میکروبیوم روده ازطریق تأثیر روی متابولیت‌ها با خواب ضعیف ارتباط دارد
یکی از پیامدهای منفی سلامتی متعددی که ممکن است براثر تغییر در میکروبیوم روده ایجاد شود، کاهش کیفیت خواب است. حال مطالعه‌ی جدید پژوهشگران دانشگاه تسوکوبا در ژاپن ارتباط میان کیفیت خواب و تغییر در جامعه‌ی باکتریایی ساکن در دستگاه گوارش را آشکار می‌کند. این مطالعه اطلاعات بیشتری درباره‌ی این ارتباط ارائه و توضیح می‌دهد که چگونه کاهش تنوع میکروبیوم روده در موش‌ها می‌تواند به اختلال خواب منجر شود.
جدیدترین پژوهش انجام‌شده در دانشگاه تسوکوبا در پی مطالعات مشابهی انجام شده است که قبلا روی موش‌ها و مگس میوه انجام شده بود و در آن‌ها، دانشمندان متوجه شدند تغییر در میکروبیوم روده می‌تواند به فشار خون بالا و خواب منقطع منجر شود و مرگ زودهنگام براثر کمبود خواب را نیز به‌دنبال داشته باشد. مطالعه‌ی یادشده روی تأثیری تمرکز کرده است که باکتری‌های روده ازطریق تولید ناقل‌های عصبی سروتونین و دوپامین روی خواب دارند.
پژوهشگران به‌منظور بررسی این ارتباط به گروهی از موش‌ها به‌مدت چهار هفته مقادیر زیادی آنتی‌بیوتیک دادند. این امر به کاهش شدید تنوع باکتری‌های روده‌ی آن‌ها منجر شد و حاصل آن تفاوت‌های چشمگیر در متابولیت‌های آن‌ها درمقایسه‌با گروه کنترل بود که همان رژیم غذایی را مصرف می‌کردند. پروفسور ماساشی یاناگیساوا، هدایت‌کننده‌ی این پژوهش می‌گوید:
بیش از ۲۰۰ اختلاف متابولیتی بین دو گروه موش پیدا کردیم. حدود ۶۰ متابولیت طبیعی در موش‌های دچار کاهش میکروبیوم وجود نداشت و بقیه نیز ازنظر مقدار متفاوت بودند و برخی درمقایسه‌با موش‌های گروه کنترل کمتر و برخی بیشتر بودند.
متابولیت‌ها محصول جانبی غذایی هستند که هضم می‌شود و پژوهشگران تصمیم گرفتند مشخص کنند که متابولیت‌های ازدسترفته در موش‌های سالم چه نقشی ایفا می‌کنند. آنان دریافتند مسیرهای بیولوژیکی که به‌شدت تحت‌تأثیر متابولیت‌های ازدسترفته قرار گرفته بودند، مسیرهایی بودند که به تولید ناقل‌های عصبی در روده کمک می‌کنند. ازجمله‌ی این مسیرها، مسیری بود که در تولید سروتونین از تریپتوفان، اسیدآمینه‌ی موجود در بوقلمون، ایفای نقش می‌کند. همچنین مشخص شد که سطح متابولیت‌های ویتامین B6 در این موش‌ها اندک است. متابولیت‌های مذکور تولید سروتونین و دوپامین را تسریع می‌کنند.
در مرحله‌ی بعد، پژوهشگران با استفاده از الکتروانسفالوگرافی برای نظارت بر فعالیت مغز، عملکرد خواب جوندگان را بررسی کردند. موش‌هایی با میکروبیوم کاهش‌یافته ازنظر چرخه‌ی خواب‌و‌بیداری دچار اختلال شدند و درمقایسه‌با گروه کنترل به دفعات بیشتری از خواب REM به خواب non-REM می‌رفتند که یاناگیساوا حدس می‌زند نتیجه‌ای از کمبود سروتونین باشد. او می‌گوید:
به این موضوع پی بردیم که کاهش شدید میکروب‌های روده موجب حذف سروتونین از روده می‌شود و سطوح سروتونین در مغز روی چرخه‌ی خواب‌و‌بیداری اثر می‌گذارد. بنابراین، تغییر میکروب‌های روده ازطریق تغییر رژیم غذایی می‌تواند به افراد دچار مشکل خواب کمک کند.
نتایج این پژوهش در مجله‌ی Scientific Reports منتشر شده است.