مثبت‌شدن تست کرونا در بیماران بهبودیافته به‌معنای ابتلای دوباره نیست

پس از آنکه نتیجه‌ی آزمایش بیش از ۲۶۰ بیمار بهبودیافته از کووید ۱۹ در کره‌جنوبی دوباره مثبت شد، نگرانی‌ها دراین‌باره افزایش یافت که ویروس کرونا ممکن است بتواند دوباره فعال شود یا افراد را بیش از یک‌بار آلوده کند؛ اما متخصصان بیماری‌های عفونی اکنون می‌گویند احتمال وقوع هر دو بسیار اندک است. درعوض به‌نقل از خبرگزاری کوریا هرالد، دکتر اوه میونگ‌دان، پزشک بیمارستان دانشگاه ملی سئول، پنجشنبه‌ی هفته‌ی گذشته در جلسه‌ای پرسش‌و‌پاسخ گفت شیوه‌ی به‌کاررفته برای شناسایی ویروس کرونا به‌نام واکنش زنجیره‌ای پلیمراز (PCR)‌، نمی‌تواند تفاوت بین مواد ژنتیکی (RNA یا DNA) ویروس عفونی را با قطعات مرده‌ی ویروس تشخیص دهد که ممکن است مدت‌ها پس از بهبودی فرد در بدن او مانده باشد.

کارول شیشکس ریس، استادتمام زیست‌شناسی و علوم اعصاب در دانشگاه نیویورک، نیز شیوه‌ی عمل تست کرونا را بسیار ساده می‌داند. او به وب‌سایت لایوساینس گفت هرچند افراد می‌توانند از کووید ۱۹ بهبود یابند و دیگر آلوده نشوند، ممکن است همچنان قطعات کوچک و غیرفعال از RNA ویروس را داشته باشند و همین امر موجب می‌شود تست آن‌ها دوباره مثبت شود. ریس در تشریح علت این امر  به اجساد سلول‌های کشته‌شده به‌دست ویروس اشاره کرد و گفت به‌محض آنکه ویروس مغلوب شود، تمام باقی‌مانده‌ی سلول‌های ازپای‌درآمده باید پاک‌سازی شود.

برای تشخیص اینکه فردی حامل ویروس واگیردار است یا دوباره به ویروس آلوده شده یا خیر، به نوع کاملا متفاوتی از تست کرونا نیاز خواهد بود که معمولا انجام نمی‌شود. تکنسین‌های آزمایشگاه به‌جای تست تشخیص ویروس به شیوه‌ی کنونی، باید آن را در محیط کشت قرار دهند؛ بدین‌معنا که ویروس را در ظرف آزمایشگاهی در شرایط ایدئال قرار دهند و دریابند می‌تواند رشد کند یا خیر.

به‌گزارش کوریا هرالد و به‌نقل از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های کره‌‌جنوبی، بیماران این کشور که دوباره کرونامثبت شده‌اند، توانایی بسیار ناچیزی در انتقال ویروس داشتند یا اصلا نمی‌توانستند آن را انتقال دهند. گزارش‌ها از مثبت‌شدن دوباره‌ی تست کرونای بیماران به کره‌جنوبی محدود نیست و اخبار ابتلای مجدد افراد از سایر کشورها ازجمله چین و ژاپن نیز به‌گوش می‌رسد؛ اما اجماع عمومی در جامعه‌ی علمی با وجود تمام اطلاعات موجود تا امروز درباره‌ی ویروس کرونا، این است که افراد دوباره آلوده نمی‌شوند؛ بلکه نتیجه‌ی تست آن‌ها به‌اشتباه مثبت می‌شود.

علاوه‌بر‌این به‌گفته‌ی میونگ دان، فرایندی که در آن کووید ۱۹ ویروسی تازه را تولید می‌کند، تنها در سلول‌های میزبان اتفاق می‌افتد و به هسته نفوذ نمی‌کند؛ درحالی‌که برخی ویروس‌ها نظیر ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) و ویروس آبله‌مرغان می‌توانند با ورود به هسته‌ی سلول‌های انسان، خودشان را در ژنوم میزبان ادغام کنند و بدین‌وسیله سال‌ها پنهان بمانند و سپس دوباره فعال شوند؛ اما ویروس کرونا ازجمله‌ی این ویروس‌ها محسوب نمی‌شود و درعوض، پیش‌ازآنکه به‌سرعت سلول را نابود و به سلول بعدی نفوذ کند، بیرون از هسته‌ی سلول میزبان متوقف می‌شود. ریس معتقد است این امر بدان‌معنی است که ویروس کرونا موجب عفونت مزمن یا تکرارپذیری بیماری نمی‌شود. به‌عبارت‌دیگر، بسیار بعید است که ویروس کرونا اندکی پس از عفونت، دوباره در بدن فعال شود. با‌این‌حال، عفونت دوباره در برخی مقاطع احتمالی نظری است. ریس گفت:

نمی‌دانیم از هم‌اکنون تا یک سال آینده چه اتفاقی خواهد افتاد و هیچ‌کس وسیله‌ای برای پیش‌بینی آینده ندارد.

ویروس کرونای جدید هم‌اکنون در حال تجربه‌ی تغییرات ژنتیکی بسیار اندک است؛ اما این دگرگونی‌ها ناچیزتر از آن هستند که به ویروس امکان دهند سیستم‌های ایمنی بیماران بهبودیافته را دور بزند. تغییرات ژنتیکی باید به‌اندازه‌ی کافی چشمگیر باشند تا پادتن‌های کنونی در بدن افراد دیگر دربرابر سویه‌ی جدید عمل نکنند. براساس آنچه تاکنون می‌دانیم، این اتفاق بعید است. ریس افزود:

اگر ویروس همچنان با تغییرات واقعا جزئی باقی بماند، بسیار بعید است که فرد سال آینده دوباره آلوده شود.

به‌گفته‌ی ریس، در بهترین سناریو ممکن، ویروس کرونای جدید همانند ویروس عامل آبله‌مرغان رفتار خواهد کرد و در حافظه‌ی ایمنی میزبان نقش خواهد بست. سپس، اگر سطوح پادتن در طول زمان کاهش یابد، افراد آلوده‌شده جمعیتی از سلول‌هایی را حفظ خواهند کرد که بتوانند به‌سرعت تولید پادتن‌های بیشتر را افزایش دهند تا درصورت قرارگیری دوباره درمعرض ویروس، مصونیت دربرابر آن را از دست ندهند. البته این تصور هنوز در حد فرضیه است و قدری طول می‌کشد تا کاملا به قدرت سیستم ایمنی در تولید پادتن علیه ویروس کرونا و توانایی پادتن‌ها در ایجاد مصونیت طولانی‌مدت پی ببریم.