تهدید ناشی از مقاومت آنتی‌بیوتیکی کمتر از تهدید کووید ۱۹ نیست
باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک به اندازه‌ی کووید ۱۹ مورد توجه قرار نمی‌گیرند، زیرا موجب بیماری‌هایی می‌شوند که به‌طور پیوسته و به‌آرامی گسترش پیدا می‌کنند نه اینکه در مدت کوتاهی کل دنیا را فرا بگیرند. اما کارشناسان می‌گویند این باکتری‌ها می‌توانند به‌آهستگی به تهدیدی در اندازه‌ی کووید ۱۹ تبدیل شوند.
براساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، هر سال حدود ۳ میلیون آمریکایی به نوعی عفونت مقاوم دربرابر آنتی‌بیوتیک مبتلا می‌شوند و در این میان، تقریبا ۳۵ هزار نفر جان خود را از دست می‌دهند. در سطح جهان، هر سال تقریبا ۷۰۰ هزار نفر در اثر این عفونت‌ها از دنیا می‌روند. سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی می‌کند که با نرخ‌های کنونی، میزان مرگ‌و‌میر ناشی‌از عفونت‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیون مورد در سال خواهد رسید.
به‌دلیل تجویز افراطی آنتی‌بیوتیک‌ها، استفاده‌ی بیش‌ازحد از آن‌ها در دام‌ها و عوامل دیگر، درمان بسیاری از انواع مختلف عفونت‌هایی باکتریایی ازجمله سویه‌هایی از سوزاک، سل و سالمونلا بسیار سخت و در مواردی، غیرممکن شده است. دلیل این امر آن است که بخش کوچکی از باکتری‌ها که از این آنتی‌بیوتیک‌ها جان سالم به درمی‌برند، تکامل پیدا می‌کنند و دربرابر آنتی‌بیوتیک مقاومت حاصل می‌کنند. در سراسر جهان، هر سال حدود ۲۳۰ هزار فرد فقط قربانی سل مقاوم دربرابر آنتی‌بیوتیک می‌شوند. سارا فورچون، استاد ایمنی‌شناسی و بیماری‌های عفونی در دانشگاه هاروارد گفت: «این احتمال وجود دارد که در آینده درمان عفونت‌های باکتریایی بسیار دشوار یا غیرممکن شود و عفونت‌های باکتریاییِ غیرقابل‌درمان بد هستند. عفونت‌های باکتریایی غیرقابل‌درمان آسیب زیادی می‌زنند و مردم را می‌کشند.»
استفانی استراتدی، استاد پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا در سن‌دیگو گفت که ما به‌اندازه‌ی کافی درمورد این تهدید صحبت نمی‌کنیم. او گفت: «برخلاف کووید ۱۹ که به‌طور ناگهانی ظاهر شد، بحران ابرمیکروب‌ها (سوپرباگ‌ها) به‌آرامی درحال ظهور بوده است. این، درحالحاضر یک دنیاگیری و یک بحران جهانی است و تحت شرایط دنیاگیری کووید ۱۹ درحال بدتر شدن است.»
تام فریدن، مدیر سابق مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری گفت دولت‌ها باید برای مبارزه با چیزی که آن را «باکتری کابوس» می‌خواند، رویکرد تهاجمی‌تر و چند جانبه‌ای در پیش بگیرند. وی افزود جامعه‌ی پزشکی باید به‌طورخاص روی نحوه‌ی شیوع بیماری‌های عفونی در بیمارستان‌ها تمرکز کند.
سیستم بهداشت عمومی ناکارآمد حل مشکل را دشوارتر می‌کند
استراتدی گفت درحالحاضر، بیشتر منابع و توجه روی تلاش برای مبارزه با کووید ۱۹ متمرکز شده است. دنیاگیری ویروس کرونا ممکن است موجب شود مشکل مقاومت آنتی‌بیوتیکی بدتر شود. سازمان جهانی بهداشت در ماه جولای خواستار مصرف محتاطانه‌تر آنتی‌بیوتیک‌ها در بیماران کووید ۱۹ به‌منظور کمک به مهار تهدید مقاومت آنتی‌بیوتیکی شد. مروری در ماه مه نشان می‌داد از حدود ۲۰۰۰ بیمار مبتلا به کووید ۱۹ بستری‌شده در سراسر جهان، ۷۲ درصد آنتی‌بیوتیک دریافت کرده بودند و این درحالی بود که فقط حدود ۸ درصد از آن‌ها دچار عفونت باکتریایی یا عفونت قارچی اثبات شده بودند.
هرچه باکتری‌ها دربرابر آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم‌تر می‌شوند، خطر بروز پیامدهای فاجعه‌بار افزایش می‌یابد. برای مثال باکتری ای‌کولای هر سال موجب میلیون‌ها مورد عفونت دستگاه ادراری می‌شود. به‌گفته‌ی لنس پرایس، استاد دانشکده بهداشت عمومی مؤسسه میلکن دانشگاه جورج واشینگتن، اگر سویه‌ی بسیار مقاوم دربرابر آنتی‌بیوتیکی از ای‌کولای ایجاد شود، می‌تواند گسترش یافته و تعداد بی‌شماری از زنان جوان را بکشد. پرایس گفت: «آن‌ها با این تصور که دچار عفونت مثانه معمول شده‌اند، به پزشک مراجعه می‌کنند و درنهایت با ناتوانی پزشکان در درمان عفونت آن‌ها، عفونت به کلیه‌ها و سپس خون سرایت می‌کند و جان خود را از دست می‌دهند.»
فورچون گفت باکتری‌ها با گذشت زمان دربرابر آنتی‌بیوتیک‌های جدید مقاومت کسب می‌کنند، بنابراین باید درمورد نحوه‌ی استفاده از آن‌ها احتیاط کنیم و داروهای جدیدی را برای مقابله با این مشکل تولید کنیم. اما چند دهه است که کلاس جدیدی از آنتی‌بیوتیک‌ها توسعه پیدا نکرده است. بسیاری از شرکت‌هایی که روی توسعه‌ی آنتی‌بیوتیک‌های جدید کار می‌کردند، طی چند سال گذشته تعطیل شدند. شرکت‌های بزرگ دارویی نیز کلا کار روی این موضوع را کنار گذاشته‌اند. به‌گفته‌ی فورچون، تولیدکنندگان دارو سود چندانی در ساخت آنتی‌بیوتیک‌های جدید درمقایسهبا داروهای دیگر نمی‌بینند. بسیاری از شرکت‌هایی که روی تولید آنتی‌بیوتیک‌های جدید سرمایه‌گذاری کرده بودند، شکست خوردند. این درحالی است که آن‌ها می‌توانند با تولید داروهایی که مردم آن‌ها را مرتبا مصرف می‌کنند، درمقایسهبا داروهایی که فقط در صورت ابتلا به عفونت مصرف می‌شوند، درآمد بیشتری کسب کنند. فورچون گفت شرکت‌ها همچنین نمی‌توانند به‌اندازه‌ی سایر داروها برای آنتی‌بیوتیک‌ها هزینه دریافت کنند و ماندگاری آنتی‌بیوتیک‌ها نسبتا کم است. بنابراین اگر می‌خواهیم آنتی‌بیوتیک‌های جدید به دست آوریم، باید کاری کنیم که شرکت‌ها تولید آن‌ها را در اولویت قرار دهند.
مبارزه با باکتری‌ها به‌کمک ویروس‌ها
جدا از توسعه‌ی آنتی‌بیوتیک‌های جدید، نوعی ویروس می‌تواند راه‌حل مشکل مقاومت آنتی‌بیوتیکی باشد. گروهی از ویروس‌ها که فاژ (باکتریوفاژ یا باکتری‌خوار) نامیده می‌شوند، انواع خاصی از باکتری‌ها را مورد هدف قرار داده و می‌کشند. اگر بتوانید فاژ خاصی را پیدا کنید که باکتری را بکشد که فرد را آلوده کرده است، می‌توانید از آن برای درمان عفونت استفاده کنید. استراتدی تجربه‌ی شخصی این نوع درمان را دارد. همسرش در سال ۲۰۱۵ با نوعی ابرمیکروب آلوده شد و وقتی آنتی‌بیوتیک‌ها اثر نداشتند، وی سراغ افرادی رفت که روی فاژها و ابرمیکروب‌ها مطالعه می‌کردند. پژوهشگران با جستجوی فاضلاب و ضایعات حیاط‌انبارها که در آنجا فاژها به‌وفور یافت می‌شوند و فاژهایی که قبلا جدا کرده بودند، فاژی را پیدا کردند که با باکتری موردنظر استراتدی مطابقت داشت. آن‌ها میلیارد فاژ را در یک ترکیب فاژی به او تزریق کردند و او کاملا بهبود یافت. استراتدی گفت: «چیزی که ما به آن نیاز داریم، یک کتابخانه از فاژها است که بتواند برای مطابقت دادن فاژ به یک عفونت باکتریایی خاص استفاده شود و همراه‌با آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت ناشی‌از این ابرمیکروب‌ها استفاده شود.»
کارشناسان تأکید می‌کنند کشورها باید در پیگیری شیوع ابرمیکروب‌ها، توسعه‌ی آنتی‌بیوتیک‌ها، پژوهش درمورد فاژدرمانی، استفاده‌ی محتاطانه‌تر از آنتی‌بیوتیک‌های موجود و سرمایه‌گذاری بسیار بیشتر برای حل این مشکل قبل از اینکه به بحران بزرگ‌تری تبدیل شود، بهتر عمل کنند. فریدن گفت: «پرداختن به این مشکل نیاز به همکاری بین‌المللی دارد.»
نظرات