آیا تستوسترون موجب موفقیت مردان میشود؟
این باور فراگیر وجود دارد که تستوسترون میتواند بر این موضوع که در زندگی به چه چیزی میرسید، تأثیر داشته باشد و حداقل برای مردان، شواهدی بر این ادعا وجود دارد؛ چندین مطالعه تستوسترون بالاتر را با موفقیت اجتماعیاقتصادی مرتبط دانستهاند؛ اما ارتباط با علت متفاوت است و پژوهش جدیدی با استفاده از DNA نشان میدهد تستوسترون ممکن است نسبت به آنچه قبلاً ادعا شده است، در فرصتهای زندگی اهمیت بسیار کمتری داشته باشد.
در مطالعات قبلی نشان داده شده بود که مدیران مرد با تستوسترون بالا زیردستان بیشتری دارند و تاجرانی که تستوسترون بالاتری داشتند، سود روزانه بیشتری حاصل میکنند. همچنین مطالعاتی نشان داده بودند که سطح تستوسترون در مردان با تحصیلات بالا و در مردان خوداشتغال، بالاتر است که نشان میدهد سطح این هورمون با کارآفرینی هم ارتباط دارد.
اطلاعات ناچیزی در مورد ارتباط تستوسترون و موفقیت در زنان وجود دارد؛ اما مطالعهای نشان داد که برای زنان، موقعیت اجتماعیاقتصادی نامطلوب در دوران کودکی با تستوسترون بالاتر در مراحل بعدی زندگی ارتباط دارد.
تصور میشود تأثیر مفید تستوسترون با تأثیری که روی رفتار دارد، حاصل شود: تستوسترون میتواند موجب میشود که فرد پرخاشگرتر شود و تحمل ریسک بالاتری داشته باشد و این ویژگیها در بازار کار (برای مثال در مذاکرات دستمزد) پاداش دارد.
اما هیچ یک از این مطالعات بهطور قطع نشان نمیدهد که تستوسترون روی این نتایج اثر دارد؛ زیرا توضیحات احتمالی دیگری نیز وجود دارد. درواقع به جای اینکه تستوسترون بر موقعیت اجتماعیاقتصادی فرد اثر بگذارد، ممکن است داشتن موقعیت اجتماعیاقتصادی برتر موجب افزایش سطح تستوسترون شود. در هر دو مورد، رابطهای میان تستوسترون و عوامل اجتماعی نظیر درآمد، تحصیلات و طبقه اجتماعی مشاهده خواهد شد.
مکانیسمهای قابل قبولی برای این مسئله وجود دارد. اولاً، میدانیم وضع نامساعد اجتماعیاقتصادی استرسزا است و استرس مزمن میتواند سطح تستوسترون را کاهش بدهد. ثانیاً، اینکه فرد وضعیت خود را در مقایسه با دیگر افراد جامعه به چه صورت درک میکند، ممکن است بر تستوسترون اثرگذار باشد: مطالعات انجامشده در مسابقههای ورزشی (معمولا در مردان)، اغلب نشان داده است که سطح تستوسترون فرد برنده در مقایسه با فرد بازنده افزایش پیدا میکند.
استرس مزمن میتواند سطح تستوسترون را کاهش بدهد.
همچنین ممکن است عامل سومی علت ارتباطات مشاهدهشده در مطالعات گذشته باشد؛ برای مثال، تستوسترون بالاتر در مردان با سلامتی بهتر ارتباط دارد و سلامتی خوب ممکن است به افراد کمک کند در حرفهی خود موفقتر باشند؛ بنابراین ارتباط تستوسترون و موقعیت اجتماعی اقتصادی در مردان میتواند بهسادگی بازتابگر تأثیر سلامتی بر هر دو مورد باشد. برای زنان، تستوسترون بالاتر با سلامتی بدتر ارتباط دارد؛ بنابراین انتظار میرود ارتباطی میان تستوسترون بالاتر و موقعیت اجتماعیاقتصادی پایینتر وجود داشته باشد.
جدا کردن این فرایندها و مطالعهی جداگانه تأثیر تستوسترون روی موارد دیگر بسیار دشوار است. پژوهشگران دانشگاه بریستول بریتانیا با در نظر داشتن این هدف، از روش استنباط عِلّی «تصادفیسازی مندلی» استفاده کردند. در این روش، از اطلاعات ژنتیکی مرتبط با یک عامل واحد (در اینجا، تستوسترون) استفاده میشود تا تأثیر آن عامل روی یک یا چند پیامد مورد نظر (در اینجا، نتایج اجتماعیاقتصادی مانند درآمد و مدرک تحصیلی) مشخص شود.
تستوسترون خون فرد میتواند تحت تأثیر عوامل محیطی قرار بگیرد که تصحیح برخی از این عوامل (مانند زمان) ساده است؛ اما تصحیح موارد دیگر (مانند سلامتی فرد) ساده نیست. مهمتر اینکه شرایط اجتماعیاقتصادی میتواند روی تستوسترون خون اثر بگذارد و به همین دلیل، حتی اگر ارتباطی میان تستوسترون و موقعیت اجتماعیاقتصادی ببینیم، نمیتوانیم تعیین کنیم که کدام یک موجب دیگری میشود.
به همین علت اطلاعات ژنتیکی قدرتمند است؛ DNA پیش از تولد تعیین میشود و بهطورکلی در طول زندگی تغییری نمیکند (بهجز در موارد استثنائی مانند تغییراتی که طی سرطان اتفاق میافتد).
بنابراین اگر ارتباطی میان موقعیت اجتماعیاقتصادی با واریانتهای ژنتیکی مرتبط با تستوسترون مشاهده کنیم، بهطور محکم نشان میدهد که تستوسترون علت تفاوت در پیامدهای اجتماعیاقتصادی است؛ چرا که عوامل دیگر تأثیری روی واریانتها ندارند.
پژوهشگران در بیش از ۳۰۰ هزار شرکتکننده بزرگسال در بیوبانک بریتانیا، واریانتهای ژنتیکی مرتبط با سطوح بالاتر تستوسترون را بهطور جداگانه برای مردان و زنان شناسایی کردند و سپس ارتباط این واریانتها را با نتایج اجتماعیاقتصادی ازجمله درآمد، مدرک تحصیلی، وضعیت اشتغال و وضعیت منطقهی محل زندگی و نیز ریسکپذیری و سلامتی کلی را مقایسه کردند.
مشابه مطالعات گذشته، آنها دریافتند که مردان با تستوسترون بالاتر درآمد خانوار بیشتری دارند، در محلههای بهتر زندگی میکنند و احتمال داشتن مدرک دانشگاهی و شغل تخصصی در آنها بالاتر است. در زنان، تستوسترون بالاتر با موقعیت اجتماعیاقتصادی پایینتر ازجمله درآمد خانوار کمتر، زندگی در محلههای محرومتر و شانس کمتر داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط بود. مطابق شواهد قبلی، تستوسترون بالاتر با سلامت بهتر برای مردان و سلامت ضعیفتر برای زنان و خطرپذیری بالاتر برای مردان همراه بود.
البته شواهد اندکی وجود داشت که تنوع ژنتیکی مرتبط با تستوسترون روی موقعیت اجتماعیاقتصادی اثر دارد. در مردان و زنان، تأثیر واریانتهای ژنتیکی مرتبط با تستوسترون روی هیچ جنبهای از موقعیت اجتماعیاقتصادی یا سلامتی یا خطرپذیری مشاهده نشد.
از آنجا که پژوهشگران واریانتهای ژنتیکی مرتبط با تستوسترون کمتری در زنان شناسایی کردند، برآورد آنها برای زنان نسبت به مردان از دقت کمتری برخوردار بود؛ بنابراین آنها نمیتوانند اثرات نسبتا کوچک تستوسترون را بر موقعیت اجتماعیاقتصادی زنان رد کنند. مطالعات آینده میتواند با استفاده از گروههای بزرگتر زنان این ارتباط را بیشتر بررسی کند.
اما برای مردان، نتایج ژنتیکی پژوهش جدید بهوضوح نشان میدهد که مطالعات گذشته ممکن است تحت تأثیر عوامل دیگری ازجمله اثر موقعیت اجتماعیاقتصادی روی تستوسترون قرار گرفته باشند. بر این اساس، با وجود افسانههای اجتماعی در مورد تستوسترون، این هورمون ممکن است نسبت به آنچه مطالعات پیشین نشان دادهاند، برای موفقیت و فرصتهای زندگی اهمیت کمتری داشته باشد.