آیا کودکان در رحم مادر گریه میکنند؟
از سهماههی دوم بارداری، مادر باردار ممکن است احساس کند کودک متولدنشدهی او لگد میزند، میچرخد و حتی سکسکه میکند. آیا مشخص شده است که کودکان پیش از تولد گریهکردن را آغاز میکنند؟
اگرچه افراد باردار نمیتوانند این حرکت را احساس کنند، پژوهشها نشان میدهد که بهنظر میرسد کودکان قبل از اینکه اولین هوای خود را تنفس کنند، تمرین گریهکردن را آغاز میکنند.
فناوریهای اولتراسوند به ما کمک کرده است تا درون رحم را بررسی کنیم و جنین در حال رشد را مشاهده کنیم. برای مثال، ویدئویی که در مقالهای در سال ۲۰۰۵ منتشر شد، جنین ۳۳ هفتهای را نشان میدهد که حالتهای چهرهای شبیه گریهکردن را نشان میدهد. پس از اینکه پژوهشگران کودک را درمعرض محرک لرزش و صدا قرار دادند، او فک خود را باز میکند، چانهاش را تو میدهد و بهطور متوالی سه بازدم بزرگ انجام میدهد و قفسه سینهاش بالا میآید و سرش بهسمت عقب کج میشود و درآخر چانهاش میلرزد. این حرکت در ۱۰ جنین (حدود ۶ درصد از کل کودکان اسکنشده) مشاهده شد.
بنابراین، آیا موارد مشاهدهشده نشانگر گریهکردن جنین در رحم مادر بود؟ ناجا ریسلند، متخصص روانشناسی رشد در دانشگاه دورهام بریتانیا به لایوساینس گفت:
اگر از تعریف «فریاد نامفهوم و بلند یا جیغی که بیانگر عواطف یا احساسات قوی است»، استفاده کنید، قطعا میتوانید بگویید که کودکان در رحم گریه نمیکنند.
بهعبارتدیگر، در کیسه آمنیوتیک پر از مایع، جنین نمیتواند نفسهای بزرگی بکشد و ریهها خود را پر کند و هوا را در تارهای صوتی خود به ارتعاش درآورد تا شروع به گریه کند. او برای انجام این کار باید منتظر اولین بازدید از دنیای بیرون باشد.
گروه ریسلند روند تکامل حالات چهره درون رحم را با تماشای حرکات جنینها در سهماههی دوم و سوم بهکمک سونوگرافی چهار بعدی تجزیهوتحلیل کردهاند. این حالات چهره (ازجمله حالتهای اولیه خاصی با عنوان حالت گریه و خنده که ریسلند و همکارانش در مقالهی منتشرشده در سال ۲۰۱۱ در مجلهی PLOS One تعریف کردهاند)، ممکن است پیشسازهای حالات چهرهای باشد که در خارج از دنیای رحم استفاده میشود. این حالات چهره اولیه درحدود ۲۴ تا ۳۵ هفتگی ایجاد میشود و با ادامهی دورهی بارداری پیچیدگی آنها بیشتر میشود. البته این حرکات آنقدر نامحسوس و ظریف هستند که مادر باردار آنها را احساس نمیکند.
بااینحال، بهنظر میرسد جنین حداقل حرکات صورت گریهکردن را پیش از تولد تمرین و آن را آماده میکند تا وقتی اولین نفس را کشید، آن را عملی کند و اولین نالهی او ورود او به دنیای بیرون را خبر دهد.
پیبردن به این موضوع که آیا کودکان در رحم تارهای صورتی را مرتعش میکنند و تلاش میکنند تا صدا ایجاد کنند، ممکن نیست. حتی اگر آنها بتوانند موج صوتی را درون مایع اطراف خود ایجاد کنند، احتمالا آنقدر قوی نخواهد بود که مایع آمنیوتیک و بدن مادر را طی کند.
همچنین، نمیدانیم که آیا این حرکات گریه با درد یا ناراحتی جنین ارتباطی دارد. در مطالعات ریسلند، جنینها حالت چهرهی مشاهدهشده را بدون هیچ نوع تحریکی نشان دادند و حالات چهرهی آنها در پاسخ به تحریک پژوهشگران نبود.
بهگفتهی ریسلند، حالت چهره نقش مهمی در پیوند و ارتباط والد و کودک پس از تولد دارد. حالات اولیهی چهره ممکن است بهعنوان تمرین اولیهای برای عضلات صورت عمل کند. تمرین در رحم ممکن است به کودک کمک کند تا وقتی متولد شد، بتواند با دیگران پیوند ایجاد کند.
هدف ریسلند از مطالعهی حالات چهره جنین کمک به پژوهشگران برای ایجاد ابزار مفیدی برای شناسایی اختلالات رشد و مشکلات سلامتی دیگر در رحم است. جنینی که دچار مشکل رشدی یا سلامتی است، ممکن است این حالات چهره را در همان زمانی که جنین سالم نشان میدهد، نشان ندهد.
رشد کامل حالات چهره پس از تولد و در شرایط تعامل با مردم رخ میدهد. نوزادان تا حدود ۸ هفتگی، لبخندزدن اجتماعی را شروع نمیکنند و آن خندههای محبوب کودکان تا حدود ۴ تا ۶ ماهگی ظاهر نمیشود؛ اما چهرهی آنها هفتهها قبل از تولد این تواناییها را به دست میآورد.
طبق گزارشی که قبلا در لایوساینس منتشر شده بود، جنین اشک نیز تولید نمیکند. گریه همراه با اشک معمولا تا حدود چهار هفته پس از تولد، یعنی زمانی که مجرای اشکی نوزادان بهقدر کافی بالغ میشود تا قطرات اشک تشکیل شود، آغاز نمیشود.