قارچ جادویی بهعنوان درمان افسردگی قدمی به تایید نزدیکتر شد
دادههای اولیه حاصل از کارآزمایی که نشان میداد سیلوسایبین در درمان افسردگی شدید مؤثر است، در نوامبر ۲۰۲۱ منتشر شد، اما این نتایج در آن زمان هنوز تحت بازنگری دقیق قرار نگرفته بود. گزارش جدید که پس از داوری دقیق، روز چهارشنبه دوم نوامبر در مجلهی New England Journal of Medicine منتشر شد، درحالی میآید که پژوهشگران درحال آماده شدن برای کارآزمایی بزرگتری هستند که کارآزمایی مرحله سوم نامیده میشود و دادههای موردنیاز برای گرفتن تأیید سازمان غذا و دارو را ارائه خواهد کرد.
دکتر گای گودوین، نویسنده مقاله و مدیر ارشد پزشکی در شرکت داروسازی Compass Pathways که آخرین کارآزمایی را اجرا کرد، گفت مرحله سوم با مشورت سازمان غذا و دارو طرحریزی شده است.
کارآزمایی که بهتازگی منتشر شده است، شامل ۲۳۳ شرکتکننده از ۱۰ کشور در آمریکای شمالی و اروپا بود. همه شرکتکنندگان به افسردگی مقاوم دربرابر درمان دچار بودند، یعنی در گذشته حداقل دو داروی ضدافسردگی استاندارد برای آنها تجویز شده بود. برخی از شرکتکنندگان سه یا چهار درمان را آزمایش کرده بودند اما هیچیک از داروها برای آنها فایدهای نداشت.
۷۹ نفر از شرکتکنندگان یک دوز ۲۵ میلیگرمی از سیلوسایبین را دریافت کردند. ۷۵ نفر دوز ۱۰ میلیگرمی را دریافت کردند و ۷۹ نفر دوز یک میلیگرمی سیلوسایبین را دریافت کردند. کارآزمایی دوسوکور بود، یعنی برگزارکنندگان و شرکتکنندگان نمیدانستند کدام دوز به هر فرد داده میشود.
گودوین گفت دوز یک میلیگرم بهعنوان نقطهای برای مقایسه با دوزهای بالاتر عمل کرد، اما برخلاف دارونمای حقیقی، حتی یک میلیگرم سیلوسایبین میتواند اثرات سایکواکتیو (فعالکننده روان) داشته باشد. او به لایوساینس گفت این واقعیت کمک کرد تا آزمایش دوسوکور بماند. گودوین گفت: «بیماران در ۹۴ درصد موارد با این داروی سایکواکتیو آشنا نبودند و نمیتوانستند حدس بزنند کدام دوز به آنها داده شده است.»
درمقابل، در کارآزمایی اخیری که سیلوسایبین را بهعنوان درمانی برای اختلال مصرف الکل مورد آزمایش قرار داده بود، به شرکتکنندگان سیلوسایبین یا داروی دیفنهیدرامین داده شده بود. در آن کارآزمایی، شرکتکنندگان و درمانگران ناظر در ۹۰ درصد از موارد به درستی حدس میزدند که کدام دارو به هر یک از شرکتکنندگان داده شده است.
برای کارآزمایی جدید، شرکتکنندگان قبل از دریافت سیلوسایبین حداقل سه بار با درمانگر ملاقات کردند و سپس همان درمانگر به همراه دستیار خود بر جلسات دریافت دوز آنها نظارت میکرد. درمانگران همچنین جلسات پیگیری را با شرکتکنندگان برگزار میکردند که یک جلسه روز پس از دریافت دوز و جلسه دیگر یک هفته پس از آن برگزار شد.
پژوهشگران برای ارزیابی شرکتکنندگان قبل و پس از درمان از مقیاس درجه بندی افسردگی مونتگومری-آسبرگ (MADRS) استفاده کردند که معیار رایجی برای سنجش افسردگی بالینی است.
سه هفته پس از درمان، نمرات افراد در گروه ۲۵ میلیگرم بهطور متوسط ۶.۶ نمره بیشتر از افراد حاضر در گروه یک میلیگرم کاهش پیدا کرده بود. بیش از یک سوم از گروه دوز بالا به درمان پاسخ دادند، به این معنا که نمرات MADRS آنها حداقل ۵۰ درصد کاهش پیدا کرده بود و ۲۹ درصد از آنها تا هفته سوم وارد حالت بهبودی شدند.
در همین حال، نمره گروه ۱۰ میلیگرم اندکی کاهش پیدا کرد، اما تفاوت معنیداری با افراد گروه یک میلیگرم نداشت. در گروه با دوز متوسط، ۱۹ درصد به درمان پاسخ دادند، درحالیکه در گروه با دوز پایین ۱۸ درصد به درمان پاسخ دادند. از این دو گروه، به ترتیب ۹ و ۸ درصد از شرکتکنندگان وارد مرحله بهبودی شدند.
سه ماه پس از درمان، ۲۵ درصد از افراد گروه ۲۵ میلیگرم همچنان پاسخ پایداری نشان دادند، یعنی نمرات آنها کاهش پیدا کرد و در حد پایین باقی مانده بود. این درحالی بود که ۱۰ درصد از گروه یک میلیگرم در این شرایط باقی ماندند. اگرچه، گزارش متذکر میشود که این یافته قطعی درنظر گرفته نمیشود و لازم است در مطالعات دیگر تأیید شود.
سه چهارم از شرکتکنندگان در طول کارآزمایی عوارض جانبی مانند سردرد، خستگی، تهوع یا سرگیجه را در روز جلسه دریافت دوز تجربه میکردند. گودوین گفت: «بیشتر اثرات خفیف بودند و چیزی نبودند که نگران آن باشیم.»
اگرچه برخی از شرکتکنندگان عوارض جانبی جدی را تجربه کردند. طی سه هفته پس از درمان، سه بیمار در گروههای دوز متوسط و بالا افکار خودکشی و خودزنی غیرخودکشی را تجربه کردند. این رویدادها همچنین در گروه دوز متوسط بین هفته سوم و دوازدهم رخ داد و در آن بازه زمانی سه شرکتکننده از گروه دوز بالا رفتار خودکشی نشان دادند. این سه شرکتکننده سابقه رفتار خودکشی یا خودزنی غیرخودکشی داشتند و به درمان سیلوسایبین پاسخ ندادند.
ازآنجا که تعداد کمی از افراد این رویدادهای جدی را تجربه کردند، مشخص نیست که آیا تفاوت معنیداری در خطر بروز این رفتارها بین گروههای مختلف وجود دارد. گودوین درمورد رفتار خودکشی که فقط در گروه با دوز بالا دیده شد، گفت: «تفسیر این موضوع بدون اشاره به اینکه به اطلاعات بیشتری نیاز داریم، دشوار است. ما مراقب این عدم توازن خواهیم بود، اما پیشبینی میکنیم که اگر تعداد بیماران بیشتری داشته باشیم، شاهد حذف تفاوت بین گروهها باشیم.»
طبق اطلاعات منتشرشده در وبسایت Compass Pathways، کارآزمایی مرحله سوم آینده شامل دو گروه بزرگ خواهد بود. در یک گروه که شامل ۳۷۸ نفر خواهد بود، پژوهشگران اثرات یک دوز ۲۵ میلیگرم سیلوسایبین را با دارونمای واقعی مقایسه خواهند کرد. بهگفتهی گودوین، این کار به تیم اجازه میدهد تا پروفایل ایمنی سیلوسایبین را تأیید کنند.
در گروه دوم که شامل ۵۶۸ نفر خواهد بود، شرکتکنندگان دو دوز سیلوسایبین را با فاصله سه هفته دریافت خواهند کرد. این بار، آنها یا دو دوز ۲۵ میلیگرمی یا دو دوز یک میلیگرمی را دریافت خواهند کرد. این آزمایش نشان خواهد داد که آیا ارائه دوزهای متعدد میتواند پاسخ شرکتکنندگان به درمان را افزایش دهد و به پایداری اثرات درمان کمک کند. گودوین پیشبینی میکند که نتایج اولیه کارآزمایی آنها در سال ۲۰۲۴ به دست آید.