هرآنچه باید درباره واکسن کووید ۱۹ جانسون اند جانسون بدانیم

در جلسه‌ی هشت‌ساعته‌ای که در ۲۶ فوریه برگزار شد، اعضای کمیته‌ی ویژه سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) در مورد مسائلی مانند تأثیر و عوارض جانبی واکسن کووید جانسون اند جانسون بحث کردند. در پایان جلسه، کمیته تصمیم گرفت واکسن را برای دریافت مجوز استفاده‌ی اضطراری به سازمان غذا و دارو توصیه کند. سازمان غذا و دارو مجبور نیست تصمیم کمیته را قبول کند؛ اما معمولا از تصمیم کمیته پیروی می‌کند و به این ترتیب، واکسن جانسون اند جانسون به سومین واکسن موجود در ایالات متحده تبدیل خواهد شد. اعضای کمیته‌ی ویژه سازمان غذا و داروی ایالات متحده شامل دانشگاهیان، پزشکان و کارکنان دولت بودند که در زمینه‌ی بیماری‌های عفونی و واکسن‌ها تخصص دارند.

به‌طور کلی، جانسون اند جانسون می‌گوید واکسن این شرکت در پیشگیری از موارد متوسط تا شدید کووید ۱۹ حدود ۶۶ درصد مؤثر است؛ اما در این عدد نکات ظریفی وجود دارد. به گزارش فوربز، کارآیی واکسن در برخی مناطق مانند آفریقای جنوبی که در آن سویه‌ی 501Y.V2 کووید غالب است، اندکی پایین‌تر بود. از طرف دیگر، این واکسن در کارآزمایی‌های بالینی ایالات متحده که در آن، گونه‌ی اصلی SARS-CoV-2 فراوان‌ترین سویه است، تأثیر بیشتری داشت. مطالعات نشان داد که در ایالات متحده این واکسن در پیشگیری از کووید ۱۹ متوسط ۷۲ درصد و در پیشگیری از کووید ۱۹ شدید ۸۶ درصد مؤثر بود. اما به گفته‌ی جنا گاتمیلر، پژوهشگر واکسن در دانشگاه شیکاگو، این، مهم‌ترین معیار کارآیی نیست. او می‌گوید: «فکر می‌کنم مهم‌ترین مسئله این است که مردم در بیمارستان بستری نمی‌شوند. این واکسن از بستری شدن و در نهایت مرگ پیشگیری می‌کند. برای بازگشت به وضعیت عادی، این مهم‌ترین مسئله است.»

هیچ ‌یک از افراد شرکت‌کننده در کارآزمایی‌های بالینی که واکسن جانسون اند جانسون را دریافت کرده بودند، براثر کووید ۱۹ بستری نشدند و هیچ مورد مرگ ناشی از کووید ۱۹ در میان افراد واکسینه‌شده مشاهده نشد.

واکسن جانسون اند جانسون بسیار بی‌خطر به ‌نظر می‌رسد و عوارض جانبی معدودی در مورد آن گزارش شده است؛ شامل درد بازو و قرمزی در محل تزریق، خستگی و سردرد. همچنین یک مورد آنافیلاکسی مرتبط با واکسن گزارش شده است.

عملکرد واکسن کووید جانسون اند جانسون با واکسن‌های mRNA که قبلا تأیید شده‌اند، تفاوت دارد. واکسن جانسون اند جانسون به ‌جای تزریق رشته‌هایی از mRNA، ویروس بی‌خطری که حامل DNA است، وارد بدن فرد می‌کند. ویروس مذکور یک آدنوویروس‌ اصلاح‌شده از خانواده‌ای از ویروس‌ها است که موجب سرماخوردگی می‌شوند؛ اما این ویروس تغییریافته شما را بیمار نخواهد کرد. در عوض آدنوویروس اصلاح‌شده، DNA کدکننده‌ی پروتئین اسپایک ویروس کرونا را به سلول‌های بدن می‌رساند. پس از ورود، DNA به سلول‌ها دستور می‌دهد نسخه‌هایی از پروتئین اسپایک را بسازند. پروتئین اسپایک روی سطح ویروس کرونای عامل کووید ۱۹ قرار دارد. پروتئین‌های اسپایک حاصل به سیستم ایمنی آموزش می‌دهند به‌ دنبال پروتئین‌های مشابه باشد و آنتی‌بادی‌ها را برای مبارزه با کووید ۱۹ آماده کند. به این ترتیب، اگر ویروس کووید ۱۹ وارد بدن شود، سیستم ایمنی آن را شناسایی می‌کند و برای مبارزه با آن آماده است. جانسون اند جانسون چند سال پیش برای مبارزه با ابولا، واکسن وکتور آدنوویروس مشابهی ساخت.

واکسن جانسون اند جانسون ممکن است در پیشگیری از کووید ۱۹ علامت‌دار به اندازه‌ی واکسن‌های mRNA مؤثر نباشد؛ اما در پیشگیری از بستری شدن و مرگ به همان اندازه خوب است. این واکسن دارای مزیت‌های عمده‌ی دیگری نیز هست. واکسن مذکور در یک نوبت تزریق می‌شود؛ یعنی مانند واکسن‌های مدرنا و فایزر نیازی نیست که افراد برای دریافت دوز یادآور مجددا مراجعه کنند. برخلاف واکسن‌های mRNA که باید در دمای بسیار پایین یا در فریزر نگه‌داری شود، واکسن جانسون و جانسون را می‌توان در یخچال معمولی نگه‌داری کرد. گاتمیلر می‌گوید:

از نظر من، واکسن جانسون اند جانسون نه‌فقط در ایالات متحده بلکه در سراسر جهان تحول‌آفرین است. این واکسن به‌ویژه در مناطق روستایی که به فریزر بسیار سرد دسترسی ندارند، مفید خواهد بود.

چند روز پیش، یکی از مدیران جانسون اند جانسون گفت شرکت تا پایان مارس می‌تواند ۲۰ میلیون دوز واکسن تحویل بدهد. درحالی‌که تأخیرهایی در تولید وجود داشته است، جانسون اند جانسون همچنان قصد دارد تا پایان ژوئن به هدف تحویل ۱۰۰ میلیون دوز به ایالات متحده برسد.

گاتمیلر و دسای توافق دارند که باید هر کدام از واکسن‌های کووید ۱۹ را که می‌توانید، دریافت کنید. فرقی ندارد واکسن مدرنا، فایزر یا جانسون اند جانسون باشد؛ واکسیناسیون مردم تا بیشترین حد ممکن، برای پایان دنیاگیری اهمیت دارد. دسای می‌گوید: «مردم باید واکسنی را انتخاب کنند که راحت‌تر است و در دسترس آن‌ها قرار دارد.» گاتمیلر می‌گوید: «هر کدام را که می‌توانید، بزنید؛ زیرا هرچه زودتر بتوانیم به شرایط عادی برگردیم، برای همه بهتر است.»