ایمنی دربرابر ویروس کرونا ممکن است سال‌ها دوام داشته باشد

طبق دو مطالعه‌ی جدید، ایمنی دربرابر ویروس کرونا حداقل یک سال و احتمالا یک عمر تداوم دارد و خصوصا پس از واکسیناسیون با گذشت زمان بهبود پیدا می‌کند. این یافته‌ها ممکن است به کاهش ترس از این موضوع کمک کند که محافظت دربرابر ویروس ممکن است زودگذر باشد.

به گزارش نیویورک تایمز، دو مطالعه‌ی جدید به اتفاق هم نشان می‌دهند بیشتر افرادی که از کووید ۱۹ بهبود پیدا کرده‌اند و بعدا واکسن زده‌اند، به تقویت‌کننده نیاز ندارند. افراد واکسینه‌شده‌ای که هرگز آلوده نشده‌اند و نیز اقلیتی از افراد که عفونی شده‌اند، اما پاسخ ایمنی قوی ایجاد نکرده‌اند، به احتمال زیاد به دوزهای تقویت‌کننده واکسن نیاز خواهند داشت.

در هر دو گزارش افرادی که حدود یک سال قبل درمعرض ویروس کرونا قرار گرفته بودند، مورد مطالعه قرار گرفتند. طبق یکی از مطالعات که روز دوشنبه در مجله‌ی Nature منتشر شد، سلول‌هایی که حافظه‌ی مربوط به ویروس کرونا را نگه‌داری می‌کنند، در مغز استخوان حضور داشتند و ممکن است هنگام نیاز تولید آنتی‌بادی‌ها را افزایش دهند.

مطالعه‌ی دیگر که روی سرور BioRxiv ارسال شد، نشان داد سلول‌های B حافظه به‌مدت حداقل ۱۲ ماه پس از عفونت اولیه کووید ۱۹ بلوغ پیدا می‌کنند و قوی‌تر می‌شوند. اسکات هنسلی، ایمنی‌شناس دانشگاه پنسیلوانیا که در مطالعه مشارکتی نداشت، گفت: «یافته‌ها با شواهد دیگر سازگار است که نشان می‌دهند ایمنی ناشی از عفونت و واکسیناسیون SARS-CoV-2 به‌نظر می‌رسد طولانی‌مدت باشد».

مطالعات جدید ممکن است ترس مردم را از این موضوع کاهش دهد که همچون ایمنی دربرابر ویروس‌های کرونای عامل سرماخوردگی، ایمنی دربرابر ویروس کرونای جدید موقتی است. اما دکتر هنسلی گفت ویروس‌های کرونای عامل سرماخوردگی هر چند سال یک بار تغییر قابل‌توجهی پیدا می‌کنند. وی گفت: «علت اینکه در طول زندگی به‌طور مکرر دچار ویروس‌های کرونای رایج می‌شویم، ممکن است بیشتر از آن‌که با ایمنی ارتباط داشته باشد، ناشی از تغییرپذیری این ویروس‌ها باشد».

به‌گفته‌ی میشل نوسنزویگ، ایمنی‌شناس دانشگاه راکفلر نیویورک که هدایت مطالعه‌ی مرتبط با بلوغ ایمنی را برعهده داشته است، سلول‌های B حافظه که در پاسخ به عفونت ویروس SARS-CoV-2 تولید و با واکسیناسیون تقویت می‌شوند، به‌قدری قوی هستند که هرگونه‌ای از ویروس را خنثی می‌کنند و نیاز به تقویت‌کننده‌ها را برطرف می‌کنند.

نتایج حاضر ممکن است درباره محافظت ناشی از واکسن‌ها به‌تنهایی صادق نباشد، زیرا نحوه‌ی سازماندهی حافظه ایمنی پس از واکسیناسیون احتمالا با نحوه‌ی سازماندهی ایمنی طبیعی فرق دارد. دکتر نوسنزویگ گفت این بدان معنا است افرادی که به کووید ۱۹ مبتلا نشده‌اند و به کمک واکسن دربرابر آن ایمن شده‌اند، ممکن است درنهایت به دوز تقویت‌کننده نیاز پیدا کنند.

پژوهشگران به سرپرستی علی البدی از دانشگاه واشینگتن در سنت‌لوئیس برای بررسی سلول‌های حافظه اختصاصی ویروس کرونای جدید خون ۷۷ فرد را در فواصل سه ماه، با شروع از حدود یک ماه پس از عفونت با ویروس کرونا، تجزیه‌و‌تحلیل کردند. فقط ۶ نفر از این ۷۷ نفر به علت کووید ۱۹ در بیمارستان بستری شده بودند و بقیه علائم خفیفی داشتند. سطوح آنتی‌بادی در این افراد چهار ماه پس از عفونت کاهش شدیدی پیدا کرد و ماه‌های پس از آن نیز به‌تدریج درحال کاهش بود. این نتایج با نتایج مطالعات دیگر سازگار است.

برخی دانشمندان کاهش در سطوح آنتی‌بادی‌ها را به‌عنوان نشانه‌ای از ناپدید شدن ایمنی تفسیر کرده‌اند، اما به‌گفته‌ی کارشناسان دیگر، دقیقا همان چیزی است که انتظار می‌رود. اگر خون حاوی مقادیر بالایی از آنتی‌بادی‌های مخصوص هر پاتوژنی باشد که بدن با آن مواجه شده است، به‌سرعت بسیار غلیظ خواهد شد. درعوض، سطوح خونی آنتی‌بادی‌ها پس از عفونت حاد سریعا افت پیدا می‌کند، درحالی‌که سلول‌های B حافظه در مغز استخوان به حالت خاموش مانده و آماده‌اند تا در صورت نیاز وارد عمل شوند.

تیم دکتر البدی تقریبا هفت ماه پس از ابتلا به عفونت، نمونه‌های مغز استخوان ۱۹ فرد را گرفتند. از این میان، ۱۵ نفر دارای سلول‌های B حافظه قابل تشخیص بودند، اما ۴ نفر این طور نبودند که نشان می‌دهد برخی افراد ممکن است تعداد بسیار کمی از این سلول‌ها را داشته باشند یا اصلا دارای این نوع سلول‌ها نباشند. دکتر البدی گفت: «این نتایج به من می‌گوید حتی اگر عفونی شوید، به این معنا نیست که پاسخ ایمنی قوی دارید. بنابراین، افرادی که از کووید ۱۹ بهبود یافته‌اند، باید واکسن بزنند».

پنج نفر از شرکت‌کنندگان در مطالعه دکتر البدی هفت یا هشت ماه پس از عفونت اولیه و سپس دوباره چهار ماه بعد، نمونه مغز استخوان خود را اهدا کردند. او و همکارانش دریافتند که تعداد سلول‌های B حافظه طی آن مدت ثابت مانده است. جنیفر گومرمان ایمنی‌شناس دانشگاه تورنتو که در پژوهش‌ مشارکتی نداشت، نتایج مطالعه را قابل‌توجه خواند زیرا به گفته‌ی او، به دست آوردن نمونه‌های مغز استخوان دشوار است.

مطالعه برجسته‌ای در سال ۲۰۰۷ نشان داد که ازنظر تئوری، آنتی‌بادی‌ها می‌توانند تا دهه‌ها و شاید حتی بیشتر از متوسط طول عمر باقی بمانند که به حضور طولانی‌مدت سلول‌های B حافظه اشاره دارد. دکتر گومرمان گفت مطالعه‌ی جدید اثبات نادری از حضور آن‌ها ارائه کرد.

تیم دکتر نوسنزویگ به مطالعه‌ی نحوه‌ی بلوغ سلول‌های B حافظه در طول زمان پرداخت. گروه او خون ۶۳ نفر را که حدود یک سال پیش از کووید ۱۹ بهبود پیدا کرده بودند، تجزیه‌و‌تحلیل کردند. بیشتر شرکت‌کنندگان دچار علایم خفیفی شده بود و ۲۶ نفر از آن‌ها حداقل یک دوز واکسن کووید مدرنا یا فایزر را دریافت کرده بودند.

پژوهشگران دریافتند آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده که برای پیشگیری از ابتلای مجدد به عفونت ویروس مورد نیاز هستند، در فاصله‌ی ۶ تا ۱۲ ماه بدون تغییر مانده بودند، درحالی‌که آنتی‌بادی‌های مرتبط اما با اهمیت کمتر در طول زمان به آرامی ناپدید شدند. با ادامه تکامل سلول‌های B حافظه، آنتی‌بادی‌هایی که تولید می‌شد توانایی خنثی‌کردن گروه گسترده‌تری از گونه‌های ویروسی را به دست آوردند. بلوغ مداوم سلول‌های B حافظه ممکن است حاصل قطعه‌ی کوچکی از ویروس باشد که به‌وسیله‌ی سیستم ایمنی شناسایی شده است و برای حمله به ویروس درنظر گرفته شده است.

یک سال پس از عفونت، فعالیت خنثی‌کنندگی در شرکت‌کنندگانی که واکسن نزده بودند، دربرابر تمام اشکال ویروس کرونا کمتر شد و بیشترین کاهش دربرابر گونه‌ای دیده می‌شد که اولین‌‌بار در آفریقای جنوبی شناسایی شد. این درحالی است که واکسیناسیون به‌طور قابل‌توجهی سطوح آنتی‌بادی را افزایش داد و این موضوع نتایج مطالعات دیگر را تأیید می‌کند. واکسن‌ همچنین توانایی خنثی‌کنندگی بدن را حدود ۵۰ برابر افزایش داد.

سناتور رند پال، سیاستمدار جمهوری‌خواه ایالت کنتاکی اخیرا گفته است که واکسن ویروس کرونا را نمی‌زند زیرا سال گذشته عفونی شده و دربرابر ویروس ایمن است. اما خصوصا به توجه به ظهور گونه‌هایی از ویروس کرونا که می‌توانند تاحدودی از دفاع‌های بدن فرار کنند، هیچ تضمینی وجود ندارد که چنین ایمنی به قدر کافی قوی باشد که بتواند سال‌ها از او محافظت کند.

نتایج مطالعه دکتر نوسنزویگ نشان می‌دهد افرادی که از کووید ۱۹ بهبود پیدا کرده‌اند و کسانی که بعدا واکسینه شده‌اند، حتی هنگامی که دوز تقویت‌کننده واکسن را دریافت نکرده‌اند، دارای سطوح بالایی از محافظت دربرابر گونه‌های نوظهور هستند.

همه کارشناسان اتفاق‌نظر داشتند که احتمالا ایمنی در افرادی که هرگز دچار کووید ۱۹ نشده‌اند، رفتار بسیار متفاوتی داشته باشد. مبارزه با ویروس زنده نسبت‌به پاسخ به یک پروتئین ویروسی که ازطریق واکسن وارد بدن می‌شود، متفاوت است. علاوه‌بر‌این، در کسانی که دچار کووید ۱۹ شدند، پاسخ ایمنی اولیه پیش از اینکه توسط واکسن به چالش کشیده شود، بیش از ۶ تا ۱۲ ماه فرصت داشت تا به بلوغ برسد.