چرا شیوع کووید ۱۹ ممکن است طی زمستان بدتر شود
زمستان در نیمکره شمالی بهسرعت درحال نزدیک شدن است و پژوهشگران هشدار میدهند که احتمال بدتر شدن شیوع کووید ۱۹ وجود دارد؛ خصوصا در مناطقی که شیوع ویروس تحت کنترل درنیامده است. دیوید رلمن، میکروبیولوژیست دانشگاه استنفورد در کالیفرنیا، میگوید: «ویروس شتاب بیشتری خواهد گرفت و ماههای سختی در پیش خواهیم داشت.»
عفونتهای ناشی از بسیاری از ویروسهای تنفسی از جمله آنفلوانزا و برخی ویروسهای کرونا در زمستان فراوان میشوند و در تابستان کاهش پیدا میکنند. پژوهشگران میگویند در مورد دنیاگیری کووید ۱۹ هنوز خیلی زود است بگوییم آیا SARS-CoV-2 به ویروسی فصلی تبدیل خواهد شد. اما براساس آنچه درمورد انتشار ویروس و نحوهی رفتار مردم در ماههای سرد میدانیم، انتظار میرود در فصل زمستان شیوعهای بزرگتری رخ دهد.
مائوریسیو سانتیلانا، ریاضیدان دانشکده پزشکی هاروارد در بوستون که شیوع بیماریها را مدلسازی میکند، میگوید مردم در مکانهایی با تهویهی ضعیف بیشتر با هم در تعامل خواهند بود. ریچل بیکر، همهگیرشناس دانشگاه پرینستون در نیوجرسی، میگوید حتی اکثر فصل روی شیوع بیماری کمی اثر داشته باشد، عامل اصلی افزایش در شیوع، تعداد زیاد افرادی خواهد بود که هنوز مستعد ابتلا به عفونت هستند. این بدان معنا است که افراد ساکن در سرزمینهایی که وارد تابستان میشوند، نباید آسودهخاطر باشند. بیکر میگوید: «تا اینجا بزرگترین عاملی که روی اندازهی شیوع اثر دارد، اقدامات کنترلی مانند فاصلهگیری اجتماعی و پوشیدن ماسک است.»
شواهدی که تاکنون بهدست آمده است
روندهای فصلی در عفونت ویروسی بهوسیلهی عوامل مختلفی از جمله رفتار مردم و ویژگیهای ویروس هدایت میشود. برخی ویروسها شرایط گرم و مرطوب را دوست ندارند. آزمایشهای آزمایشگاهی نشان میدهد که SARS-CoV-2 شرایط سرد و خشک و خصوصا دور از تابش مستقیم خورشید را ترجیح میدهد. بهعنوان مثال، تابش فرابنفش مصنوعی میتواند ذرات SARS-CoV-2 را روی سطوح و در آئروسلها خصوصا در دمای حدود ۴۰ درجه سانتیگراد غیرفعال کند. ویروس عفونی همچنین روی سطوح در محیطهای گرمتر و مرطوبتر با سرعت بیشتری تخریب میشود.
دیلن موریس، متخصص زیستشناسی ریاضیاتی در دانشگاه پرینستون، میگوید در زمستان مردم دمای خانههای خود را به حدود ۲۰ درجه سانتیگراد میرسانند و هوا خشک است و بهخوبی تهویه نمیشود. شرایط داخلی در زمستان برای پایداری ویروس بسیار مناسب است.
پژوهشگران برای ارزیابی اینکه آیا عفونت ناشی از یک ویروس خاص طی فصلها افزایش یا کاهش پیدا میکند، معمولا شیوع آن را در مکانی خاص چندین بار طی سال و در طول چندین سال بررسی میکنند. البته پژوهشگران بدون داشتن این زمان نیز سعی کردهاند با بررسی نرخهای عفونت در مناطق مختلف جهان، اثر فصل را در انتقال SARS-CoV-2 مطالعه کنند. مطالعهای که در تاریخ ۱۳ اکتبر منتشر شد، رشد عفونتهای SARS-CoV-2 را در چهار ماه اول دنیاگیری قبل از اینکه بیشتر کشورها به اقدامات کنترلی دست بزنند، مورد بررسی قرار داده است. این مطالعه نشان داد سریعترین افزایش در عفونتها در مکانهایی رخ داده بود که نور فرابنفش کمتری دارند و پیشبینی کرد اگر هیچ مداخلهای انجام نشود، موارد در تابستان کاهش مییابند و در زمستان اوج میگیرند.
کوری مرو، اکولوژیست دانشگاه کنتیکت و یکی از نویسندگان همکار مطالعهی مذکور، میگوید: «در زمستان خطر افزایش مییابد؛ اما بااینحال میتوانید میزان خطر را با رفتارهای شخصی مناسب به میزان قابل توجهی کاهش دهید. فصل تنها یکی از عوامل مؤثر است.» اما فرانسوا کوهن، متخصص اقتصاد محیط زیست در دانشگاه بارسلونا، میگوید میزان آزمایش در اوایل دنیاگیری بسیار محدود بود و همچنان غیر قابل اطمینان است؛ بنابراین با اطلاعات فعلی، تعیین تأثیر آبوهوا روی شیوع ویروس غیر ممکن است.
بیکر سعی کرده است با استفاده از دادههای مرتبط با حساسیت ویروسهای کرونای دیگر به رطوبت، تأثیر آبوهوا را روی الگوی فصلی موارد دنیاگیری کووید ۱۹ از اثر عوامل دیگر جدا کند. او و همکارانش افزایش و کاهش در نرخ عفونت را طی چندین سال برای شهر نیویورک با و بدون اثر آبوهوا و با سطوح متفاوت اقدامات کنترلی مدلسازی کردند. آنها دریافتند اگر اقدامات کنترلی تنها در جهت محدود کردن ویروس انجام شود، اثر اندک آبوهوا میتواند منجر به شیوع قابل توجهی هنگام تغییر فصول شود. نویسندگان پیشنهاد میکنند برای کاهش خطر شیوع در زمستان، به اقدامات کنترلی سختگیرانهتری نیاز است.
در آینده
کیتلین اوریلی، همهگیرشناس دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن ،میگوید اگر SARS-CoV-2 در شرایط سرما بتواند بهتر باقی بماند، هنوز جدا کردن اثر ناشی از آن از اثر رفتار مردم دشوار است. اوریلی میگوید: «آنفلوانزا صدها سال است که در جامعه وجود دارد و هنوز این مکانیسم خاص که چرا در زمستان شاهد اوجگیری آنفلوانزا هستیم، کاملا درک نشده است.»
رلمن میگوید حتی اگر پژوهشگران دادههای قابل اطمینانتری درمورد SARS-CoV-2 داشته باشند، در اوایل دنیاگیری و وقتی که بیشتر مردم هنوز در برابر آن حساس هستند، اثرات فصلی اندکی خواهند دید. البته با گذشته زمان و همانطور که تعداد بیشتری از مردم در برابر ویروس مصونیت حاصل میکنند، اثرات فصلی میتواند نقش مهمتری در روند عفونت داشته باشد. بیکر میگوید در مورد عفونت طبیعی این مسئله میتواند پنج سال طول بکشد؛ ولی اگر مردم واکسینه شوند، این زمان کمتر میشود.
کولین کارلسون، زیستشناسی که بیماریهای نوظهور را در دانشگاه جرجتاون در واشینگتن مورد مطالعه قرار میدهد، میگوید اینکه آیا اصلا الگوی فصلی ظاهر میشود و اینکه ممکن است به چه شکل باشد، به عوامل زیادی از جمله مدتزمان ماندگاری مصونیت، مدتزمان بهبودی و احتمال ابتلا به عفونت مجدد بستگی دارد که هنوز بهخوبی درک نشدهاند.
پژوهشگران نتایج این تحقیق را در سرور مقالات پیشچاپ medRxiv بارگذاری کردهاند.