چگونه در زمان دنیاگیری کرونا با وسایل حمل‌و‌نقل عمومی ایمن سفر کنیم؟

استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی در دنیاگیری کرونا حتی برای پررفت‌و‌آمدترین مسافران هم دشوار است. حالا امن رسیدن مهم‌تر از سریع رسیدن است. استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی در دنیاگیری کرونا به‌شکل چشمگیری کاهش پیدا کرد. برای مثال، مسافران اتوبوس لندن در اواخر آگوست به نصف آمار سالانه کاهش یافتند؛ اما با برداشته‌‌شدن قرنطینه و بازگشایی اداره‌ها در بسیاری از کشورها، تعداد زیادی از مسافران به قطارها و اتوبوس‌ها و متروها بازگشتند.

چگونه می‌توان خطر سفر با وسایل حمل‌و‌نقل را کاهش داد؟ در درجه‌ی اول، باید اقدامات ضروری مثل پوشیدن ماسک و اجتناب از ساعت‌های شلوغی و فاصله‌گذاری اجتماعی را در ایستگاه‌ها رعایت کرد؛ اما معیارهای دقیق‌تر و جزئی‌تری هم وجود دارند که ارزش بررسی را دارند.

باتوجه‌به شیوع بیماری تنفسی مثل کووید ۱۹، افراد هرچه بیشتر نفس بکشند یا سرفه کنند یا در فضای بسته و محصوری بمانند، احتمال مبتلاشدنشان هم به همان نسبت افزایش می‌یابد. استفاده از دوچرخه یا اسکوتر یا حتی پیاده‌روی تا محل کار بهترین گزینه برای حفظ فاصله‌ی اجتماعی است. خودرو شخصی هم گزینه‌ی ایمنی است؛ اما اگر هر شخصی با خودرو شخصی به محل کار برود، تراژدی ترافیک رخ می‌دهد و هزینه‌های زیادی بر محیط‌زیست تحمیل می‌شود. در انتخاب وسایل حمل‌و‌نقل عمومی، باید به معیار تهویه توجه کنید. نیک تایلر، پژوهشگر حمل‌و‌نقل کالج لندن می‌گوید:

در فضای بیرون هوا در جریان است و ذرات ویروسی در هوا و باد پراکنده می‌شوند؛ اما در فضای داخل جابه‌جایی و حرکت کمتر است.

طراحی وسایل حمل‌و‌نقل متفاوت است؛ ولی به‌طور کلی هرچه تعداد پنجره‌ها بیشتر باشد، بهتر است. به‌همین‌دلیل، معیار تهویه در مترو در درجه‌ی کمتری از قطار یا اتوبوس قرار می‌گیرد. طبق پژوهشی در سال ۲۰۱۸، افرادی که بیشتر از مترو استفاده کرده بودند، علائم آنفولانزا را بیشتر تجربه می‌کردند. به‌طور کلی، سیستم‌های تهویه‌ی حمل‌و‌نقل عمومی به‌اندازه‌ی سیستم‌های تهویه‌ی هواپیما بهینه نیستند. هوا در هواپیما ازطریق فیلترهای پیچیده‌ی HEPA، تنها در چند دقیقه تهویه می‌شود؛ درنتیجه بسیاری از ذرات ویروسی به خارج هدایت می‌شوند.

در انتخاب وسایل حمل‌و‌نقل عمومی بهتر است ببینید مردم چقدر حرف می‌زنند یا چقدر صدایشان را بالا می‌برند. محیط‌های شلوغ که افراد برای شنیده‌شدن صدایشان فریاد می‌زنند، بیشتر از محیط‌های آرام درمعرض خطر قرار دارند. به‌همین‌دلیل، مکان‌هایی مثل واحدهای بسته‌بندی گوشت درمعرض خطر بیشتر انتقال قرار دارند. درنتیجه، قطار حامل هواداران ورزشی که در حال آوازخواندن هستند، می‌تواند خطرناک‌تر از اتوبوسی مملو از مسافران ساکت باشد که در حال مرور مطالب در تلفن‌همراه خود هستند.

علاوه‌بر تشویق استفاده از ماسک، بسیاری از وسایل حمل‌و‌نقل علامت‌‌ها یا برچسب‌هایی دارند که فاصله‌گذاری اجتماعی را به افراد یادآوری می‌کنند؛ اما به‌غیر از برچسب‌ها از چه راهکارهای دیگری می‌توان برای انتخاب جای مناسب نشستن استفاده کرد؟ در یکی از پژوهش‌های جدید چینی‌ها، به تأثیر مجاورت بر خطر انتقال در قطارها اشاره شده است. پژوهشگران با ردیابی سفرها و جایگاه نشستن بیش از ۲،۰۰۰ فرد ناقل ویروس در شبکه‌ی قطار پرسرعت چینی در دسامبر ۲۰۱۹ و مارس ۲۰۲۰، انتقال ویروس بین افراد را بررسی کردند. نشستن در یک ردیف، به‌ویژه کنار یکدیگر، بیشترین خطر انتقال ویروس را دارد. همچنین، افرادی که در یک ردیف می‌نشینند، باید برای رفتن به سرویس بهداشتی از کنار یکدیگر عبور کنند. سفرهای طولانی‌تر حتی برای ردیف‌های فاصله‌دار هم خطرناک هستند. پس از دو ساعت رابطه‌ی کمتر از ۲/۵ متر بدون ماسک، برای پیشگیری از بیماری کافی نیست. ناگفته نماند استفاده از صندلی‌ای که قبلا بیماری روی آن نشسته، تأثیر چندانی بر انتقال بیماری نمی‌گذارد.

طبق پژوهشی روی رفتار مسافران در مترو نیویورک، افرادی که در مترو می‌ایستند، معمولا بیشتر اوقات میله‌های عمودی را می‌گیرند. گرچه ویروس اغلب ازطریق پخش‌شدن ذرات هنگام صحبت یا تنفس یا سرفه منتقل می‌شود، در شرایطی خاص می‌تواند ازطریق سطوح آلوده هم منتقل شود. برای مثال، اگر شخصی میله‌ی آلوده را لمس کند و بلافاصله دست خود را روی دهان یا بینی خود بگذارد، احتمال آلوده‌شدن او وجود دارد. طبق یافته‌ها، مسافران بیشتر تمایل دارند نزدیک به در خروجی بایستند؛ زیرا خروج از مترو برای آن‌ها آسان‌تر است و نیازی نیست با افراد دیگر تماس چشمی داشته باشند.

به‌طور کلی، خطر مسافرت با وسایل نقلیه‌ی عمومی برای هر شخص متفاوت است. براساس برخی از مدل‌های ریاضی، وسایل حمل‌و‌نقل عمومی مجهز به تهویه‌ی مناسب و افزایش استفاده از ماسک می‌توانند تأثیر چشمگیری بر کاهش خطر انتقال ویروس در محیط‌های داخلی بگذارند. همچنین، معیارهای دیگری مثل زمان کوتاه سفر و صحبت‌نکردن مسافران با یکدیگر تأثیر مثبتی می‌گذارند؛ اما به‌طور کلی به شواهد بیشتری نیاز است.

تنها نکته‌ی واضح این است که نمی‌توان مانند قبل از دنیاگیری کرونا از وسایل نقلیه‌ی عمومی استفاده کرد. برای مثال، اتوبوس‌های لندن، تنها ۳۰ درصد از ظرفیت خود را جابه‌جا می‌‌کنند؛ درنتیجه، تعداد اتوبوس‌های موردنیاز برای جابه‌جایی مسافران هم دو تا سه برابر خواهد شد.