آیا کووید ۱۹ به مشکلات دائمی سلامتی منجر می‌شود؟

جودی لوندا از اهالی بروکلین که در اوایل سال جاری برای آموزش هنر در مدرسه‌ای در منهتن با مترو سفر کرده بود، دو روز قبل از اینکه آموزش حضوری در اواسط مارس لغو شود، دچار علائم کووید ۱۹ شد. او به مدت دو هفته بسیار بیمار بود و در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه‌ی خود چنان احساس تنگی می‌کرد که گویی اتومبیلی روی آن پارک شده است و به‌سختی می‌توانست از یک اتاق به اتاق دیگر برود. اما او خارج از بیمارستان ماند و از FaceTime برای مشورت منظم با پزشکش که متخصص بیماری‌های عفونی بود، استفاده می‌کرد. تا ماه مه، او به اندازه‌ای بهتر شده بود که بتواند در محله قدم بزند و به‌تدریج مسافتی که می‌پیمود، افزایش دهد.

خانم لوندا انتظار بهبودی کامل داشت؛ اما اکنون که بیش از ۶ ماه از بیماری او می‌گذرد، حتی بالا رفتن از یک سربالایی کوتاه او را خسته می‌کند. او می‌گوید: «من حدود پنج روز احساس بهتری دارم و می‌توانم یک مایل یا بیشتر راه بروم و یوگا انجام دهم. سپس طی روزهای بعدی دوباره احساس ناخوشی می‌کنم. مانند کلید روشن و خاموش، علائم مشابه به‌طور مداوم تکرار می‌شوند: احساسی مانند اینکه چیزی به قفسه سینه‌ام فشار می‌آورد، لرز، سرفه، گلودرد، خشکی دهان، گزگز بازو و ضربان نامنظم قلب. درحالی‌که می‌خواهد خوابم ببرد، ناگهان احساس کمبود هوا می‌کنم و باید بلند شوم و راه بروم.»

کووید ۱۹ همچنین خانم لوندا را با مشکلات سلامتی مواجه کرده که قبلا هرگز دچار آن‌ها نبوده است: پیش‌دیابت، کلسترول بالا، فشار خون بالا و انقباضات زودرس بطنی (لرزشی در قلب که ناشی ‌از ضربان‌های اضافه در یکی از حفره‌های پمپ‌کننده‌ی قلب است.) او با پرس‌و‌جو از بازماندگان کووید ۱۹ در فیسبوک، دریافت که دیگران نیز به علائم طولانی‌مدت و مکرر او دچار هستند.

در آغاز دنیاگیری، پزشکان روی مبارزه با اثرات حاد کووید ۱۹ تمرکز داشتند؛ اما اکنون پژوهش‌هایی برای ارزیابی اثرات بلندمدت آن و یافتن راه‌هایی برای پیشگیری و درمان علائم ماندگار آن درحال انجام است. نگرانی فزاینده‌ای وجود دارد که دنیاگیری حاضر منجر به افزایش قابل‌ توجه افرادی شود که درحال مبارزه با بیماری‌ها و ناتوانی‌های مختلف هستند.

درحال‌ حاضر ناشناخته‌ها درمورد پیامدهای طولانی‌مدت این عفونت ویروسی ویرانگر بیش از شناخته‌های آن است. یکی از واقعیت‌های شناخته‌شده آن است که لزومی ندارد فرد دچار بیماری شدیدی شود تا علائمی را تجربه کند که برای ماه‌ها و شاید حتی سال‌ها ادامه داشته باشد.

حتی برخی افراد که دچار عفونت‌های خفیف کووید ۱۹ شده‌اند، تا مدت‌ها پس از بهبود از بیماری حاد همچنان علائمی را تجربه می‌کنند. دامنه‌ی علائم گزارش‌شده وسیع است و شامل خستگی غیر عادی از فعالیت بدنی یا ذهنی، کدری مغز، بی‌نظمی‌های دمایی، بثورات، مشکلات حافظه و بی‌خوابی می‌شوند. به‌گفته‌ی دکتر دینا مک‌کارتی، متخصص توانبخشی در مرکز مراقبت‌های پس از کووید مانت‌ساینای: «مانند این است که پاسخ ایمنی دربرابر ویروس کرونا سیستم عصبی را مختل کرده باشد.»

اثرات ماندگار درمیان کسانی که از بیماری ویروس کرونای دیگر یعنی سارس جان سالم به در می‌برند نیز چندان دلگرم‌کننده نیست. بنابه‌گزارش کلینیک مایو: «بسیاری از افرادی که از سارس بهبودی یافته‌اند، به سندرم خستگی مزمن دچار می‌شوند که اختلال پیچیده‌ای است و مشخصه‌ی آن خستگی شدیدی است که با فعالیت جسمی یا ذهنی بدتر می‌شود اما با استراحت بهبود پیدا نمی‌کند. چنین موردی ممکن است در افرادی که دچار کووید ۱۹ شده‌اند نیز وجود داشته باشد.»

ویروس عامل کووید ۱۹ می‌تواند به ریه‌ها، قلب و مغز آسیب برساند و خطر بروز مشکلات پایدار سلامتی را افزایش می‌دهد. به‌گفته‌ی کارشناسان مایو: «آزمایش‌های تصویربرداری که ماه‌ها پس از بهبودی از کووید ۱۹ انجام شده است، نشان‌دهنده‌ی آسیب پایداری به عضله‌ی قلب حتی در افرادی است که علائم خفیف کووید ۱۹ را داشتند.»

کووید ۱۹ می‌تواند موجب لخته‌های خونی بسیار کوچکی شود که می‌‌توانند مویرگ‌های قلب را مسدود کنند و آسیبی دائمی به عضله‌ی قلب وارد آورند. بیماری مذکور همچنین می‌تواند عروق خونی را تضعیف کند و به کلیه و کبد آسیب بزند. کووید می‌تواند کیسه‌های هوای کوچک ریه را زخم کند و حتی در صورت بهبود نسبی زخم‌ها، مشکلات تنفسی طولانی‌مدت را موجب شود. این تأثیر روی عملکرد ریه به زندگی مارلی شاپیرو آشر در ۱۰۷ سالگی پایان داد. شاپیرو آشر هنرمند مشهوری در واشینگتن بود که تا وفتی کووید ۱۹ در اوایل بهار او را از پای درآورد، همچنان از نظر حرفه‌ای فعال بود. او طی پنج روز بستری در بیمارستان، از عفونت حاد بهبود یافت و سپس چند ماه بعد بر اثر آسیبی که ویروس به ریه‌های او وارد کرده بود، جان خود را از دست داد.

درمورد سارس، پیگیری ۱۵ ساله از بیماران نشان داده است که بیشترین بهبودی ریه طی دو سال اتفاق افتاده است؛ اما برخی از اثرات ریوی خفیف در بیش از یک سوم از بیماران بهبودیافته از سارس همچنان وجود داشت.

اثرات مرتبط با مغز عفونت فعال کووید ۱۹ می‌تواند شامل سکته، تشنج و فلجی موقتی به‌نام سندرم گیلن-باره باشد. بسیاری از بیماران مبتلا به کووید ۱۹ درجریان بیماری حاد حس بویایی و چشایی خود را از دست می‌دهند؛ اما برای برخی افراد این اثر عصبی تا ماه‌ها پس از اینکه علائم دیگری بیماری برطرف می‌شود، باقی می‌ماند. علاوه‌بر‌این، همچنان سوالاتی در این زمینه وجود دارد که آیا این عفونت ویروسی خطر بروز مشکلات عصبی مانند بیماری پارکینسون یا آلزایمر را در آینده افزایش می‌دهد.

افرادی که به‌شدت براثر کووید ۱۹ بیمار بوده‌اند - خصوصا کسانی که به‌مدت چندین هفته در بخش مراقبت‌های ویژه ایزوله بوده‌اند - ممکن است علائم سندرم استرس پس از سانحه و مشکلات ماندگاری را درزمینه اضطراب و افسردگی تجربه کنند. ترومای عاطفی آن‌ها ممکن است موجب کابوس‌های مکرر و ترس از تنها بودن یا حتی خوابیدن شود.

مطالعه‌ی ۱۷۹ بیمار بهبودیافته از کووید ۱۹ در ایتالیا نشان داد که کیفیت زندگی بیماران پس از بیماری بدتر شده است و بخش زیادی از آن‌ها خستگی مفرط، تنگی نفس، درد مفصل و درد قفسه سینه را گزارش می‌کردند؛ ولی طبق تجربه‌ی دکتر مک‌کارتی، بیماران پس از کووید ۱۹ بهتر می‌شوند و علائم آن‌ها به‌کندی برطرف می‌شود و بهبودی به آهستگی حاصل می‌شود. او پیشنهاد می‌کند بیماران نسبت ‌به گذشته کار کمتری انجام دهند تا مشکلات آن‌ها بدتر نشود.