چشم‌های کوچک آزمایشگاهی، برای مطالعه نابینایی به کمک دانشمندان می‌آیند
پرورش اندام‌های بدن انسان در آزمایشگاه، به‌خودی‌خود اتفاق جدیدی نیست. اندام‌های پرورش‌یافته در آزمایشگاه‌ها به‌قدری متنوع هستند که با استفاده از آن‌ها می‌توان یک بدن کامل را طراحی کرد. مغز، قلب، ریه، کلیه، کبد، معده، پانکراس، رگ‌های خونی، مغز استخوان و حتی فولیکول مو، از جمله اندام‌هایی هستند که طی سال‌های گذشته، توسط دانشمندان پروش داده شده‌اند؛ البته این موضوع در رابطه با چشم‌هایی که از داخل یک ظرف کشت میکروب به شما خیره شده‌اند، کمی متفاوت است.
فرایند پرورش این چشم‌ها نیز درست مانند سایر اندا‌م‌واره‌ها، با جمع‌آوری سلول‌های بالغ پوستی از اهداکنندگان شروع شد. دانشمندان توانستند این سلول‌های پوستی را به یاخته‌هایی تحت‌عنوان «سلول‌های بنیادی پرتوان القایی» (iSPCs) تبدیل کنند؛ سلول‌هایی که با تحریک آن‌ها می‌توان انواع یاخته‌های خاص را تشکیل داد. اندام‌های کوچک حاصل، مدل‌هایی سه‌بعدی هستند که بیشتر از سلول‌های موجود در ظروف آزمایشگاهی، رفتار یاخته‌های واقعی را تقلید می‌کنند. این موضوع، به دانشمندان اجازه می‌دهد تا از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی برای مطالعه‌ی پیشرفت‌ها، بیماری‌های مختلف و انواع داروها استفاده کنند.
یکی از چشم‌های کوچک پرورش‌یافته در آزمایشگاه.
در این مطالعه، محققان دانشگاه کالج لندن (UCL) سعی داشتند تا پاسخی برای این سؤال پیدا کنند که آیا می‌توان سلول‌های استوانه‌ای حساس به نور را درست مانند آرایش آن‌ها در شبکیه‌ی چشم، مرتب کرد؟ آن‌ها در این تحقیق موفق بودند و توانستند با استفاده از توالی‌یابی RNA تک‌سلولی، از این سلول‌ها تصویربرداری کنند. تصویر‌برداری‌های انجام‌شده، بسیار دقیق‌تر از گذشته بودند و جزئیات بیشتری را شامل می‌شدند. دکتر یه چوانگ لئونگ، اولین نویسنده‌ی این مطالعه می‌گوید:
مطالعه‌ی سلول‌های عصبی ریز و غیرقابل‌دسترس شبکیه‌ی چشم بیمار کار دشواری است؛ چراکه این سلول‌ها به شکل پیچیده‌ای به هم متصل شده‌اند و با ظرافت پشت چشم انسان قرار گرفته‌اند. ما اکنون با کمک یک بافت‌برداری کوچک از پوست، به فناوری برنامه‌ریزی مجدد یاخته‌ها به سلول‌های بنیادی و ایجاد شبکیه‌ی رشدیافته در آزمایشگاه دست یافته‌ایم. این شبکیه، با همان DNA ایجاد می‌شود و به ما این امکان را می‌دهد تا به شرایط ژنتیکی مشابه بیماران دسترسی داشته باشیم.
وضعیت ژنتیکی موردبحث در این مطالعه «سندرم آشر» نام دارد؛ یک نقص مادرزادی نادر که می‌تواند باعث نابینایی و ناشنوایی نوزاد در سنین بزرگسالی شود. با رشد چشم‌های کوچک اهداکنندگان که تنها تعدادی از آن‌ها مبتلا به سندرم آشر بودند، محققان توانستند تفاوت بین این دو گروه را مشاهده کنند. این اتفاق می‌تواند علاوه بر ایجاد سرنخ‌هایی برای ابداع درمان‌های نوین سندرم آشر، به کشف روش‌های درمانی جدید برای بیماری ورم رنگیزه‌ای شبکیه (retinitis pigmentosa) نیز منجر شود.
این گروه قصد دارد تا در آینده، چشم‌های آزمایشگاهی بیشتری را با استفاده از طیف وسیع‌تری از نمونه‌های بیماران رشد دهد و داروهای مختلف را روی آن‌ها آزمایش کند.
نظرات