چشم شما خطر مرگ زودهنگام را نشان میدهد
اسکن سریع و بدون درد کرهی چشم انسان روزی میتواند به پزشکان کمک کند تا کسانی را که در معرض خطر مرگ زودهنگام هستند، شناسایی کنند.
واضح است که افزایش سن بر بدن همه افراد اثر دارد، اما فقط این دلیل که دو نفر دارای سن برابری هستند، به این معنا نیست که نرخ زوال جسمی آنها نیز یکسان است. بررسی عمیق چشمان یک فرد میتواند راه بسیار بهتری برای اندازهگیری سن زیستی واقعی آنها باشد و میتواند نگاهی کلی از آیندهی سلامت بیمار ارائه دهد.
بهتازگی، پژوهشگران مدل یادگیری ماشینی را آموزش دادهاند که با نگاه کردن به شبکیهی چشم که بافتی است که پشت چشم قرار دارد، سالهای زندگی فرد را پیشبینی میکند. این الگوریتم به قدری دقیق است که توانست سن حدود ۴۷ هزار فرد میانسال و سالخورده بریتانیایی را در دامنهی ۳/۵ سال پیشبینی کند.
حدود یک دهه پس از اسکن شبکیهها، ۱۸۷۱ فرد فوت کرده بودند و کسانی که شبکیهی آنها پیرتر بهنظر میرسید، با احتمال بیشتری در این گروه قرار میگرفتند. به عنوان مثال، اگر الگوریتم پیشبینی میکرد که شبکیهی چشم فرد نسبت به سن واقعیاش پیرتر است، خطر مرگ او به هر دلیلی طی ۱۱ سال آینده دو درصد افزایش پیدا میکرد. در همین حین، خطر مرگ آنها به دلایلی غیر از بیماری قلبیعروقی یا سرطان سه درصد افزایش مییافت.
این یافتهها صرفاً مشاهدهای هستند، یعنی هنوز نمیدانیم در سطح زیستی چه عاملی این رابطه را هدایت میکند. با این وجود، نتایج از شواهد فزاینده در این مورد حمایت میکند که شبکیهی چشم نسبت به آسیبهای ناشی از پیری بسیار حساس است. از آنجا که این بافتِ قابلرؤيت، سلولهای خونی و اعصاب را در خود جای داده است، میتواند اطلاعات مهمی در مورد سلامت مغزی و عروقی فرد در اختیار ما قرار دهد.
مطالعات قبلی نشان دادهاند که سلولهای پشت چشم انسان میتوانند به ما کمک کنند تا شروع بیماری قلبیعروقی، بیماری کلیه و دیگر نشانههای پیری را پیشبینی کنیم. اما این اولین مطالعه است که «شکاف سنی شبکیه» را بهعنوان پیشبینیکنندهی قوی از مرگ بهصورت کلی ارائه میدهد. نویسندگان مینویسند:
ارتباط معنادار میان شکاف سنی شبکیه و مرگومیر غیرقلبیعروقی/غیرسرطانی، همراه با شواهد روبهافزایش در مورد ارتباط میان چشم و مغز ممکن است از این فرضیه حمایت کند که شبکیهی پنجرهای رو به بیماریهای عصبی است.
از آنجا که فقط ۲۰ نفر از افراد مورد مطالعه بهعلت زوال عقل از دنیا رفتند، نویسندگان قادر نبودند این اختلال مغزی خاص را با سلامت شبکیه مرتبط کنند.
آنها همچنین خاطرنشان میکنند که مرگومیرهای مرتبط با بیماریهای قلبیعروقی در سالهای اخیر کاهش یافته، زیرا علم پزشکی به پیشگیری از آنچه زمانی میتوانست حوادث مرگباری باشد، کمک کرده است. این بدان معنا است که با وجود این واقعیت که شبکیهی چشم با مرگومیر قلبیعروقی در ارتباط نیست، همچنان میتواند دریچهای به سلامت قلبیعروقی باشد. برای مثال، مطالعات گذشته نشان دادهاند که عکسهای شبکیه میتوانند به پیشبینی عوامل خطر قلبیعروقی کمک کنند. نویسندگان نتیجهگیری میکنند: «این مطالعات از این فرضیه حمایت میکند که شبکیه نقش مهمی در روند پیری دارد و نسبت به آسیبهای تجمعی پیری که خطر مرگ را افزایش میدهد، حساس است.»
سایر پیشبینیکنندههای موجود سن زیستی مانند تصویربرداری عصبی، ساعت متیلاسیون DNA و ساعت پیری ترانسکریپتوم به اندازهی شکاف سنی شبکیه دقیق نیستند. این روشها همچنین میتوانند پرهزینه، زمانبر و تهاجمی باشند. این در حالی است که شبکیهی چشم بهراحتی در عرض کمتر از ۵ دقیقه اسکن میشود. اگر بتوانیم دربارهی ارتباط این لایهی بافت با بقیهی بدن دانش بیشتری کسب کنیم، پزشکان میتوانند ابزار جدید و عالی را در اختیار داشته باشند.
این مطالعه در مجلهی British Journal of Ophthalmology منتشر شد.