مصرف زیاد میوهها، سبزیجات و غذاهای گندم کامل خطر دیابت را کاهش میدهد
مصرف زیاد میوهها و سبزیجات و غذاهای گندم کامل میتواند بهمعنی کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع دو باشد. طبق یافتهها، حتی افزایش متوسط مصرف غذاهای یادشده بهعنوان بخشی از برنامهی غذایی سالم احتمالا به پیشگیری از دیابت نوع ۲ منجر میشود.
در اولین پژوهش، تیمی از پژوهشگران اروپایی رابطهی بین ویتامین C و کاروتنوئیدها (رنگدانههای موجود در میوهها و سبزیجات رنگارنگ) و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را بررسی کردند .سطح ویتامین C و کاروتنوئید باتوجهبه پرسشنامههای رژیم غذایی، شاخصهای مطمئنتری برای بررسی میزان جذب میوهها و سبزیجات هستند.
یافتههای پژوهش یادشده براساس ۹۷۵۴ فرد بزرگسال مبتلا به دیابت نوع ۲ و گروه مقایسهای شامل ۱۳،۶۶۲ فرد بزرگسال غیرمبتلا بهدست آمدند. این بررسیها از تعداد کل ۳۴۰،۲۳۴ شرکتکننده حاصل شدند که در بررسی EPIC (بررسی اروپایی تغذیه و سرطان) در هشت کشور اروپایی انجام شده بودند.
پس از بررسی سبک زندگی، فاکتورهای ریسک غذایی و اجتماعی ابتلا به دیابت، میزان زیاد ویتامین C و کاروتنوئید در خون و جمعبندی آنها و رسیدن به «امتیاز شاخص زیستی ترکیبی»، مشخص شد ویتامین C و کاروتنئوید رابطهی مستقیمی با کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ دارند. خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در افرادی با شاخص زیستی بیش از۲۰ درصد، ۵۰ درصد کمتر است. همچنین، امتیاز شاخص زیست ترکیبی گروه دیگر هم در کمترن حد خود و خطر ابتلا برای افراد حاضر در بین این دو طیف متوسط بود.
طبق محاسبات پژوهشگران، بهطور متوسط روزانه ۶۶ گرم میوه و سبزی میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را حداکثر ۲۵ درصد کاهش دهد. پژوهشگران در پژوهش دیگری در ایالات متحده رابطهی بین جذب غذاهای تمام گندم و ابتلا به دیابت نوع ۲ را مطالعه کردند. یافتههای این گروه براساس ۱۵۸،۲۵۹ شرکتکنندهی زن و ۳۶،۵۲۵ شرکتکنندهی مرد بهدست آمدند که زمینهی بیماریهایی مثل دیابت و بیماری قلبی و سرطان نداشتند و در بررسیهای سلامت شرکت کرده بودند.
پس از بررسی سبک زندگی و معیارهای ریسک برنامهی غذایی برای دیابت، شرکتکنندگانی که بیشترین آمار مصرف غذاهای گندم کامل را داشتند، با کاهش خطر ۲۹ درصدی ابتلا به دیابت نوع دو روبهرو شدند. طبق نتایج بهدستآمده، مصرف یک یا چند وعده غلات صبحانه یا نان تیره در طول روز میتواند خطر ابتلا به دیابت نوع دو را بهترتیب ۱۹ و ۲۱ درصد کاهش دهد. برای دیگر انواع گندمهای کامل که سطح میانگین جذب آنها کمتر است، مصرف هفتگی دو یا چند وعده اوتمیل ۲۱ درصد و مصرف پوست گندم ۱۵ درصد و مصرف رنج قهوهای ۱۲ درصد خطر ابتلا به دیابت را کاهش میدهند.
بهطورکلی با مصرف دو وعده غذای گندم کامل در روز یا نیموعده غلات صبحانه و نان سیاه، میتوان ریسک را در حد ثابتی نگه داشت. هر دو پژوهش مذکور از نوع عینی نیستند؛ بنابراین، علتها را پوشش نمیدهند و ممکن است برخی نتایج براساس معیارهای بدون اندازهگیری بهدست آمده باشند. بااینحال، هر دو پژوهش معیارهای ریسک و شاخصهای شناختهشدهی سبک زندگی و رژیم غذایی را در نظر گرفتند و یافتهها نتایج قبلی را دربارهی ارتباط رژیم غذایی سالم و سلامت بهتر تأیید میکنند. بهگفتهی هر دو تیم پژوهشی، یافتهها میتوانند زمینهسازی توصیههای غذایی مثل افزایش مصرف میوهها و سبزیجات و غذاهای گندم کامل برای پیشگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ باشند.