یبوست؛ علائم، دلایل ایجاد و روش‌های مختلف درمان

یبوست هنگامی رخ می‌دهد که فرد در تخلیه روده بزرگ دچار مشکل شود. در اغلب مواقع داروهای خانگی و تغییر در شیوه زندگی می‌تواند به رفع این مشکل کمک کند، اما گاهی اوقات ممکن است نیاز به مراقبت پزشکی باشد. یبوست می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و عبور کُند مدفوع از روده بزرگ یکی از علل آن است. به‌طور کلی، هرچه غذا ازطریق دستگاه گوارش آهسته‌تر عبور کند، بیشتر جذب روده بزرگ شده و دفع مدفوع سخت‌تر خواهد شد. در نظر داشته باشید که گاهی اوقات یبوست، ناشی از انسداد در روده بزرگ است که در این حالت، فرد به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد، اما در سایر موارد این شرایط معمولا به‌علت کمبود فیبر یا آب رخ می‌دهد. در این مقاله به دلایل اصلی ایجاد یبوست و شیوه درمان یا پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.

علائم اصلی یبوست شامل موارد زیر می‌شود:

• درد و گرفتگی شکم
• احساس نفخ
• حالت تهوع
• بی‌اشتهایی

افراد مبتلا به یبوست به هنگام خروج مدفوع دچار مشکل شده و احساس درد و فشار می‌کنند، همچنین خروج مدفوع آن‌ها کمتر از حد معمول است. این افراد ممکن است بعد از پاک کردن خود، رگه‌های کوچکی از خون قرمز روشن را در مدفوع یا روی دستمال توالت مشاهده کنند.

یبوست برای فرد مشکل ایجاد کرده و می‌تواند ناراحت‌کننده باشد، اما به‌طور معمول زندگی فرد را تهدید نمی‌کند. بااین‌حال، در صورتی که نشانه‌ای از یک مشکل جدی همانند سرطان روده بزرگ باشد یا فرد را دچار آسیب کند، می‌تواند به مشکل تبدیل شود. آسیب‌هایی که ممکن است در اثر ابتلا به یبوست شدید ایجاد شوند، شامل موارد زیر هستند:

• خونریزی مقعدی
• شکاف مقعد
• بواسیر یا التهاب رگ‌های خونی مقعد
• فشردگی مدفوع

از دیگر عوارض احتمالی این مشکل می‌توان به ایجاد تنش در زندگی و افسردگی اشاره کرد.

یبوست می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما به‌طور کلی دلایل عمده یبوست شامل موارد زیر می‌شوند:

افرادی که میزان زیادی فیبر در رژیم غذایی خود می‌گنجانند، کمتر دچار یبوست می‌شوند، زیرا مصرف فیبر باعث ایجاد حرکات منظم روده می‌شود، به‌ویژه اگر آب و مایعات هم به اندازه کافی مصرف شوند. مواد غذایی سرشار از فیبر عبارت‌اند از:

• میوه‌ها
• سبزیجات
• غلات کامل
• آجیل
• عدس، نخود و سایر حبوبات

مواد غذایی حاوی فیبر کم هم شامل موارد زیر می‌شوند:

• مواد غذایی پرچرب همانند پنیر، گوشت و تخم مرغ
• غذاهای فرآوری شده همانند نان سفید
• انواع فست فودها، چیپس و غذاهای از پیش آماده

سطح پایین فعالیت بدنی هم ممکن است منجر به یبوست شود. نتایج برخی از پژوهش‌ها نشان داده است که افراد دارای توانایی جسمی از جمله دونده‌های ماراتن، نسبت به سایر افراد کمتر دچار یبوست می‌شوند، اگرچه هنوز علت دقیق این مسئله ناشناخته است. نتیجه یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ میلادی هم حاکی از آن است که افزایش تحرک ممکن است به بهبود یبوست در افراد کمک کند. به‌طور کلی، افرادی که چندین روز یا هفته را در رختخواب می‌گذرانند یا روی صندلی نشسته‌اند و تحرکی ندارند، ممکن است بیشتر در معرض ابتلا به یبوست قرار داشته باشند.

مصرف برخی از داروها می‌تواند خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهد که در ادامه به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:

داروهای مسکن: این داروها شامل کدئین، اکسیکودون (اکسی کانتین) و هیدرومورفون (دیلاوید) هستند.

داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای: این داروها ها شامل آمی تریپتیلین (الاویل) و ایمی پرامین (توفرانیل) می‌شوند.

برخی از ضدتشنج‌ها: یبوست عارضه برخی از داروهای ضدتشنج همانند فنی توئین (دیلانتین) و کاربامازپین (تگرتول) است.

مسدود کننده‌های کانال کلسیم: این داروها علاوه بر یبوست، موجب کاهش فشار خون و ضربان قلب هم می‌شوند. دیلتیازم و نیفدیپین نمونه‌هایی از مسدود کننده کانال کلسیم به شمار می‌روند.

آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم: این دارو شامل آمفوژل می‌شود.

آنتی اسیدهای حاوی کلسیم: تامز یک نمونه از آنتی اسید حاوی کلسیم محسوب می‌شود. 

ادرارآورها: این داروها، مایعات اضافی را از بدن خارج می‌کنند و شامل هیدروکلروتیازید و فوروزماید هستند.

مکمل‌های آهن: پزشکان این مکمل‌ها را برای درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن تجویز می‌کنند.

افرادی که در عملکرد روده خود دچار مشکل هستند، همانند افراد مبتلا به سندرم روده تحریک‌ پذیر (IBS)، نسبت به افراد دیگر بیشتر دچار یبوست می‌شوند. فرد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر ممکن است علائم زیر را تجربه کند:

• درد شکم
• نفخ
• تغییر در دفعات یا درجه غلظت مدفوع

با افزایش سن، شیوع یبوست هم افزایش پیدا می‌کند. به‌طور میانگین حدود ۴۰ درصد از قشر مسن جامعه ممکن است یبوست را تجربه کنند. علت دقیق این مسئله هنوز مشخص نیست، اما ممکن است به دلیل افزایش سن، مواد غذایی بیشتر از دستگاه گوارش عبور کنند، همچنین بسیاری از افراد به دلیل افزایش وزن کم‌تحرک شده و دچار یبوست می‌شوند. در نظر داشته باشید که ابتلا به برخی از بیماری‌ها، مصرف کم فیبر و آب هم از دیگر عواملی است که می‌تواند منجر به یبوست شود.

تغییرات روزمره همانند رفتن به سفر و تغییر آب‌و‌هوا می‌تواند بر دستگاه گوارش اثر بگذارد. پژوهشگران در سال ۲۰۰۸ میلادی در مورد تغییرات گوارشی از ۸۳ نفر که به سفر رفته بودند، سؤال کردند و نتیجه آن شد که ۹ درصد از این افراد در طول سفر یبوست را تجربه کرده‌اند. توجه داشته باشید که خوردن وعده‌های غذایی مختلف و رفتن به رختخواب می‌‌تواند خطر ابتلا به یبوست را افزایش دهد.

مصرف ملین‌ها می‌توانند در حرکات روده مؤثر باشند، اما استفاده منظم از برخی ملین‌ها موجب می‌شود که بدن به آن عادت کند، درنتیجه ممکن است باعث شود که فرد وقتی دیگر نیازی به این داروها ندارد، باز هم به مصرف آن ادامه دهد، همچنین ممکن است فرد برای رسیدن به همان اثر به دوزهای بالاتری نیاز داشته باشد. به عبارت دیگر، ملین‌ها به‌ویژه ملین‌های تحریک کننده می‌توانند برای فرد عادت ایجاد کنند، این بدان معنا است که هرچه فرد به ملین‌ها بیشتر وابسته باشد، در صورت قطع مصرف آن‌ها بیشتر در معرض ابتلا به یبوست قرار خواهد گرفت. استفاده بیش از حد از ملین‌ها می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

• کمبود آب بدن
• عدم تعادل الکترولیت
• آسیب اندام‌های داخلی

بهتر است بدانید که برخی از این عوارض می‌تواند تهدید کننده زندگی فرد باشد. به همین دلیل، افراد باید قبل از شروع مصرف این دارو با پزشک صحبت کنند.

در صورتی که فردی فشار ناشی از حرکات روده را نادیده بگیرد، ممکن است به مرور میل رفتن به دستشویی را نداشته باشد و دیگر احساس فشار نکند، اما به‌طور کلی، هرچه مدت زمان رفتن به دستشویی بیشتر به تأخیر بیافتد، مدفوع خشک‌تر و سفت‌تر شده و این مسئله خطر ابتلا به یبوست را افزایش خواهد داد.

نوشیدن منظم آب کافی می‌تواند به کاهش خطر یبوست کمک کند، البته مصرف مایعات دیگری همانند آب میوه، آب سبزیجات و سوپ‌های رقیق هم می‌توانند مؤثر باشند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که برخی مایعات می‌توانند خطر کمبود آب بدن را افزایش داده و یبوست را برای برخی افراد بدتر کنند. به‌عنوان مثال، افرادی که مستعد یبوست هستند، باید میزان مصرف نوشابه‌های کافئین‌دار و قهوه را محدود کنند.

برخی از شرایط که بر روده بزرگ تأثیر می‌گذارند، می‌توانند مانع عبور مدفوع و درنتیجه یبوست شوند. در ادامه به نمونه‌هایی از این شرایط اشاره خواهیم کرد:

• تومورهای سرطانی
• فتق
• زخمی شدن بافت
• دیورتیکولیت
• تنگی کولورکتال که به باریک شدن غیر طبیعی روده بزرگ یا مقعد اشاره دارد
• بیماری التهابی روده (IBD)

برخی از شرایط پزشکی دیگر هم می‌توانند باعث ایجاد یبوست شوند یا در شکل‌گیری آن مؤثر باشند. در ادامه به معرفی این شرایط خواهیم پرداخت:

شرایط عصبی: مولتیپل اسکلروز (ام اس)، بیماری پارکینسون، سکته مغزی، آسیب های نخاعی و انسداد مزمن روده می‌تواند منجر به یبوست شود.

شرایطی که عملکرد هورمونی، الکترولیت یا عملکرد کلیه را درگیر می‌کند: این موارد شامل اورمی، دیابت، هیپرکلسمی و کم‌کاری تیروئید است.

انسداد روده: اگر تومور قسمتی از دستگاه گوارش را تحت فشار قرار دهد، ممکن است انسداد روده رخ دهد.

شرایطی که بر دستگاه گوارش تأثیر می‌گذارد: مشکلاتی همانند بیماری سلیاک، IBD و سایر بیماری‌های التهابی می‌توانند منجر به بروز یبوست شوند.

درمان سرطان: شیمی درمانی و داروهای تسکین دهنده درد، می‌توانند باعث یبوست شوند.

گاهی مواقع یبوست می‌تواند کودکان و نوزادان را تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه به چگونگی این وضعیت خواهیم پرداخت.

مکونیوم یا اولین مدفوع نوزاد باید ظرف مدت ۴۸ ساعت پس از تولد، خارج شود، در غیر این صورت ممکن است نوزاد به بیماری هیرشپرونگ مبتلا باشد. هیرشپرونگ شرایطی است که طی آن بخش خاصی از سلول‌های عصبی روده بزرگ از دست رفته و مدفوع قادر به حرکت در ناحیه آسیب دیده روده بزرگ نیست. پزشک متخصص این علائم را متوجه شده و جراحی را به‌عنوان درمان توصیه می‌کند.

کودکانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولا دچار یبوست نخواهند شد، اما اگر والدین در مورد حرکات روده کودک خود نگرانی دارند، می‌توانند از پزشک مشاوره بگیرند. به‌طور کلی، یبوست می‌تواند در موارد زیر رخ دهد:

• هنگامی که یک کودک برای اولین‌بار شروع به دریافت فرمول‌های غذایی می‌کند
• از شیر گرفتن کودک
• در زمان استرس

اگر نوزاد شیرخواری به هنگام خوردن فرمول غذایی خود دچار یبوست شود، ممکن است نوشیدن آب اضافی بین غذا برای او مفید باشد. بااین‌حال والدین و مراقبان نباید آب اضافی را به فرمول غذایی کودک اضافه کنند. کودکانی که از مواد غذایی جامد استفاده می‌کنند، ممکن است در رژیم غذایی به فیبر و آب بیشتری احتیاج داشته باشند، به‌عنوان مثال میوه می‌تواند گزینه مناسبی باشد. بااین‌حال، کودکان خود را مجبور به خوردن غذا نکنید، زیرا این امر می‌تواند در کودک شما استرس ایجاد کند. برخی از علائمی که نشان‌دهنده یبوست در کودکان هستند، شامل موارد زیر می‌شوند:

• سفتی شکم
• انرژی کم
• کاهش اشتها
• کج خلقی

گفته می‌شود حدود ۴۰ درصد از زنان در دوران بارداری یبوست را تجربه می‌کنند که این می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:

• تغییرات هورمونی
• تغییرات جسمی همانند فشار رحم روی روده‌ها
• تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی

بسیاری از خانم‌ها در دوران بارداری مکمل‌های آهن مصرف می‌کنند. مصرف این مکمل‌ها می‌تواند منجر به یبوست شده و تغییراتی در روده ایجاد کند.

یبوست معمولا بدون نیاز به درمان، برطرف می‌شود و در بیشتر موارد ایجاد تغییر در سبک زندگی همانند ورزش کردن، مصرف مواد غذایی حاوی فیبر و نوشیدن آب و مایعات می‌تواند برای درمان یبوست مؤثر باشد. همچنین باید زمانی‌که تحت فشار قرار گرفتید، بلافاصله و بدون استرس تخلیه مدفوع را انجام دهید. مصرف ملین‌ها می‌تواند علائم را در کوتاه مدت بهبود بخشد، اما افراد باید با احتیاط و فقط در مواقع ضروری از آن‌ها استفاده کنند، زیرا برخی از ملین‌ها می‌توانند دارای عوارض جانبی شدید باشند. براساس اعلام سازمان غذا و دارو (FDA)، افراد باید قبل از مصرف ملین‌ها با پزشک خود مشورت کنند و آن را دقیقا مطابق با دستورالعمل‌های موجود روی برچسب استفاده کنند. 

در صورتی که یبوست ادامه پیدا کند، باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا ممکن است به مصرف داروهای قوی‌تر نیاز باشد. پزشک همچنین ممکن است فرد را از نظر ابتلا به بیماری‌هایی که یبوست از علائم آن‌ها به شمار می‌رود، مورد بررسی قرار دهد. در نظر داشته باشید که بررسی و ثبت حرکات روده در دوره‌های زمانی مختلف، مشخصات مدفوع، رژیم غذایی و سایر عوامل می‌توانند در یافتن درمان مناسب برای این مشکل مؤثر باشند.

برخی از انواع ملین‌ها بدون نسخه بوده و در داروخانه‌ها دردسترس قرار دارند، اما بعضی از آن‌ها حتما نیاز به نسخه پزشک دارند. گاهی اوقات ایجاد تغییر در شیوه زندگی، کاری از پیش نمی‌برد و در این مواقع ممکن است مصرف ملین توصیه شود، اما بهتر است قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید. در ادامه برخی از ملین‌ها و رقیق کننده‌های مدفوع معرفی شده‌اند که ممکن است به رفع یبوست کمک کنند:

مکمل‌های غذایی حاوی فیبر: مصرف این مکمل‌های غذایی می‌توانند بهترین و ایمن‌ترین گزینه برای بهبود یبوست باشند، اما باید در نظر داشت که این مکمل‌ها باید با آب زیادی مصرف شوند.

روان کننده‌ها: این ترکیبات به مدفوع کمک می‌کنند تا به‌راحتی ازطریق روده بزرگ حرکت کنند. روغن معدنی یک نمونه از روان‌کننده‌های موجود به شمار می‌رود.

نرم کننده‌های مدفوع: این نرم‌کننده‌ها مدفوع را مرطوب کرده و موجب می‌شوند که به‌راحتی از روده بزرگ عبور کنند. کولاس و سورفک دو نمونه رایج از نرم کننده‌های مدفوع هستند.

ملین‌های اسمزی: این مواد حرکت مایعات از روده را تسهیل می‌کند. سوربیتول، میرالاکس و سفولاک نمونه‌هایی از ملین‌های اسمزی محسوب می‌شوند، همچنین ملین‌های شور هم نوعی اسمزی هستند.

در صورتی که مصرف ملین‌ها تأثیرگذار نباشد یا فرد علائم دیگری را تجربه کند، پزشک ممکن است برای تشخیص دقیق و بررسی کامل وضعیت بیمار، سی تی اسکن، MRI یا اشعه ایکس را پیشنهاد کند. در صورتی که شرایط فرد شدید باشد، معمولا نیاز به مصرف داروهای خاص و در نهایت جراحی است. انتخاب شیوه درمانی مناسب به نتایج آزمایش‌ها و پاسخ شخص به سایر درمان‌ها بستگی دارد.

یبوست یک مشکل بسیار شایع در میان افراد است. این وضعیت می‌تواند دلایل متفاوتی اعم از نوع مواد غذایی مصرفی، انتخاب شیوه زندگی، مصرف دارو، بیماری و سایر موارد داشته باشد. حرکت روده فردی که به یبوست مبتلا است، کمتر از سه بار در هفته انجام می‌شود و این یکی از علائم آن به شمار می‌رود، البته این مشکل علائم دیگری همانند نفخ شکم، درد، خشکی مدفوع و احساس ناراحتی به هنگام تخلیه مدفوع را برای فرد به‌همراه دارد. متاسفانه یبوست به‌طور جدی بر زندگی فرد تأثیر منفی گذاشته و سلامت جسمی و روانی او را هم تحت تأثیر قرار خواهد داد. درمان‌های خانگی بسیاری برای درمان یبوست وجود دارد که بیشتر آن‌ها از نظر علمی هم پشتیبانی می‌شوند. در ادامه به معرفی این روش‌ها خواهیم پرداخت:

بزرگسالان باید هر روز ۲۵ (برای خانم‌ها) تا ۳۸ گرم (برای آقایان) فیبر مصرف کنند. میوه، سبزیجات تازه و همچنین غلات غنی شده دارای فیبر بالایی هستند. اضافه کردن مواد غذایی حاوی فیبر به وعده‌های غذایی می‌تواند به نرم شدن مدفوع و عبور راحت‌تر آن‌ها کمک کند. به‌عنوان مثال، شما می‌توانید یک قاشق غذاخوری سبوس گندم را روی غلات صبحانه بپاشید یا آن را به ماست و اسموتی اضافه کنید. به‌طور کلی، افزایش مصرف فیبر به همه کسانی که دچار یبوست هستند، توصیه می‌شود.

نتایج بررسی‌های اخیر نشان داد که ۷۷ درصد افراد مبتلا به یبوست از مکمل‌های غذایی حاوی فیبر استفاده می‌کنند، این در حالی است که برخی مطالعات از ارتباط بدتر شدن یبوست با افزایش مصرف فیبر خبر می‌دهد. نتایج برخی مطالعات دیگر هم نشان داده‌اند که اگرچه گنجاندن فیبر در رژیم غذایی می‌تواند دفعات حرکت روده را افزایش دهد، اما به علائم دیگر یبوست همانند درد، نفخ، غلظت مدفوع و باد شکم کمک نخواهد کرد، زیرا انتخاب نوع فیبری که به رژیم غذایی خود اضافه می‌کنید، بسیار مهم است. توجه داشته باشید که مصرف میوه‌هایی همانند سیب، گلابی، انگور، کیوی و تمشک در جلوگیری از یبوست بسیار مؤثر است. فیبرهای غذایی مختلفی وجود دارد، اما به‌طور کلی در دو دسته قرار می‌گیرند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

فیبر نامحلول: این فیبر در سبوس گندم، سبزیجات و غلات کامل یافت می‌شود. مصرف فیبر نامحلول موجب افزایش مدفوع شده و عبور آن را از دستگاه گوارش راحت‌تر می‌کند.

فیبر محلول: این نوع از فیبر در سبوس جو، آجیل، دانه‌ها، لوبیا، عدس، نخود فرنگی و همچنین برخی میوه‌ها و سبزیجات یافت می‌شود. این مواد غذایی آب را جذب کرده و یک خمیر همانند ژل تشکیل می‌دهند که می‌تواند مدفوع شما را نرم کرده و تخلیه آن را بهبود بخشد.

بد نیست بدانید که نتایج برخی مطالعات که اثرات فیبر نامحلول را به‌عنوان درمان یبوست بررسی کرده‌اند بی‌نتیجه بوده است. این بدان معنا است که فیبر نامحلول می‌تواند در برخی افرادی که دچار مشکل عملکرد روده همانند IBS یا یبوست مزمن هستند، مشکل ایجاد کند.

البته بهتر است بدانید که برخی از فیبرهای محلول قابل تخمیر هم ممکن است در درمان یبوست بی‌اثر باشند، زیرا توسط باکتری‌های موجود در روده تخمیر شده و ظرفیت نگه داشتن آب خود را از دست می‌دهند، بنابراین بهترین انتخاب برای مکمل فیبر در هنگام یبوست، فیبر محلول غیر قابل تخمیر همانند پسیلیوم است.

کمبود آب به‌طور مرتب می‌تواند شما را به یبوست دچار کند و برای جلوگیری از آن، باید به اندازه کافی آب بنوشید. مصرف آب زیاد می‌تواند در هیدراته شدن بدن و جلوگیری از یبوست مؤثر باشد. هنگامی که یبوست دارید، می‌توانید با نوشیدن مقداری آب به حرکت مدفوع در درون روده کمک کنید. جالب است بدانید که نتایج برخی مطالعات حاکی از آن است که مصرف آب گازدار در رفع یبوست مؤثرتر از آب شیر است. بااین‌حال، به هیچ وجه نوشابه‌های گازدار مصرف نکنید، زیرا برای سلامتی شما مضر بوده و ممکن است وضعیت یبوست را بدتر کند.

مطالعات انجام شده در مورد تأثیر ورزش بر یبوست نتایج مختلفی را نشان داده است. در حقیقت، بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که ورزش بر فرکانس حرکات روده تأثیر نمی‌گذارد. در مقابل بسیاری از مطالعات هم از تأثیر شگفت‌انگیز ورزش روی افراد مبتلا به یبوست خبر می‌دهند.

در حالت کلی، نتایج تحقیقات نشان داده است که ورزش بر تعداد دفعاتی که افراد نیاز به تخلیه مدفوع دارند تأثیر نمی‌گذارد، اما به‌نظر می‌رسد برخی از علائم یبوست را کاهش خواهد داد، بنابراین اگر یبوست دارید، حتما یک ورزش منظم همانند پیاده‌روی انجام دهید. ورزش کردن می‌تواند به منظم‌تر بودن فرآیندهای بدن از جمله عبور مدفوع کمک کند.

مصرف قهوه به‌ویژه قهوه کافئین‌دار می‌تواند نیاز به سرویس بهداشتی را در افراد افزایش دهد و علت آن تحریک دستگاه گوارش فرد است. در حقیقت نتیجه یک مطالعه نشان داد که قهوه کافئین‌دار می‌تواند روده شما را به همان روشی که یک وعده غذایی تحریک می‌کند، تحریک کند. قهوه همچنین ممکن است حاوی مقادیر کمی از فیبرهای محلول باشد که با بهبود تعادل باکتری‌های روده شما، از یبوست جلوگیری خواهد کرد.

پروبیوتیک‌ها ممکن است به جلوگیری از یبوست مزمن کمک کنند. نتایج پژوهش‌ها نشان داده است درون روده افرادی که یبوست مزمن دارند، عدم تعادل باکتری‌ها رخ می‌دهد. به‌طور کلی، تصور می‌شود که غذاهای پروبیوتیکی می‌توانند به بهبود این تعادل و جلوگیری از یبوست کمک کنند. همچنین مصرف این مواد غذایی با تولید اسید لاکتیک و اسیدهای چرب در درمان یبوست مؤثر بوده و ممکن است حرکات روده را بهبود بخشد و عبور مدفوع از روده را آسان‌تر کند. بررسی‌های اخیر نشان داده است که مصرف پروبیوتیک‌ها موجب افزایش حرکات روده و بهبود غلظت مدفوع می‌شود که این به نوبه خود موجب درمان یبوست خواهد شد.

برای گنجاندن پروبیوتیک در رژیم غذایی خود، سعی کنید مواد غذایی حاوی پروبیوتیک همانند ماست پروبیوتیکی بخورید، البته می‌توانید از مکمل‌های پروبیوتیک هم استفاده کنید. مصرف مکمل پروبیوتیک معمولا یک عدد در روز به مدت یک ماه است. توجه داشته باشید که بسیاری از فرآورده های لبنی از جمله ماست و کفیر حاوی میکروارگانیسم‌هایی هستند که به‌عنوان پروبیوتیک شناخته می‌شوند. پروبیوتیک‌ها اغلب باکتری‌های خوب خوانده شده و ممکن است به بهبود سلامت روده و نرم شدن مدفوع کمک کنند. محققان دریافتند که خوردن ۱۸۰ میلی‌لیتر از این ماست هر روز صبح به مدت ۲ هفته، مدت زمان لازم برای انتقال مدفوع از روده را در افراد مبتلا به یبوست مزمن کاهش می‌دهد.

گلوکومانان نوعی فیبر محلول بوده که می‌تواند به‌طور مؤثر یبوست را درمان کند. این مکمل علاوه بر بهبود حرکات روده، به‌عنوان یک پریبیوتیک عمل کرده و تعادل باکتری‌های سالم در روده شما را بهبود می‌بخشد، بنابراین اگر یبوست دارید، گلوکومانان بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. شما می‌توانید با مصرف یک مکمل گلوکومانان به درمان یبوست کمک کنید، اما حتما باید پیش از مصرف با پزشک مشورت کنید.

مصرف سیترات منیزیم یک درمان خانگی محبوب برای یبوست است.به طور کلی، مصرف مقادیر متوسط مکمل‌های منیزیم می‌توانند به رفع یبوست کمک کنند. توجه داشته باشید که گاهی اوقات برای آماده‌سازی و تمیز کردن روده قبل از عمل یا سایر روش‌های پزشکی، از دوزهای بالاتر این دارو استفاده می‌شود.

سبوس گندم یکی دیگر از درمان‌های خانگی محبوب برای یبوست است. این ماده غذایی سرشار از فیبر نامحلول بوده و می‌تواند سرعت جریان مدفوع در روده را سرعت ببخشد. نتیجه یک مطالعه در سال ۲۰۱۳ میلادی نشان داد که خوردن غلات صبحانه حاوی سبوس گندم هر روز به مدت ۲ هفته باعث بهبود عملکرد روده شده و کاهش یبوست را در زنان سالمی که معمولا فیبر زیادی مصرف نمی‌کنند، به‌همراه دارد.

کلم بروکلی حاوی ماده‌ای به‌نام سولفورافان است که می‌تواند از روده محافظت کند. سولفورافان ممکن است در جلوگیری از رشد برخی میکروارگانیسم‌های روده‌ای که می‌توانند به هضم کمک کنند، مؤثر باشد. نتیجه یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ میلادی نشان داد که خوردن کلم بروکلی منجر به تسریع حرکت مدفوع در روده و جلوگیری از یبوست می‌شود.

آب لیمو حاوی فیبر، سوربیتول و آب است و می‌تواند به رفع یبوست کمک کند. لیموها سرشار از ویتامین C بوده و یک ترکیب آنتی اکسیدانی قوی به شمار می‌روند که می‌توانند آب را وارد روده کنند. افزایش مقدار آب درون روده می‌تواند در نرم شدن مدفوع و تحریک حرکات روده مؤثر باشد. توجه داشته باشید که نوشیدن مخلوطی از لیمو و آب ممکن است به رفع یبوست در برخی از افراد کمک کند. افراد می‌توانند آب لیمو را به رژیم‌های غذایی خود اضافه کنند و بدنشان را با آب لیمو مرطوب نگه دارند. بهتر است در صورت امکان از لیموهای تازه و محلی استفاده کنید.

مصرف سیب می‌تواند به رفع یبوست کمک کند، زیرا سرشار از فیبر و سوربیتول است. براساس اعلام وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا، یک سیب متوسط ​​حاوی ۴.۴ گرم فیبر و ۱۸.۹۱ گرم قند است. سیب همچنین از مواد مغذی همانند ویتامین C، کلسیم، ویتامین A و پکتین برخوردار است. پکتین یک فیبر محلول در آب است که می‌تواند موجب تقویت حرکات روده شود. توجه داشته باشید که آب سیب در مقایسه با سایر میوه‌ها حاوی مقادیر نسبتا زیادی فروکتوز است، بنابراین نوشیدن مقادیر زیادی آب سیب می‌تواند در افرادی که روده حساس دارند، باعث ناراحتی در دستگاه گوارش شود.

آلو ممکن است مؤثرتر از فیبر برای درمان یبوست باشد، بنابراین اگر یبوست دارید، آلو می‌تواند ساده‌ترین راه‌حل طبیعی موجود باشد. بهتر است برای بهبود زودتر دو بار در روز حدود ۵۰ گرم آلو بخورید. بااین‌حال، توصیه می‌شود  که در صورت ابتلا به IBS از مصرف آلو خودداری کنید.

روغن زیتون و بذر کتان می‌توانند جریان مواد را ازطریق روده کاهش داده و یبوست را تسکین دهند. این روغن‌ها حاوی ترکیباتی هستند که هضم را بهبود بخشیده و خاصیت آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی دارند.

سعی کنید هر روز بدون اینکه تحت فشار باشید، در یک زمان خاص عمل تخلیه مدفوع را انجام دهید.

سعی کنید هر زمان که نیاز به سرویس بهداشتی داشتید، بروید، زیرا پاسخ به درخواست‌های بدن برای عبور مدفوع می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک کند.

برخی افراد اگر پاهای خود را روی یک سکو با ارتفاع کم همانند پله قرار دهند، راحت‌تر می‌توانند در هنگام حرکات روده‌ای، عمل خروج مدفوع را انجام دهند.

سایر روش‌های درمانی احتمالی که می‌توانند برای رفع یبوست مؤثر باشند، شامل طب سوزنی، ماساژ و داروهای گیاهی می‌شوند.

نتایج یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ میلادی حاکی از آن است که بهره‌گیری از طب سوزنی و مصرف داروهای گیاهی ممکن است در درمان یبوست مؤثر واقع شود، اما برای تأیید اثرگذاری این روش‌ها شواهد بیشتری لازم است. توجه داشته باشید که استفاده از داروهای گیاهی فرایند خاصی داشته و بسیار پیچیده است و افراد باید همیشه قبل از مصرف داروی گیاهی با پزشک خود مشورت کنند، زیرا این وضعیت می‌تواند عوارض جانبی را برای فرد به‌همراه داشته باشد.

مصرف برخی از چای‌ها ممکن است به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به یبوست کمک کند. گرمای ناشی از چای ممکن است دستگاه گوارش را تحریک کرده و در تسکین علائم مؤثر باشد. به‌طور کلی، نوشیدن مایعات گرم یک روش عالی برای جذب بیشتر آب به بدن است و قرار گرفتن در معرض آبرسانی یک روش طبیعی و قدرتمند برای کاهش یبوست به شمار می‌رود. آب اضافی موجود در مدفوع آن را نرم‌تر کرده و به عبور راحت‌تر آن کمک خواهد کرد. در حقیقت، کمبود مصرف مایعات یکی از دلایل اصلی بروز یبوست است.

در نظر داشته باشید که استرس هم می‌تواند یکی از عوامل ابتلا به یبوست باشند. پژوهشگران یک مطالعه در سال ۲۰۱۴ میلادی به این نتیجه رسیدند که استرس می‌تواند باعث ایجاد مشکل در دستگاه گوارش شود، به همین خاطر بسیاری از افراد برای آرامش و دوری از اضطراب از چای‌های گیاهی استفاده می‌کنند. در ادامه به معرفی چندین چای گیاهی که برای درمان یبوست توصیه می‌شوند، خواهیم پرداخت:

سنا یکی از شناخته شده‌ترین و پرمصرف‌ترین مواد مسهل موجود در چای‌ها است. گیاه سنا حاوی ترکیباتی به‌نام گلیکوزیدها است که دستگاه گوارش را تحریک کرده و اثرات آن مشابه ملین است.

چای نعناع یک داروی طبیعی محبوب برای هضم است، به‌طوری‌که بسیاری از داروهای مخصوص برای مشکلات گوارشی هم حاوی عصاره نعناع هستند. اثر تسکین دهنده منتول در نعناع باعث آرامش معده و بهبود حرکت مدفوع در روده می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای نعناع بعد از هر وعده غذایی ممکن است برای افرادی که به یبوست یا ناراحتی معده دچار شده‌اند، مفید باشد.

نوشیدن چای زنجبیل می‌تواند در درمان یبوست مؤثر واقع شود. بسیاری افراد برای بهبود سوزش دستگاه گوارش و هضم بهتر، از چای زنجبیل استفاده می‌کنند. نوشیدن چای زنجبیل بعد از یک وعده غذایی سنگین می‌تواند به هضم غذا کمک کند. نوشیدن روزانه ۱ یا ۲ فنجان از این چای بعد از غذا ممکن است برای پردازش مواد غذایی و تولید حرکات روده به بدن کمک کند.

چای قاصدک ممکن است در بهبود علائم خفیف دستگاه گوارش همانند نفخ یا یبوست مؤثر باشد. این چای کبد را برای تولید صفرا تحریک کرده و بدین ترتیب به‌طور غیرمستقیم می‌تواند به درمان یبوست هم کمک کند. این نوشیدنی به‌عنوان یک ادرار‌آور در بدن عمل کرده و آب بیشتری به دستگاه گوارش و مدفوع اضافه کند. به‌طور کلی، نوشیدن چای قاصدک می‌تواند به رفع یبوست خفیف کمک کند، بنابراین برای سهولت در روند هضم سعی کنید بعد از غذا یک فنجان از این چای بنوشید.

چای تهیه شده از ریشه شیرین بیان یک نوشیدنی محبوب برای مشکلات گوارشی محسوب می‌شود. ریشه شیرین بیان دارای خاصیت ضد التهابی بوده و ممکن است به هضم غذا کمک کند. در حالت کلی، نوشیدن یک فنجان چای ریشه شیرین بیان می‌تواند دستگاه گوارش را تسکین داده و عبور مدفوع از روده را راحت‌تر کند.

بابونه یک گیاه معطر است که به دلیل اثرات تسکین دهنده آن روی بدن در چای‌ها استفاده می‌شود. نوشیدن یک فنجان چای بابونه بعد از غذا می‌تواند به آرام کردن ماهیچه‌های روده و سرعت بخشیدن به عبور مدفوع از روده کمک کند.

جعفری یک گیاه رایج و پرطرفدار است که می‌تواند به اختلالات گوارشی کمک کند. چای حاوی برگ یا دانه‌های گیاه جعفری ممکن است در رفع یبوست خفیف مؤثر باشد. نوشیدن دم کرده برگ‌ها یا ساقه‌های گیاه جعفری برای درمان مشکلاتی اعم از بوی بد دهان و نفخ شکم هم مفید بوده و سال‌های زیادی است که توسط افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

توجه داشته باشید که نوشیدن چای‌های گیاهی تنها برای بزرگسالان مجاز است و کودکان نباید از آن‌ها مصرف کنند، زیرا ممکن است روی کودکان تأثیر متفاوتی داشته باشد.

افراد باید در صورت بروز هر یک از علائم زیر به پزشک مراجعه کنند:

• ناراحتی شدید یا بدتر شدن علائم
• یبوست ناگهانی و بدون دلیل
• یبوست مداوم
• خون در مدفوع یا خونریزی از روده
• درد مداوم در شکم یا کمر
• مشکل در خارج شدن باد شکم
• تب
• استفراغ
• کاهش وزن غیر منتظره

یبوست یک مشکل شایع در میان افراد بوده که می‌تواند ناشی از عادت‌های غذایی، شرایط پزشکی و طیف وسیعی از عوامل دیگر باشد. در ابتدا بهتر است یبوست را با استفاده از روش‌های خانگی همانند مصرف فیبر زیاد، نوشیدن آب بیشتر و ورزش منظم درمان کنید، اما اگر این روش‌ها عملکرد مناسبی را به‌همراه نداشته باشند و فرد علائم و ناراحتی‌های شدیدی را تجربه کند، باید به پزشک مراجعه کرد.