رویان انسانی در حالت انجماد تا چه مدت زنده میماند؟
در تاریخ ۲۶ اکتبر از رویانی که برای ۲۷ سال منجمد مانده بود، نوزاد دختر سالمی به دنیا آمد که طبق گزارش، احتمالا رکوردار طولاتیترین مدتی است که رویانی قبل از تولد، به حالت منجمد مانده. مولی اورت گیبسون از رویانی متولد شد که در سال ۱۹۹۲ منجمد شده بود و در فریزر فوقسردی در میدوست آمریکا نگهداری میشد. این رویان در سال ۲۰۱۲، در ظرف حاوی نیتروژن مایع بستهبندی و به مرکز پذیرش رویان ارسال شد. در فوریهی سال جاری رویان در رحم تینا گیبسون که اکنون ۲۹ ساله است، کاشته شد. او هنگام منجمد شدن رویان فقط یک سال داشت. سفر مولی رکورد خواهر بیولوژیکی بزرگتر او اِما رن گیبسون را شکست که رویانی که وی از آن حاصل شد، به مدت ۲۴ سال قبل از تولد در حالت انجماد قرار داشت. بنابراین از نظر تئوری، رویانها را تا چه مدت میتوان به حالت انجماد نگهداری کرد؟
باری بهر، استاد زنان و زایمان در مرکز پزشکی دانشگاه استفورد، میگوید: «بهطور نامحدود.» به گفتهی او، طی فرایندی که سرماداری خوانده میشود، رویان (گروهی از سلولها که نشاندهنده ابتداییترین مرحلهی رشد انسان هستند) منجمد و در دمای منفی ۱۹۶ درجهی سانتیگراد در نیتروژن مایع نگهداری میشود. در این دما تمام فعالیتهای زیستی متوقف میشوند. بهر میگوید: «اگر تمام فعالیتهای زیستی متوقف شده باشد، شما اساسا دکمه توقف را میزنید و با رها کردن این دکمه، همه چیز باید از سر گرفته شود.»
حتی اگر رویانی برای چند دهه در حالت توقف قرار گیرد، پس از ذوب و کاشت، رشد طبیعی خود را ادامه خواهد داد. بهر میگوید از نظر بیولوژیکی محدودیتی برای مدتزمان انجماد رویان وجود ندارد؛ ولی عوامل خارجی میتوانند به رویان آسیب برسانند. برای مثال، تابش یونیزان خورشید احتمالا نوعی محدودیت در عمر نامحدود رویان منجمد ایجاد میکند؛ زیرا میتواند جهشهای کمی ایجاد کند یا به DNA سلولها آسیب برساند. این تابش از هر مادهای به جز سرب عبور میکند؛ حتی در فلاسکهای بزرگ ضد زنگ فولادی یا آلومینیومی که رویانهای منجمد در آنها نگهداری میشود. اما برخی کارشناسان معتقدند چند صد سال طول میکشد تا این تابشها بتوانند تأثیر قابل توجهی روی زنده ماندن رویان داشته باشند.
دکتر مری الن پاون، دانشیار زنان و زایمان در دانشکده پزشکی نورثوسترن در ایلینوی، با این موضوع موافق است که روشهای انجماد مدرن میتواند رویان را به مدت نامحدودی نگهداری کند. به گفتهی پاون، حوزهی رویانشناسی و روشهای انجماد هر دو از زمانیکه کارشناسان در دههی ۱۹۸۰ برای اولین بار انجماد رویان را آغاز کردند، بسیار پیشرفت کرده است. رویانها قبلا با استفاده از روش انجاد آهسته منجمد میشدند و اکنون با استفاده از روش انجماد بسیار سریعی که انجماد شیشهای نامیده میشود، منجمد میشوند. علاوهبراین، اکنون رویانها در مرحلهی دیرتری منجمد میشود که در آن مستحکمتر هستند. در ابتدا رویانها زمانی منجمد میشدند که از ۲ یا ۶ تا ۸ سلول تشکیل شده بودند؛ اما اکنون زمانی منجمد میشوند که بیش از هزار سلول دارند.
به گفتهی بهر، طبق شواهد هیچگونه تفاوتی از نظر سلامتی در نوزادان حاصل از رویان منجمد و نوزادان حاصل از انتقال رویان تازه دیده نمیشود. تفاوتهای اندکی در مقالات گزارش شده است؛ اما آن تفاوتها به جای رویان، مربوط به آندومتر یا رحم جایگزین هستند. پاون میگوید بیشتر رویانهای کاشتهشدهای که منجر به بارداری نمیشود، دارای ناهنجاریهای درونی هستند که ناشی از فرایند انجماد نیست. اما اگر رویانی که قرنها در حالت انجماد بوده است، به بارداری برسد، هیچ چیزی وجود ندارد که نشان دهد بارداری حاصل از آن به علت طولانی بودن مدتزمان انجماد دچار تغییر خواهد شد.
بااینحال رویانها معمولا بهطور نامحدود نگهداری نمیشوند؛ زیرا بیماران برای استفاده از آنها برمیگردند. والدین میتوانند انتخاب کنند که رویانها اهدا شود یا ذوب و معدوم. پاون میگوید برای نگهداری رویان باید بهطور سالیانه هزینه پرداخت کرد. تخمکها را نیز میتوان بهطور مشابه، برای مدت نامحدودی نگهداری کرد؛ اما ازآنجایی که تخمک یک سلول واحد است، نرخ موفقیت کاشت تخمک پایینتر از رویانهایی است که از قدرت چندین سلول برخوردار هستند.
نظرات