حتی حیوانات از ویروس جدید کرونا در امان نیستند
انسانها تنها گونههایی نیستند که با تهدید ویروس جدید کرونا روبهرو هستند. طبق پژوهشی جدید، عامل بیماریزای کووید ۱۹ میتواند حیوانات را هم در معرض خطر قرار دهد. گروهی بینالمللی از دانشمندان از تحلیلهای ژنومی برای مقایسهی گیرندهی اصلی سلولی ویروس در انسانها (تبدیل آنژیوتانسین به آنزیم ۲ یا ACE2) و ۴۱۰ گونهی متفاوت از مهرهداران شامل پرندهها، ماهیها، دوزیستها، خزندگان و پستانداران استفاده کردند.
ACE2 بهطور معمول در انواع سلولها و بافتهایی مثل سلولهای پوشی بینی، دهان و ریه وجود دارد. در انسانها، ۲۵ آمینواسید پروتئین ACE2 برای ترکیب ویروس و نفوذ به سلولها به کار میروند. پژوهشگرها از توالیهای آمینواسیدی پروتئین ACE2 و پروتئین ویروس جدید کرونا برای مدلسازی ساختاری پروتئینی استفاده کردند و به ارزیابی تعداد آمینواسیدهای موجود در پروتئین ACE2 گونههای مختلف پرداختند. به گفتهی جوانا داماس، اولین مؤلف این مقاله:
حیواناتی که دارای ۲۵ آمینواسید منطبق با پروتئین انسانی هستند، در معرض خطر ابتلا به کووید ۱۹ ازطریق ACE2 قرار دارند. طبق پیشبینیها این خطر برای حیواناتی که ترکیب پروتئینی متفاوتتری با انسان دارند، کاهش مییابد. تقریبا ۴۰ درصد از گونههای جانوری در معرض خطر ابتلا به کووید ۱۹ قرار دارند و طبق دستهبندی اتحادیهی بینالمللی حافظت از منابع طبیعی، این جانداران در گروه پرخطر قرار میگیرند و حتی نسبت به انتقال انسان به حیوان آسیبپذیرند. به گفتهی هریس لوین، مؤلف ارشد پژوهش و استاد برجستهی تکامل و زیستشناسی:
دادهها نقطهی شروع مهمی برای شناسایی جمعیتهای حیوانی آسیبپذیر به کرونا فراهم میکنند. امیدواریم با این دادهها به روشهای خوبی برای محافظت از انسانها و حیوانات در طول دنیاگیری برسیم.
تعداد زیادی از گونههای آسیبپذیر مثل گوریل وسترن لاولند، اورانگوتان سوماترایی و میمون درازدست در معرض خطر بسیار بالای ابتلا به کووید ۱۹ ازطریق گیرندهی ACE2 قرار دارند. حیوانات دیگری که در گروه پرخطر قرار دارند عبارتاند از پستانداران دریایی مثل والهای خاکستری، دولفینهای دماغ بطری و همسترهای چینی.
حیوانات اهلی مثل گربهها و گوسفندها در گروه خطر متوسط و سگها، اسبها و خوکها در گروه کمخطر قرار دارند. دلیل این دستهبندیها نیاز به پژوهشهای بیشتری دارد اما برای گونههایی با دادههای مشخص، همبستگی بالایی وجود دارد.
در نمونههای مستند به دست آمده از انتقال کووید ۱۹ در راسوها، گربهها، سگها، همسترها، شیرها و ببرها ویروس از گیرندههای ACE2 برای دسترسی به سلولهای میزبان استفاده میکند. میل پائین به ترکیب پروتئینها را میتوان به میل پائین به ویروسی شدن یا توانایی پائین انتقال و گسترش ویروس در بدن حیوانات تعبیر کرد.
به دلیل پتانسیل انتقال ویروس جدید کرونا از حیوان به انسان و برعکس، مؤسسههایی مثل باغ وحش ملی و باغ وحش سن دیگو، برنامههایی را برای محافظت از حیوانات و همچنین انسانها آغاز کردهاند. به گفتهی کلاوس پیتر کوپفلی، یکی از مؤلفان پژوهش:
بیماریهای باغوحشی و روش پیشگیری از انتقال ویروس انسان به حیوان، چالشهای جدیدی برای باغوحشها و متخصصان حفاظت از حیوانات نیستند. براساس اطلاعات جدید میتوانیم برنامهی جدیدی را برای محافظت از حیوانات و انسانها آماده کنیم.
مؤلفان نسبت به برداشتهای نادرست پژوهش ریسک حیوانات براساس نتایج محاسباتی هشدار دادهاند و معتقدند باید براساس دادههای تجربی، این خطرها را تأیید کرد. طبق پژوهشها، اولین نمونه از ویروس جدید کرونا احتمالا از نوعی خفاش سرچشمه گرفته است؛ اما نتایج جدید نشان میدهند احتمال دریافت ویروس کرونا ازطریق گیرندهی ACE2 در خفاشها بسیار پائین است.
هنوز مشخص نیست خفاشها بهصورت مستقیم یا ازطریق واسطه ویروس جدید کرونا را به انسان منتقل کردهاند اما طبق یافتهها، احتمال انتقال ازطریق یک یا چند واسطه وجود دارد. پژوهشگرها با استفاده از دادهها متوجه میشوند کدام گونهها واسطهی انتقال هستند و میتوانند از شیوع ویروس جدید کرونا بین انسان و حیوان جلوگیری کنند.