واکسن‌های کووید دربرابر دلتا محافظت می‌کنند، اما اثربخشی آن‌ها کم می‌شود

براساس نتیجه‌گیری حاصل‌از مطالعه‌ی عفونت‌های کووید ۱۹ در بریتانیا، واکسن‌های فایزر/بیوان‌تک و آکسفورد/آسترازنکا دربرابر گونه بسیار عفونی SARS-CoV-2 مؤثر هستند، اما محافظت آن‌ها با گذشت زمان کم می‌شود.

پژوهشگران بریتانیایی مجموعه وسیعی از داده‌ها شامل نتایج حدود ۲/۵ میلیون آزمایش PCR از حدود ۳۸۴ هزار بزرگسال بریتانیایی از اول دسامبر ۲۰۲۰ تا ۱۶ می ۲۰۲۱ (زمانی که گونه آلفا غالب بود) و حدود ۸۱۱ هزار نتیجه‌ی آزمایش از حدود ۳۵۹ هزار نفر بین ۱۷ می تا اول آگوست ۲۰۲۱ (زمانی که گونه دلتا فراوان‌تر بود) را تجزیه‌و‌تحلیل کردند. نتایج که ۱۹ آگوست در پیش‌چاپی منتشر شد، نشان می‌دهد هر دو واکسن پس از دو دوز دربرابر دلتا مؤثر هستند اما محافظت حاصل از آن‌ها با گذشت زمان کم می‌شود.

واکسن فایزر ۱۴ روز پس از دوز دوم، در ممانعت از بار ویروسی بالا در افراد ۹۲ درصد مؤثر بود (غلظت بالای ویروس در نمونه‌های آزمایش). اما اثربخشی واکسن پس از ۳۰، ۶۰ و ۹۰ روز به ترتیب به ۹۰، ۸۵ و ۷۸ درصد کاهش پیدا کرد. واکسن آسترازنکا ۱۴ روز پس از دوز دوم دربرابر بار ویروسی بالا ۶۹ درصد مؤثر بود، اما این اثربخشی پس از ۹۰ روز به ۶۱ درصد کاهش پیدا کرد. سارا واکر، متخصص آمار پزشکی در دانشگاه آکسفورد که هدایت مطالعه را برعهده داشته است، می‌گوید کاهش اثربخشی نباید موجب هراس شود. برای هر دوی این واکسن‌ها، دو دوز هنوز دربرابر دلتا به خوبی عمل می‌کند.

به گزارش نیچر، مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد افراد واکسینه‌شده‌ای که به گونه دلتا آلوده می‌شوند، دارای سطوح اوج بالایی از ویروس هستند. زمانی که گونه آلفا در بریتانیا غالب بود، افراد واکسینه‌شده‌ای که عفونی می‌شدند، بار ویروسی اوج بسیار پایین‌تری داشتند. واکر می‌گوید:

پیامدهای این مسئله روشن نیست. بیشتر آزمایش‌ها ماهانه است. واقعا نمی ‌توانیم درباره‌ی اینکه افراد تا چه مدتی عفونی می‌مانند و خصوصا اینکه آیا تفاوتی ازنظر دلتا وجود دارد یا نه، چیز زیادی بگوییم. اما هرکسی که فکر می‌کند اگر درحالی‌که واکسن زده است، به ویروس آلوده شود، ویروس را منتقل نمی‌کند، احتمالا در اشتباه است.

داده‌ها همچنین نشان می‌دهند فاصله‌ی میان دوزهای واکسن بر اثربخشی واکسن تأثیری ندارد و افرادی که قبلا آزمایش کووید ۱۹ مثبت داشته‌اند و دو دوز واکسن را نیز دریافت کرده‌اند، بهترین محافظت را دربرابر عفونت‌های آینده دارند.

دویر آران، دانشمند متخصص داده‌های زیست‌پزشکی مؤسسه فناوری تخنیون در حیفا خاطرنشان می‌کند این تجزیه‌و‌تحلیل روی گروه سنی ۱۸ تا ۶۴ سال تمرکز دارد و موارد بستری و مرگ را درنظر نمی‌گیرد. او می‌گوید مطالعه درمورد عفونت است و نه بیماری شدید. آران درمورد مناطقی که زودتر جمعیت خود را واکسینه کردند، می‌گوید: «درحال مشاهده‌ی سطوح بالایی از عفونت‌های پس از واکسیناسیون در جمعیتی هستیم که زود واکسینه شدند و از طرف دیگر محافظت قوی را در افرادی که اخیرا واکسینه شدند، خصوصا در کودکان ۱۲ تا ۱۵ ساله می‌بینیم».

نتایج مطالعه‌ی جدید سوالاتی را دراین‌باره ایجاد می‌کند که آیا دریافت دوزهایی از واکسن‌های متفاوت به‌جای دریافت چند دوز از یک واکسن مؤثرتر است؛ خصوصا اگر دوز سوم درنظر گرفته شود.

جورج بهرنس، ایمنی‌شناس دانشکده پزشکی هانوفر آلمان می‌گوید ترکیب واکسن‌ها می‌تواند اثربخشی آن‌ها را افزایش دهد. واکنش سیستم ایمنی دربرابر واکسن‌های مختلف، متفاوت است و می‌توان از این موضوع برای ایجاد پاسخ کلی بهتر استفاده کرد. بهرنس می‌گوید: «استفاده از واکسن مبتنی‌بر وکتور و سپس استفاده از واکسنی که وکتور ندارد، اما حاوی همان آنتی‌ژن است، کاملا منطقی است».