (آلوئول‌ها) پر از ترشحات التهابی مانند مایعات بافت ریه و خون و سپس، سرفه مرطوب شود. در این مرحله، خلط کف‌آلود و خونی‌رنگ می‌شود.
سیاه‌سرفه چیست؟
سیاه‌سرفه ناشی از عفونت باکتریایی است که سلول‌های موجود در مجاری هوا را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و موجب تحریک و ترشح می‌شود. نشانه‌ها شامل حملاتی از سرفه است که درنهایت با صدایی فریادمانند همراه و غالبا مخاط نیز خارج می‌شود.
سرفه‌ی طولانی‌مدت و شدید می‌تواند به مجاری هوایی شما آسیب بزند یا موجب شکستگی دنده یا پارگی عضلات شود؛ بنابراین، لازم است بدانید چه زمانی به کمک پزشکی نیاز دارید. سرفه‌های شما به هر شکلی که باشد، مراقب باشید اگر برطرف نشد یا تشدید شد، به پزشک مراجعه کنید.