مرکز کنترل و پیشگیری بیماری: واکسنهای کووید ۱۹ از عفونت بدون علامت نیز پیشگیری میکنند
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری (CDC) تأیید کرده است که واکسنهای mRNA ساخت فایزر و مدرنا در پیشگیری از عفونت SARS-CoV-2 در شرایط دنیای واقعی بسیار مؤثر هستند. قبلا در کارآزماییهای بالینی مشخص شده بود این واکسنها در پیشگیری از بیماری دارای علامت تأثیرگذارند؛ اما مشخص نبود که از عفونتهای بدون علامت نیز پیشگیری میکنند یا خیر.
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری براساس نتایج حاصل از مطالعهای به این نتیجه رسید. از اواسط دسامبر ۲۰۲۰، ۳،۹۵۰ فرد شاغل در مشاغل خطمقدم مراقبتهای پزشکی (مانند پزشکان و پرستاران و نیروهای امدادی) در هشت محل در کشور آمریکا سیزده هفتهی پیاپی آزمایش شدند تا مشخص شود به ویروس کرونای جدید آلوده شدهاند یا نه. قبل از آغاز مطالعه، ۶۲/۸ درصد از شرکتکنندگان دو دُز واکسن mRNA و ۱۲/۱ درصد نیز حداقل یک دُز واکسن را دریافت کرده و سایر افراد گروه (۲۵ درصد) هیچ واکسنی دریافت نکرده بودند. از افراد واکسینهشده در این مطالعه، ۶۲/۷ درصد واکسن فایزربیوانتِک و ۲۹/۶ درصد واکسن مدرنا و درصد بسیار کمی هم واکسن جانسون اند جانسون را دریافت کردند. در طول سیزده هفتهی مطالعه، برخی افراد آلوده شدند.
بهگزارش فوربز، تا زمان اتمام مطالعه یعنی ۱۳ مارس ۲۰۲۱، در جمعیتی که هر دو دُز واکسن را دریافت کرده بودند، فقط ۰/۰۴ مورد عفونت بهازای هزار فردروز رخ داد؛ درحالیکه در جمعیتی که یک دُز واکسن را دریافت کرده بودند، ۰/۱۹ مورد عفونت بهازای هزار فردروز اتفاق افتاد و در افراد واکسینهنشده ۱/۳۸ عفونت بهازای هزار فردروز مشاهده شد. براساس این دادهها، مرکز کنترل و پیشگیری بیماری برآورد کرد که دریافت دو دُز واکسن mRNA سبب محافظت ۹۰ درصدی دربرابر عفونت میشود و حتی دریافت یک دُز آن هم مؤثر است و میزان عفونت را حدود ۸۰ درصد کاهش میدهد.
البته تعداد نسبتا کم عفونت که در مدت مطالعه دیده شد، بدینمعنا است که بیاعتمادی فراوانی دربارهی برآوردها وجود دارد. گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری این نبود دقت را بهصورت فاصلهی اطمینان بیان میکند. برایناساس، میتوانیم کاملا مطمئن باشیم که اثربخشی واقعی برای دو و یک دُز بهترتیب بین ۶۸ تا ۹۷ و ۵۹ تا ۹۰ درصد است. حتی اگر مقادیر واقعی در انتهای پایین این دامنه باشد، بازهم خبر خوشی است. پیشگیری از عفونت بدینمعنا است که با افزایش توزیع واکسن، علاوهبر کاهش موارد بستری و مرگ، کاهش موارد عفونت را نیز شاهد خواهیم بود.
البته یکی از محدودیتهای مطالعه این است که نمایندهی مناسبی از کل جمعیت نیست. بیشترِ شرکتکنندگان را افراد سفیدپوست (۸۶/۳ درصد) و غیرهیسپانیک (۸۲/۹ درصد) تشکیل میدادند و تعمیم آماری این نتایج به جمعیت بزرگتر جای نقد دارد. البته نویسندگان مطالعه تجزیهوتحلیل حساسیت انجام دادند تا اثرهای جنس، سن، قومیت و شغل را بررسی کنند که مشخص شد اثر این متغیرها ناچیز است.
موضوع دیگر آن است گونههای نگرانکننده ویروس که اخیرا ظاهر شدهاند، در زمان مطالعه بهطورگسترده در جامعه درگردش نبودند. شواهد زیادی وجود دارد که نشان میدهد پاسخ ایمنی که فرد درنتیجهی واکسیناسیون ایجاد میکند، در مبارزه با برخی از این گونهها در حد انتظار مؤثر نیست. گونهای که درحالحاضر در آمریکایشمالی شایع است، گونهی B.1.1.7 نام دارد و حدود ۲۵ درصد از ژنومهای توالییابیشده SRS-CoV-2 را شامل میشود. خوشبختانه پیشچاپی از مطالعهای در بریتانیا شواهدی را پیدا کرده که حاکی از ایمنی محافظتکننده در زمان شیوع کامل B.1.1.7 در آنجا است.
بحث دربارهی واکسنهای مختلف به مسئلهی انتخاب واکسن منتهی میشود. همانطورکه واکسنها بهطورگستردهتری دردسترس قرار میگیرند، برخی افراد دربارهی مزایا و معایب هرکدام بحث میکنند. مطالعهی مرکز کنترل و پیشگیری بیماری نتوانست تفاوت در اثربخشی دو واکسن mRNA را مشخص کند. برای بیشترِ مردم، بهترین واکسن همان واکسنی است که اول میتوانند دریافت کنند. البته با وجود موفقیت واکسنها، استفاده از ماسک و فاصلهگیری فیزیکی تا زمانی همچنان لازم است که موارد کاهش بیشتری پیدا کند. ۱۰ درصد افرادی که عفونت آنها مهار نمیشود، ممکن است بتوانند ویروس را منتقل کنند؛ درحالیکه گروههایی مانند کودکان به این زودی واکسینه نمیشوند. بنابراین، باید کاری کنیم که این گروهها ویروس را در جمعیت حفظ نکنند و این کار ممکن است دشوار باشد.