واکسن‌های کووید فایزر و مدرنا احتمالا ایمنی پایداری تولید می‌کنند
روز دوشنبه، دانشمندان گزارش کردند واکسن‌های فایزر/بیوان‌تک و مدرنا واکنش ایمنی پایداری در بدن آغاز می‌کنند که ممکن است سال‌ها دربرابر ویروس کرونا از بدن محافظت کند. این یافته‌ها به شواهد رو‌به‌افزایش در این زمینه می‌افزاید که بیشتر دریافت‌کنندگان واکسن‌های mRNA تا زمانی که ویروس و گونه‌هایش به شکل بسیار فراتر از اشکال کنونی تکامل پیدا نکند، ممکن است به تقویت‌کننده نیاز نداشته باشند.
افرادی که پیش از دریافت واکسن از کووید ۱۹ بهبود پیدا کرده‌اند، حتی اگر ویروس تغییر فراوانی پیدا کند، ممکن است به تقویت‌کننده نیازی نداشته باشند. نتایج مطالعه جدید در مجله Nature منتشر شده است. علی البدی، ایمنی‌شناس دانشگاه واشینگتن در سنت‌لوئیس و نویسنده اصلی این مقاله گفت: «این نشانه خوبی برای میزان دوام ایمنی حاصل از این واکسن است».
به‌گزارش نیویورک تایمز، در مطالعه جدید واکسن ویروس کرونای جانسون اند جانسون در نظر گرفته نشد؛ اما دکتر البدی پیش‌بینی کرد پاسخ ایمنی ناشی از آن درمقایسه‌با پاسخ ایمنی حاصل از واکسن‌های mRNA دوام کمتری داشته باشد. دکتر البدی و همکارانش ماه گذشته گزارش کردند در افرادی که از کووید ۱۹ جان سالم به‌در برده‌اند، سلول‌های ایمنی که ویروس را تشخیص می‌دهند، حداقل هشت ماه پس از عفونت در مغز استخوان ساکن هستند.
مطالعهای از گروه دیگری از پژوهشگران نشان داد بلوغ و تقویت سلول‌های B خاطره به‌مدت حداقل یک سال پس از عفونت ادامه پیدا می‌کند. پژوهشگران براساس آن یافته‌ها اظهار کردند ایمنی در افرادی که به ویروس کرونا آلوده شده و بعدا واکسن را دریافت کرده‌اند، ممکن است برای سال‌ها و حتی یک عمر دوام داشته باشد. باوجوداین، مشخص نبود آیا واکسیناسیون به‌تنهایی می‌تواند اثر ماندگار مشابهی داشته باشد یا خیر. تیم دکتر البدی با بررسی منبع سلول‌های خاطره، یعنی گره‌های لنفاوی که در آن سلول‌های ایمنی برای تشخیص و مبارزه با ویروس آموزش می‌بینند، سعی کردند پاسخ این پرسش را پیدا کنند.
پس از عفونت یا واکسیناسیون، ساختار ویژه‌ای به نام مرکز زایا در گره‌های لنفاوی تشکیل می‌شود. این ساختار محلی برای آموزش سلول‌های B است که در آن پیچیدگی‌های آن‌ها بیشتر می‌شود و یاد می‌گیرند مجموعه متنوعی از توالی‌های ژنتیکی ویروسی را تشخیص دهند. هرچه این دامنه وسیع‌تر باشد و مدت زمان تمرین سلول‌های مذکور بیشتر باشد، این احتمال بیشتر می‌شود که آن‌ها بتوانند گونه‌های جدید ویروس را خنثی کنند.
پس از عفونت ویروس کرونا، مراکز زایا در ریه‌ها تشکیل می‌شود؛ اما پس از واکسیناسیون، آموزش سلول‌ها در گره‌های لنفاوی در زیربغل انجام می‌شود که پژوهشگران می‌توانند به آن دسترسی پیدا کنند.
دکتر البدی و همکارانش ۴۱ نفر را برای مطالعه به‌کار گرفتند؛ ازجمله ۸ نفر با سابقه عفونت ویروس کرونا که با دو دز واکسن فایزر/بیوان‌تک ایمن شده بودند. پژوهشگران از گره‌های لنفاوی چهارده نفر از آن‌ها، سه، چهار، پنج، هفت و پانزده هفته پس از اولین دُز واکسن نمونه‌گیری کردند. آکیکو ایواساکی، ایمنی‌شناس دانشگاه ییل، مطالعه جدید را کاری پرزحمت خواند که انجامش بسیار دشوار بوده است.
تیم دکتر البدی دریافت پانزده هفته پس از اولین دُز واکسن، مراکز زایا در تمام چهارده شرکت‌کننده همچنان بسیار فعال بود و تعداد سلول‌های خاطره که ویروس کرونا را تشخیص می‌دادند، کاهش نیافته بود. دکتر البدی گفت: «این واقعیت که واکنش‌ها تقریبا چهار ماه پس از واکسیناسیون همچنان ادامه داشت، نشانه بسیار مثبتی است. مراکز زایا معمولا یکی‌دو هفته پس از واکسیناسیون به اوج خود می‌رسند و سپس کم‌کم محو می‌شوند.» دیپتا باتاچاریا، ایمنی‌شناسی در دانشگاه آریزونا، نیز گفت: «معمولا چهار تا شش هفته پس از واکسیناسیون، چیز زیادی باقی نمی‌ماند؛ اما مراکز زایایی که با واکسن‌های mRNA تحریک شده‌اند، تا ماه‌ها فعال هستند و در بیشتر افراد کاهش زیادی پیدا نمی‌کنند.»
دکتر باتاچاریا خاطرنشان کرد بیشتر آنچه دانشمندان درباره دوام مراکز زایا می‌دانند، مبتنی‌بر پژوهش‌های حیوانی است. مطالعه جدید اولین مطالعهای است که نشان می‌دهد پس از واکسیناسیون در انسان‌ها چه اتفاقی رخ می‌دهد.
نتایج نشان می‌دهد بیشتر افراد واکسینه‌شده در بلندمدت حداقل دربرابر گونه‌هایی از ویروس کرونا محافظت می‌شوند که درحال‌حاضر وجود دارند. بااین‌حال، سال‌خوردگان و افرادی با سیستم ایمنی ضعیف و مصرف‌کنندگان داروهای سرکوب‌کننده ایمنی ممکن است به تقویت‌کننده نیاز داشته باشند. افرادی که از کووید ۱۹ جان سالم به در برده‌اند و بعدا واکسن زده‌اند، ممکن است هرگز به آن‌ها نیازی نداشته باشند.
پیش‌بینی این موضوع دشوار است که محافظت حاصل از واکسن‌های mRNA دقیقا تا کِی دوام می‌آورد. به‌گفته کارشناسان، در نبود گونه‌هایی که از سیستم ایمنی فرار کنند، ازنظر تئوری، ایمنی می‌تواند یک عمر دوام داشته باشد؛ اما ویروس به‌وضوح در حال تکامل است.
افرادی که به ویروس کرونا آلوده شده و سپس واکسن را دریافت کرده‌اند، افزایش چشمگیری در سطوح آنتی‌بادی خود می‌بینند که احتمالا بدین‌دلیل است سلول‌های B خاطره آن‌ها که آنتی‌بادی‌ها را تولید می‌کنند، قبل از واکسیناسیون چند ماه فرصت داشته‌اند تکامل پیدا کنند.
دراین‌میان، دکتر البدی گفت: «واکسن تقویت‌کننده احتمالا همان تأثیر عفونت پیشین را در افراد واکسینه‌شده بگذارد.» وی با اشاره به سلول‌های B خاطره گفت اگر به این سلول‌ها فرصت دیگری برای مشارکت بدهید، پاسخ قوی خواهند داشت. وی افزود: «ازنظر تقویت سیستم ایمنی، واکسیناسیون احتمالا بهتر از بهبودی از عفونت واقعی است.»
مطالعات دیگر نشان داده‌اند مجموعه‌ای از سلول‌های B خاطره که پس از واکسیناسیون تولید می‌شود، درمقایسه‌با مجموعه‌ای از این سلول‌ها که پس از عفونت تولید می‌شود، از تنوع بیشتری برخوردار است. براین‌اساس، واکسن‌ها درمقایسه‌با ایمنی طبیعی به‌تنهایی، محافظت بهتری فراهم می‌کنند.
به‌گفته دکتر البدی، نتایج نشان می‌دهد نشانه‌های مشاهده‌شده از واکنش ایمنی پایدار ممکن است فقط حاصل از واکسن‌های mRNA باشد و در واکسن‌هایی که از روش‌های سنتی تولید شده‌اند، مانند واکسن جانسون اند جانسون دیده نشود. باوجوداین، این مقایسه‌ای غیرمنصفانه است؛ زیرا واکسن جانسون اند جانسون به‌صورت یک دُز تجویز می‌شود. دکتر ایواساکی گفت: «اگر واکسن جانسون اند جانسون دُز تقویت‌کننده داشت، ممکن بود همین نوع پاسخ را ایجاد کند.»
نظرات