چگونه می‌توان طول عمر را افزایش داد؟
از زمان آغاز تمدن، انسان‌ها همواره به‌دنبال گریز از مرگ بوده‌اند. ایده‌ی جاودانگی یکی از موضوعات رایجی است که در قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین داستان‌های بشری به‌چشم می‌خورد. «چشمه‌ی جوانی» و «گیاه اسرارآمیز حماسه‌ی گیلگمش» و «اکسیر حیات» مثال‌هایی از نمود ادبی میل به زندگی ابدی است.
متأسفانه جاودانگی فقط یک افسانه است. به‌طور میانگین امید به زندگی در ایالات متحده نزدیک به ۷۹ سال است و بعید به‌نظر می‌رسد که این رقم در سال‌های آتی، افزایش چشمگیری پیدا کند. بااین‌حال، دانشمندان همواره به‌دنبال کشف روش‌هایی برای افزایش طول عمر انسان بوده و در این مسیر به نتایج امیدوارکننده‌ای رسیده‌اند.
قرن‌ها است که اصطلاح‌ها و ضرب‌المثل‌های فراوانی درباره‌ی اهمیت سلامت و تندرستی در ادبیات‌های مختلف نسل‌به‌نسل منتقل شده است. بسیاری از این ضرب‌المثل‌ها بر نقش شادی بر سلامت بدن و اهمیت داشتن زندگی شاد و لذت‌بخش تأکید می‌کنند.
در مطالعه‌ای که ۱۱ می ۲۰۲۲ گروه تحقیقاتی ژاپنی JACC از دانشگاه اوساکا در مجله‌ی پزشکی Age and Ageing منتشر کردند، تأثیر تغییر سبک زندگی و عادت‌های رفتاری بر طول عمر افراد میان‌سال و مسن‌تر بررسی شده است. محققان ژاپنی کشف کرده‌اند که پیروی از تقریباً پنج رفتار سبک زندگی سالم می‌تواند امید به زندگی افراد را حتی در ۸۰ سالگی و مهم‌تر از آن در افراد دچار مشکلات سلامتی مزمن بهبود بخشد.
برآورد افزایش طول عمر و اطمینان بازه‌ای ۹۵ درصد باتوجهبه تعداد سبک زندگی سالم اصلاح‌پذیر. تأثیر پذیرش سبک زندگی سالم اصلاح‌پذیر بر افزایش طول عمر از میان‌سالی تا سنین بیشتر مشهود است.
امید به زندگی تحت‌تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد؛ ازجمله عوامل اجتماعی مانند سطح اجتماعی‌اقتصادی افراد و عوامل سیاسی مانند دسترسی به سیستم‌های مراقب بهداشتی یارانه‌ای و مؤلفه‌های سبک زندگی مانند رژیم غذایی و ورزش. در این تحقیق از اطلاعات مربوط به یکی از مطالعات پیشین مجله‌ی علمی یادشده استفاده شده است؛ پژوهشی بزرگ برای جمع‌آوری پرسشنامه‌ها از ۴۹٬۲۰۱ شرکت‌کننده در ۴۵ مکان مختلف در ژاپن که از سال ۱۹۸۸ تا سال ۱۹۹۰ طول کشید.
هدف محققان از استفاده از داده‌های مربوط به این مطالعه شناسایی متغیرهایی است که به بروز سرطان و مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی منجر شده است؛ از‌این‌رو، داده‌های جمع‌آوری‌شده شامل پرسشنامه‌هایی درباره‌ی رژیم غذایی، ورزش، میزان مصرف الکل، وضعیت استعمال دخانیات، میزان خواب و شاخص حجم بدن بود.
پس از اختصاص امتیاز به هر‌یک از فعالیت‌های سالم، تأثیر تغییر عادات سبک زندگی بر امید به زندگی ارزیابی شد. این تحقیق تا سال ۲۰۰۹ ادامه یافت و تا آن زمان ۸,۹۶۶ فرد فوت کردند. رایوتا ساکانیوا نویسنده‌ی اصلی گزارش این تحقیق می‌گوید: «نتایج مطالعه کاملاً واضح بودند. افزایش تعداد رفتارهای سالم مستقیماً با طول عمر بیشتر در مردان و زنان ارتباط دارد.»
تخمین افزایش طول عمر در افراد ۵۰ و ۶۵ و ۸۰ ساله باتوجهبه تعداد سبک زندگی‌های سالم اصلاح‌پذیر در میان بیمارانی که دچار صفر، یک، دو، سه یا تعداد بیشتری از بیماری‌های هم‌زمان هستند.
بیشترین افزایش طول عمر مربوط به کاهش مصرف الکل، ترک سیگار، کاهش وزن و افزایش ساعت خواب بود که در افراد سالم ۴۰ ساله باعث افزایش طول عمر تا شش سال شد. مزایای تغییر سبک زندگی در افراد مسن (۸۰ سال و بیشتر) و افراد میان‌سال مبتلا به مشکلات سلامتی مانند سرطان، بیماری‌های قلبی‌عروقی، فشارخون، دیابت و بیماری‌های کلیوی چشمگیرتر بود. پروفسور هیرویاسو ایزو، نویسنده‌ی ارشد گزارش این مطالعه می‌گوید:
این نتایج از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به‌خصوص باتوجهبه این موضوع که ابتلا به بیماری‌های مزمن در جهان افزایش پیدا کرده است و علت اصلی مرگ‌و‌میر در جمعیت مسن محسوب می‌شود.
مقاله‌های مرتبط:
- انسان‌ها می‌توانند تا ۱۵۰ سالگی زندگی کنند
- از دیدگاه تئوری هیچ محدودیتی برای طول عمر انسان وجود ندارد
این مطالعه یکی از نخستین پژوهش‌هایی است که درباره‌ی تأثیر ارتقای رفتارهای سالم بر افراد مسن در کشوری با رقم امید به زندگی نزدیک به ۸۵ سال انجام شده است. کشف تأثیر مثبت بهبود رفتارهای سبک زندگی بر طول عمر افراد با وجود داشتن سن زیاد یا بیماری‌های مزمن می‌تواند خبر دلگرم‌کننده‌ای برای این افراد باشد؛ به‌ویژه که در جهان امروزی رسیدن به کهن‌سالی و ابتلا به بیماری‌های مزمن بسیار رایج است. نتایج این مطالعه می‌تواند به طراحی سیستم‌های بهداشتی و تنظیم سیاست‌های بهداشت عمومی با همکاری بیماران به‌منظور ارتقای سبک زندگی سالم کمک کند.