کشف میکروپلاستیک‌ها در اعضای بدن انسان
تأثیر احتمالی میکروپلاستیک‌های موجود در محیط روی سلامتی انسان موجب نگرانی دانشمندان شده است. مطالعات مختلف آن‌ها را در هر چیزی از آب آشامیدنی گرفته تا ماهی‌ها و غذاهای دریایی و پرندگان پیدا کرده‌اند. به‌تازگی مطالعه‌ای منتشر شده است که نشان می‌دهد اقیانوس اطلس بیش‌ازحد تصور قبلی حاوی پلاستیک است.
سال گذشته، سازمان جهانی بهداشت به‌طور اضطراری خواستار انجام پژوهش‌های بیشتر درزمینه‌ی اثرهای سلامتی میکروپلاستیک‌ها و اقدام جدی‌تر درزمینه‌ی آلودگی پلاستیکی شد. سخن‌گوی این سازمان گفت: «آن‌ها همه‌جا هستند.»
مطالعه‌ی دیگری که در نشست مجازی انجمن علمی شیمی آمریکا (ACS) ارائه شد، شواهدی از مواد شیمیایی حاصل از پلاستیک‌ها را درون اعضای بدن پیدا کرده و روش جدیدی برای تشخیص میکروپلاستیک‌ها در نمونه‌های بافتی انسان توسعه داده است. چارلز رولسکی، از مؤسسه‌ی بیودیزاین در دانشگاه ایالتی آریزونا، این پژوهش را در نشست مذکور ارائه داد. وی می‌گوید:
شما می‌توانید پلاستیک‌های آلوده‌کننده‌ی محیط‌زیست را تقریبا در هر نقطه‌ای روی زمین ببینید و چند سال است که ما از مشاهده‌ی پلاستیک‌ها به‌عنوان مزیتی شگفت‌آور به درنظرگرفتن آن‌ها به‌عنوان تهدید روی آورده‌ایم. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد پلاستیک‌ها در حال واردشدن به بدن ما هستند؛ اما مطالعات کمی درباره‌ی حضور آن‌ها در بدن انجام شده است.
دانشمندان میکروپلاستیک‌ها را به‌عنوان قطعات پلاستیکی دارای قطر کمتر از پنج میلی‌متر تعریف میکنند. نانوپلاستیک‌ها کوچک‌تر بوده و قطر کمتر از ۰/۰۰۱ میلی‌متر دارند. بیشتر پژوهش‌های گذشته درباره‌ی میکروپلاستیک‌ها و نانوپلاستیک‌ها روی تجمع آن‌ها و اثرهای آن‌ها در زندگی دریایی با توجه خاص روی غذاهای دریایی مصرفی انسان متمرکز بوده است.
میکروپلاستیک‌ها با اثرهای مسمومیت عصبی در ماهی‌های وحشی و افزایش آسیب اکسیداتیو همراه بوده‌اند که ازنظر تئوری می‌تواند به افزایش خطر ابتلا به سرطان منجر شود. همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که میکروپلاستیک‌ها اثر پایداری روی برخی ماهی‌ها نمی‌گذارند و به‌سادگی از مجرای گوارشی آن‌ها عبور میکنند. آن‌ها در حشرات و پرندگان نیز پیدا شده‌اند؛ البته دانش کمی درباره‌ی اثرهای سلامتی پلاستیک‌ها روی بافت‌های انسانی در دست است. رولسکی گفت: «در این مرحله، نمی‌دانیم آیا این پلاستیک فقط مزاحمت هستند یا اینکه تهدیدی برای سلامت انسان ایجاد میکنند.»
انسان‌ها میکروپلاستیک‌ها را می‌خورند و آن‌ها حداقل از دستگاه گوارش عبور میکنند. این مواد در نمونه‌های مدفوع مردم سرتاسر جهان دیده شده است. اگرچه دانش کمی در این زمینه وجود دارد که آیا آن‌ها پس از خورده‌شدن به بخش‌های دیگر بدن نیز می‌روند یا اینکه چه اثرهایی ممکن است روی سلامت انسان بگذارند.
رولسکی و همکارانش نمونه‌های بافتی انسانی مربوط به مخزن بزرگی را ارزیابی کردند و روش جدیدی برای آزمایش نمونه‌ها برای پلاستیک‌ها توسعه دادند که برای مطالعه‌ی وضعیت‌های نورودژنراتیوی مانند بیماری آلزایمر ایجاد شده بود. آن‌ها ۴۷ نمونه از ۲۴ فرد را بررسی کردند. نمونه‌ها مربوط به ارگان‌هایی بود که با احتمال بیشتر درمعرض میکروپلاستیک‌ها قرار گرفته یا آن‌ها را فیلتر میکنند (ریه‌ها، کبد، طحال و کلیه‌ها). پژوهشگران به‌طور مصنوعی نمونه‌ها را با میکروپلاستیک‌ها آلوده کردند تا روش جدید خود را آزمایش کنند و موفق شدند پلاستیک‌ها را تشخیص دهند.
دانشمندان امیدوار هستند شیوه‌ی جدید آن‌ها بتواند در آینده برای جست‌وجوی آلودگی‌های پلاستیکی واقعی در بافت‌های انسانی استفاده شود. رولف هالدن هدایت این پژوهش را برعهده داشته است. وی بیان می‌کند:
ساده‌لوحانه است اگر باور کنیم پلاستیک‌ها همه‌جا هستند؛ ولی در بدن ما وجود ندارند. پلتفرمی پژوهشی فراهم می‌کنیم که به ما و پژوهشگران دیگر اجازه می‌دهد تا به‌دنبال چیزی بگردند که نامرئی است (این ذرات آن‌قدر کوچک هستند که با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند). ذرات ریز واقعا برای سلامتی ما خطر دارند.
همچنین، پژوهشگران آثاری واقعی از بیسفنول‌ای (BPA) را در تمام نمونه‌های بررسی‌شده پیدا کردند که نوعی ماده‌ی شیمیایی است که برای ساخت برخی پلاستیک‌ها به‌کار برده می‌شود.
وارون کلکار، پژوهشگر مطالعه‌ی حاضر گفت:
هرگز نمی‌خواهیم موجب وحشت مردم شویم؛ اما نگران‌کننده است که این مواد تجزیه‌ناپذیر زیستی که در همه‌جا وجود دارند، بتوانند وارد بدن انسان شوند و در بافت‌های او تجمع پیدا کنند. وقتی ایده‌ی بهتری از آنچه به‌دست آوریم که در بافت‌ها وجود دارد، می‌توانیم برای ارزیابی پیامدهای آن‌ها روی سلامت انسان مطالعات اپیدمیولوژیکی انجام دهیم. بدین‌ترتیب، می‌توانیم درک خطرهای سلامتی احتمالی را شروع کنیم.
نظرات