داروی رمدسیویر تاثیر معناداری بر نجات جان بیماران کووید ۱۹ ندارد

براساس مطالعه‌ای که روی بیش از ۱۱ هزار نفر در ۳۰ کشور و با حمایت مالی سازمان جهانی بهداشت انجام شد، رمدسیویر که تنها داروی دارای مجوز برای درمان کووید ۱۹ در آمریکا است، نمی‌تواند مانع از مرگ‌و‌میر بیماران مبتلا به این بیماری شود.

داروی رمدسیویر پس از اینکه کارآزمایی مؤسسه ملی سلامت نشان ‌داد این دارو به‌میزان متوسطی مدت زمان بهبودی را در بیماران بستری‌شده کاهش می‌دهد، ازسوی سازمان غذا و دارو مجوز استفاده‌ی اضطراری دریافت کرد. دکتر ایلان شوارتز، پزشک بیماری‌های عفونی در دانشگاه آلبرتا در کانادا، گفت: «این نتایج به غائله خاتمه می‌دهد. مطمئنا مزیتی از نظر کاهش مرگ‌و‌میر وجود ندارد.» اما دانشمندان دیگر گفتند که طرح این کارآزمایی بالینی پراکنده‌ی سازمان جهانی بهداشت که داده‌ها را از صدها بیمارستان جمع‌آوری کرده، به این معنا است که نتیجه‌گیری‌ها قطعی نبودند.

دکتر پیتر چین‌هونگ، کارشناس بیماری‌های عفونی در دانشگاه کالیفرنیا در سانفرانسیسکو، گفت: «تجزیه‌و‌تحلیل و مقایسه‌ی داده‌هایی که از ده‌ها کشور با سیستم‌های مراقبت‌ بهداشتی متفاوت و پروتکل‌های درمانی ناهماهنگ به ‌دست آمده، دشوار است.» یافته‌های این مطالعه که روز پنج‌شنبه ارسال شده است، هنوز به‌وسیله‌ی کارشناسان مورد بازبینی قرار نگرفته یا در مجله‌ای علمی منتشر نشده است.

رمدسیویر که در ابتدا به‌عنوان درمانی برای ابولا و هپاتیت C ساخته شده است، با وارد شدن به ژن‌های ویروسی جدید در فرایند تکثیر ویروس اختلال ایجاد می‌کند.

مطالعه‌ی مؤسسه ملی سلامت همچنین نشان نداد که رمدسیویر مانع ‌از مرگ بیماران مبتلا به کووید ۱۹ می‌شود؛ اما به‌گفته‌ی سازنده‌ی دارو (شرکت گیلیاد)، تجزیه‌وتحلیل نهایی که در ۸ اکتبر در مجله‌ی The New England Journal of Medicine منتشر شد، نشان می‌داد در بیماران خاصی که رمدسیویر را دریافت می‌کردند، روندی درجهت کاهش مرگ‌و‌میر وجود داشت.

گیلیاد با نتیجه‌گیری‌های مطالعه‌ی سازمان جهانی بهداشت مخالف است و می‌گوید انواعی از داروها و ترکیبات دارویی تحت طیف‌وسیعی از شرایط ارزیابی شده‌اند و این درحالی است که مطالعات دقیق‌تر مزیتی را در این زمینه نشان داده‌اند.

از زمان صدور مجوز استفاده‌ی اضطراری، داروی ضد ویروس رمدسیویر برای هزاران بیماران تجویز شده است. در آمریکا هزینه‌ی هر دوره‌ درمان این دارو برای بیماران دارای بیمه خصوصی، ۳۱۲۰ دلار است. داروی مذکور در ابتدا فقط برای استفاده‌ی بیمارانی که به آن اندازه‌ بیمار بودند که نیاز به حمایت تنفسی داشتند، تأیید شد، در ماه آگوست مجوز استفاده‌ی اضطراری رمدسیویر گسترش یافت و شامل تمامی بیماران بستری‌شده بدون توجه به‌ شدت بیماری آن‌ها شد. این اقدام ازسوی برخی کارشناسان مورد انتقاد قرار گرفت و گفتند سازمان غذا و دارو بدون شواهد کافی چنین تغییری ایجاد کرده است.

در مطالعه‌ی سازمانی جهانی بهدشت که کارآزمایی Solidarity نام داشت، بیش از ۱۱,۳۰۰ فرد بزرگسال مبتلا به کووید ۱۹ در ۴۰۵ بیمارستان در ۳۰ کشور ثبت ‌نام شدند. به شرکت‌کنندگان چهار دارو به‌صورت جداگانه یا ترکیبی داده شد: رمدسیویر، ‌هیدروکسی کلروکین، لوپیناویر، اینترفرون یا اینترفرون همراه ‌با لوپیناویر. حدود ۴۱۰۰ بیمار درمان دارویی دریافت نکردند. در پایان، هیچ دارو یا ترکیب دارویی در‌ مقایسه ‌با گروه بیمارانی که درمان دارویی دریافت نکرده بودند، موجب کاهش مرگ‌و‌میر، نیاز به تهویه‌ی مکانیکی یا کاهش مدت‌زمان ماندن در بیمارستان نشد.

چندین مطالعه‌ی گذشته نیز به بی‌فایده بودن هیدروکسی کلروکین و لوپیناویر به‌عنوان درمان‌هایی علیه ویروس کرونا اشاره کرده بودند. داده‌های کمتری درمورد اینترفرون منتشر شده که مولکولی است که درپاسخ به ویروس‌ها به‌وسیله‌ی سیستم ایمنی تولید می‌شود،.

نویسندگان مطالعه در نسخه‌ی اولیه مقاله یافته‌های کلی را نومیدکننده خواندند و گفتند برای رد امیدهای اولیه در این رابطه که هر یک از این داروها مرگ‌و‌میر بیماران بستری‌شده، نیاز به تهویه‌ی مکانیکی یا مدت زمان بستری شدن را به‌طور قابل ‌توجهی کاهش می‌دهند، کافی است.

دکتر ماریکار مالینیس، متخصص بیماری‌های عفونی در دانشگاه ییل، گفت با توجه ‌به پژوهش‌های گذشته، یافته‌های جدید رمدسیویر چندان تعجب‌آور نیستند؛ اگرچه، خصوصا باتوجه‌به اندازه‌ی بزرگ کارآزمایی Solidarity تأثیرگذار هستند.

با‌این‌حال  کارشناسان متعددی خاطرنشان کردند برخی از داروهایی این کارآزمایی ممکن است برای افرادی که در مراحل اولیه بیماری قرار دارند، مفید باشند. النور فیش، ایمونولوژیست دانشگاه تورنتو، گفت: «شواهد درحال‌ظهور نشان می‌دهد که درمان اینترفرون در مراحل اولیه و ویروسی کووید ۱۹ اثر دارد.»

دکتر فیش می‌گوید: «تا زمانی‌که داده‌های کافی برای گروه‌بندی بیماران براساس عواملی نظیر مرحله‌ی بیماری دردسترس قرار نگیرد، زود است که برخی از این داروها را با ‌عنوان داروی بی‌اثر کنار بگذاریم و بگوییم نباید بیش از این مورد ارزیابی قرار گیرند.»

دکتر تیسون بل، پزشک مراقبت‌های ویژه در دانشگاه ویرجینیا، می‌گوید: «برای رمدسیویر فکر نمی‌کنم این نتیجه‌ی نهایی باشد؛ اما فکر می‌کنم نشان می‌دهد باید درمورد جمعیت بیمارانی که از این دارو برای آن‌ها استفاده می‌کنیم، انتخابی عمل کنیم.»

تصور می‌شود موارد شدید کووید ۱۹ عمدتا ناشی ‌از پاسخ ایمنی بیش‌ازحدی است که چند روز پس از اینکه ویروس بدن را آلوده می‌کند، آغاز می‌شود. قبل از این اتفاق، ممکن است یک داروی ضد ویروس بتواند ویروس را به اندازه‌ی کافی محدود کند که از فرد دربرابر واکنش افراطی سیستم ایمنی محافظت شود. دکتر شوارتز می‌گوید: «استفاده از رمدسیویر پس از این مرحله ممکن است فایده‌ای نداشته باشد؛ چراکه بیماری از کنترل خارج شده است.»