دیابت نوع ۲ بیماری شایعی است که بیشتر افراد مسن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و علت آن کمبود ترشح انسولین یا کاهش تأثیر آن است. براساس اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC) در سال ۲۰۱۷، مشخص شد ۳۰.۳ میلیون نفر بزرگ‌سال در ایالات متحده به دیابت مبتلا هستند. سطح قندخون افرادی که در مرحله پیش دیابت قرار دارند، کمی بیشتر از حد طبیعی است؛ اما پزشکان هنوز آن‌ها را دیابتی نمی‌دانند.
طبق اعلام CDC، افراد مبتلا به دیابت غالبا در‌صورت درمان‌نشدن، در مدت پنج سال دچار دیابت نوع ۲ می‌شوند. دیابت نوع ۲ ممکن است به‌تدریج شروع شود و علائم در مراحل اولیه خفیف باشد؛ درنتیجه، بسیاری از افراد ممکن است متوجه نشوند که به این بیماری مبتلا هستند. در این مقاله، علائم و نشانه‌های اولیه دیابت نوع ۲ و اهمیت تشخیص به‌موقع آن و عوامل خطر ابتلا به این بیماری را بررسی خواهیم کرد.
علائم و نشانه‌های اولیه دیابت نوع ۲
علائم و نشانه‌های اولیه دیابت نوع 2 عبارت‌اند از:
تکرر ادرار
وقتی سطح قندخون بالا باشد، کلیه‌ها سعی می‌کنند با فیلترکردن آن در خون، قند اضافی را از بین ببرند. این امر می‌تواند به تکرر ادرار در فرد، به‌ویژه هنگام شب، منجر شود.
تشنگی زیاد
تکرر ادرار که برای ازبین‌بردن قند اضافی از خون ضروری است، به از‌دست‌دادن آب اضافی بدن می‌تواند منجر شود. با گذشت زمان، این مسئله می‌تواند موجب کم‌آبی بدن شود و احساس تشنگی بیش‌از‌حد معمول را برای فرد به‌همراه داشته باشد.
گرسنگی مداوم
افراد دیابتی در اغلب مواقع انرژی کافی از غذای خورده‌شده دریافت نمی‌کنند. سیستم هضم بدن غذا را به قندی ساده به نام گلوکز تجزیه خواهد کرد که بدن از آن به‌عنوان سوخت استفاده می‌کند. در افراد دیابتی، به‌مقدار کافی این گلوکز از جریان خون به سلول‌های بدن منتقل نمی‌‍شود؛ ازاین‌رو، افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ غالبا صرف‌نظر از اینکه به‌تازگی غذا خورده‌اند، دائما احساس گرسنگی می‌کنند.
احساس خستگی زیاد
دیابت نوع ۲ بر میزان انرژی فرد می‌تواند تأثیر بگذارد و احساس خستگی در وی ایجاد کند. این خستگی به حرکت ناکافی قند از جریان خون به سلول‌های بدن می‌انجامد.
تاری دید
مقدار زیاد قند در خون ممکن است به رگ‌های خونی کوچک چشم آسیب بزند و موجب تاری دید شود. این تاری دید در یک یا هر دو چشم می‌تواند ایجاد شود و مدتی بهبود پیدا کند؛ اما دوباره برگشت‌پذیر خواهد بود. اگر فرد مبتلا به دیابت درمان نشود، آسیب به این رگ‌های خونی شدیدتر می‌شود و در‌نهایت، ممکن است بینایی به‌طورکامل از بین برود.
کُندشدن روند بهبود زخم‌ها
مقادیر زیاد قند در خون ممکن است به عصب‌ها و رگ‌های خونی بدن آسیب بزند و به‌دنبال آن گردش خون را مختل کند؛ درنتیجه، بهبود حتی بریدگی و زخم‌های کوچک هم ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد. توجه کنید که بهبود زخم در طولانی‌مدت خطر عفونت را افزایش می‌دهد.
سوزن سوزن شدن، بی‌حسی یا درد در دست‌ها و پاها
مقدار فراوان قندخون احتمال دارد بر گردش خون تأثیر بگذارد و به عصب‌های بدن آسیب بزند. این شرایط در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به درد و احساس گزگز یا بی‌حسی در دست و پا می‌تواند منجر شود. این بیماری با نام «نوروپاتی» شناخته می‌شود و در‌صورت درمان‌نشدن دیابت در فرد، ممکن است با گذشت زمان بدتر شود و عوارض جدی‌تری به‌دنبال داشته باشد.
لکه‌های تیره روی پوست
لکه‌های تیره‌رنگی که روی پوست نواحی مختلف بدن همانند گردن یا زیر بغل یا کشاله ران ایجاد می‌شود، ممکن است نشان‌دهنده‌ی بیماری دیابت باشد. این بیماری پوستی با نام «آکانتوز نیگریکانس» هم شناخته می‌شود.
خارش و عفونت‌های مخمری
قند اضافی در خون و ادرار مواد‌غذایی برای مخمر فراهم می‌کند که ممکن است به عفونت منجر شود. عفونت‌های مخمری معمولا در مناطق گرم و مرطوب پوست همانند دهان و نواحی دستگاه تناسلی و زیر بغل ایجاد می‌شوند. نواحی آسیب‌دیده در اغلب مواقع با خارش همراه هستند؛ اما ممکن است فرد دچار سوزش و قرمزی و درد هم شود.
اهمیت تشخیص به‌موقع
تشخیص علائم اولیه دیابت نوع ۲ موجب می‌شود که بیماری زودتر تشخیص داده و درمان شود. دریافت درمان مناسب و تغییر سبک زندگی و کنترل سطح قندخون می‌تواند سلامت و کیفیت زندگی فرد را تا حد زیادی بهبود بخشد و خطر عوارض را تا حد زیادی کاهش دهد. در‌صورتی‌که سطح قندخون فرد مداوم زیاد باشد و بدون درمان رها شود، بیمار دچار عوارض شدید می‌شود و حتی گاهی ممکن است زندگی‌اش به‌خطر بیفتد. در‌ادامه، به عوارض ناشی از این مسئله اشاره خواهیم کرد.
- بیماری قلبی
- سکته
- آسیب عصبی یا نوروپاتی
- مشکلات مربوط به پا
- بیماری کلیوی که ممکن است دیالیز را به همراه داشته باشد
- بیماری چشم یا از‌دست‌دادن بینایی
- مشکلات جنسی در مردان و زنان
دیابت درمان‌نشده احتمال دارد به سندرم هیپراسمولار هیپرگلایسمی غیر‌کتونی (HHNS) و درنتیجه، افزایش شدید و مداوم سطح قندخون منجر شود. معمولا بیماری یا عفونت موجب HHNS می‌شود و ممکن است فرد را راهی بیمارستان کند. این عارضه‌ی ناگهانی بیشتر افراد مسن را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. به‌طور‌کلی، باید گفت مهار قندخون در جلوگیری از برخی عوارض بسیار مهم است؛ زیرا هرچه سطح قندخون مهارنشده باقی بماند، خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی هم به‌مراتب بیشتر خواهد بود.
عوامل خطرساز برای دیابت نوع ۲
هر کسی می‌تواند به دیابت نوع ۲ مبتلا شود؛ اما برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به فرد را افزایش دهند. این عوامل خطرساز عبارت‌اند از:
- سن بیش از ۴۵ سال
- زندگی بی‌تحرک
- اضافه‌وزن یا چاقی
- داشتن رژیم غذایی ناسالم
- داشتن سابقه‌ی خانوادگی دیابت
- ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- داشتن سابقه‌ی پزشکی دیابت بارداری یا بیماری قلبی یا سکته‌ی مغزی
- داشتن پیش‌دیابت
جمع‌بندی
دیابت نوع ۲ بیماری شایعی است که باعث افزایش سطح قندخون می‌شود. علائم و نشانه‌های اولیه‌ی این بیماری عبارت‌اند از: تکرر ادرار، افزایش تشنگی، احساس خستگی و گرسنگی، مشکلات بینایی، عفونت‌های مخمری و روند کُند ترمیم زخم.
