گونه اومیکرون ممکن است به دفاع در برابر دلتا کمک کند

براساس مطالعه جدیدی که به‌وسیله‌ی دانشمندان آفریقای جنوبی انجام شده است، افرادی که از عفونت ناشی از گونه اومیکرون ویروس کرونا بهبود یافته‌اند، ممکن است بتوانند عفونت‌های آینده ناشی از گونه دلتا را دفع کنند. اگر آزمایش‌های بیشتر این یافته‌ها را تأیید کنند، ممکن است بتوان آینده‌ی ملایم‌تری را برای دنیاگیری تصور کرد.

در کوتاه‌مدت، انتظار می‌رود اومیکرون موجی از موارد را ایجاد کند که فشار زیادی بر اقتصاد و سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی سراسر جهان وارد خواهد کرد. اما پژوهش جدید نشان می‌دهد که در بلندمدت، جهانِ تحت سلطه اومیکرون، ممکن است نسبت‌به دنیایی که دلتا در آن غلبه دارد، میزان بستری و مرگ‌و‌میر کمتری را تجربه کند. الکس سیگال، ویروس‌شناس مؤسسه تحقیقات سلامت آفریقا در دوربان آفریقای جنوبی که هدایت مطالعه جدید را برعهده داشته است، گفت: «اومیکرون به احتمال زیاد دلتا را از دور خارج می‌کند. شاید بیرون راندن دلتا اتفاق خوبی باشد و ما به‌دنبال چیزی هستیم که بتوانیم راحت‌تر با آن زندگی کنیم و کمتر از گونه‌های قبلی زندگی ما را مختل کند».

دانشمندان مستقل گفتند نتایج آزمایش آفریقای جنوبی اگرچه مقدماتی است، درست به‌نظر می‌رسد. کارل پیرسون، همه‌گیرشناسی در دانشکده بهداشت و پزشکی گرمسیری لندن گفت این یافته‌ها با آنچه در انگلیس درحال اتفاق افتادن است، مطابقت دارد. او گفت: «اومیکرون وارد می‌شود و به‌سرعت گسترش پیدا می‌کند و روند دلتا به سمت نزولی تغییر می‌کند».

ناتان گرابو، همه‌گیرشناسی در دانشکده بهداشت عمومی ییل همین الگو را در ایالت کنتیکت دیده است. او گفت:

شاهد افزایش تصاعدی اومیکرون و هم‌زمان کاهش موارد دلتا هستیم. این موضوع نشان می‌دهد اومیکرون ازنظر افراد مستعد با دلتا رقابت می‌کند و افراد مستعد کمتری باقی می‌گذارد تا دلتا بتواند آن‌ها را آلوده کند و به این ترتیب، موارد دلتا کاهش پیدا می‌کند.

زمانی که مردم دو سال پیش به ویروس کرونا آلوده شدند، آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی را تولید کردند که می‌توانست دربرابر آن محافظت کند. درنتیجه، در ماه‌های بعدی، موارد عفونت مجدد بسیار نادر بود. اما از اواخر سال ۲۰۲۰، گونه‌های جدیدی از ویروس کرونا ظاهر شدند. برخی از آن‌ها مانند گونه آلفا دارای جهش‌هایی بودند که آن‌ها قادر می‌ساخت تا با سرعت بالایی گسترش پیدا کنند. گونه‌های دیگر مانند بتا، سازگاری‌هایی داشتند که به آن‌ها کمک می‌کرد تا از آنتی‌بادی‌های حاصل از عفونت‌های گذشته یا واکسیناسیون فرار کنند.

زمانی که در ماه نوامبر اومیکرون ظاهر شد، با سرعتی بیشتر از دلتا گسترش پیدا کرد. پژوهشگران مشکوک بودند که سرعت بالای آن می‌تواند دو علت داشته باشد. این گونه به‌نوعی می‌توانست با سرعت منتقل شود (شاید با تکثیر زیاد یا ازطریق انتقال راحت‌تر از یک فرد به فرد دیگر). اومیکرون همچنین می‌توانست افراد واکسینه‌شده و کسانی را که قبلا به گونه‌های پیشین ویروس آلوده شده بودند، دوباره آلوده کند.

به گزارش نیویورک تایمز، تیم دکتر سیگال و نیز تعدادی از گروه‌های پژوهشی دیگر در مطالعات خود تأیید کردند که اومیکرون دارای توانایی فرار از آنتی‌بادی‌های حاصل از واکسن‌ها و گونه‌های گذشته است. آن‌ها برای انجام این کار، خون افرادی را که واکسینه شده بودند یا از کووید بهبود پیدا کرده بودند، تجزیه‌و‌تحلیل کردند و آن را با گونه‌های مختلف مخلوط کردند. همواره، آنتی‌بادی‌هایی که دربرابر دلتا و گونه‌های دیگر بسیار قوی بودند، دربرابر اومیکرون ضعیف عمل می‌کردند. این امر به توضیح این موضوع کمک کرد که چرا بسیاری از افراد واکسینه‌شده و کسانی که قبلا دچار کووید شده بودند، دچار اومیکرون می‌شوند؛ هرچند عفونت آن‌ها نسبت‌به عفونت‌های ناشی از دلتا خفیف‌تر است.

دکتر سیگال و همکارانش در مطالعه جدید خود آزمایش مشابهی انجام دادند، اما این‌بار روی افرادی که از عفونت‌های اومیکرون بهبود پیدا کرده بودند، تمرکز کردند. اگرچه آفریقای جنوبی اخیرا با افزایش شدیدی در موارد اومیکرون رو‌به‌رو شده است، دکتر سیگال و همکارانش تاکنون توانسته‌اند فقط ۱۳ بیمار را مطالعه کنند که علت آن تعطیلات و عدم تمایل مردم برای شرکت در مطالعه در این شرایط بوده است.

هفت نفر از بیماران واکسینه شده بودند و شش نفر واکسن دریافت نکرده بودند. دانشمندان مشخص نکردند که کدام داوطلبان قبلا به گونه‌های دیگر کووید آلوده شده بودند. اما با توجه به این موضوع که بیشتر مردم آفریقای جنوبی پیش از اومیکرون به کووید دچار شده بودند، این احتمال وجود دارد که عفونت اومیکرون، اولین عفونتی نبوده است که بیشتر داوطلبان به آن دچار شده بودند.

خون بیماران حاوی سطوح بالایی از آنتی‌بادی‌های قوی علیه اومیکرون بود. اما این آنتی‌بادی‌ها دربرابر دلتا نیز مؤثر بودند. این نتیجه شگفت‌آور بود، زیرا مطالعه دیگر این تیم نشان داده بود که عکس این موضوع درست نیست: آنتی‌بادی‌هایی که پس از عفونت دلتا تولید شده بودند، محافظت کمی دربرابر اومیکرون ارائه می‌دادند.

مردم در جاکارتا، اندونزی در ماه اوت منتظر دریافت واکسن هستند.

درحالی‌که اومیکرون در سراسر جهان درحال گسترش است، دکتر سیگال حدس می‌زند که این گونه فرد را نه‌تنها دربرابر خود اومیکرون بلکه دربرابر دلتا نیز مصون می‌کند. براین‌اساس، افرادی که به دلتا آلوده می‌شوند، فرصت‌های کمتری برای انتقال ویروس به دیگران خواهند داشت. در همین حین، اومیکرون به آسانی افراد بهبود یافته از دلتا را آلوده می‌کند. این برتری رقابتی می‌تواند دلتا را از دور خارج کند.

البته این نتیجه بیشتر در حد گمانه‌زنی درمورد سلامت میلیاردها نفر براساس فقط ۱۳ داوطلب است. علاوه‌بر‌این، دکتر سیگال نمی‌تواند دقیقا مشخص کند که اومیکرون نسبت‌به دلتا چه مزیتی دارد. این امکان وجود دارد که آنتی‌بادی‌هایی که اومیکرون تولید می‌کند، دربرابر گونه‌های دیگر نیز به‌طور گسترده‌ عمل کند.

از طرف دیگر، ممکن است عفونت‌های اومیکرون ایمنی موجود در داوطلبان را تحریک کند که ازطریق واکسیناسیون یا عفونت‌های گذشته ایجاد شده‌ است. اگر این موضوع درست باشد، باید دید برای افراد واکسینه‌نشده‌ای که برای اولین‌بار به اومیکرون آلوده می‌شوند، چه اتفاقی می‌افتد.

اما حتی اگر اومیکرون دلتا را از بین ببرد، بدان معنا نیست که اومیکرون برای همیشه سلطنت خواهد کرد. وقتی افراد نسبت‌به اومیکرون مصونیت کسب کردند، انتخاب طبیعی ممکن است به نفع جهش‌هایی عمل کند که گونه‌ای تولید کند که از این مصونیت فرار کند.

در این راستا، دکتر پیرسون سه آینده متفاوت را پیش‌بینی کند.

در سناریوی اول، کووید شبیه آنفلوانزا می‌شود و هر سال گونه جدیدی ظاهر می‌شود و گونه قبلی را کنار می‌زند. در سناریوی دوم، کووید شبیه تب دنگی عمل می‌کند که چند گونه به‌طور هم‌زمان وجود دارند که از آنتی‌بادی‌های مختلف فرار می‌کنند و موجب می‌شوند که مردم هر چند سال یک بار براثر یکی از آن‌ها بیمار شوند. احتمال سوم، مطلوب‌ترین سناریو است: یکی از گونه‌ها پیروز می‌شود و به پاتوژنی تبدیل می‌شود که به‌راحتی قابل پیشگیری است. اما به‌گفته‌ی دکتر پیرسون احتمال این سناریو از همه کمتر است.

مطالعه جدید روز دوشنبه در وب‌سایت مؤسسه تحقیقات سلامت آفریقا گزارش شده است و هنوز در مجله علمی منتشر نشده است.