هشدار محققان درباره استفاده‌ از دستگاه‌های دیجیتال برای آرام‌کردن کودکان

محققان روش استفاده از دستگاه‌های دیجیتال را برای آرام‌کردن کودکان ۳ تا ۵ سال بررسی کردند. در این مطالعه که از آگوست ۲۰۱۸ تا ژانویه‌ی ۲۰۲۰ و قبل از همه‌گیری کووید-۱۹ انجام شد، ۴۲۲ کودک به‌همراه والدینشان حضور داشتند. این تیم در پایان مطالعه دریافتند که روند روبه‌رشد استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای آرام‌کردن کودکان به افزایش واکنش‌پذیری یا بی‌نظمی آنان پس از چند ماه منجر می‌شود. تغییرات سریع خلق‌وخو و افزایش تکانش‌گری کودکان ازجمله مواردی هستند که در این گروه مشاهده شدند.

به گزارش ساینس الرت، این ارتباط در پسران جوان و کودکانی که قبلاً علائم بیش‌فعالی و تکانشگری و تندمزاجی قوی در آن‌ها مشاهده شده بود، شدت بیشتری داشت. به‌نظر می‌رسد که این ابزارها از توسعه‌ی روش‌هایی برای تنظیم احساسات به‌وسیله‌ی خود کودکان مانع می‌شوند. جنی رادسکی، متخصص رشد و رفتار اطفال دراین‌باره می‌گوید:

استفاده از تلفن‌همراه برای آرام‌کردن کودکان خردسال راهی بی‌ضرر و موقت برای کاهش تنش در خانه به‌شمار می‌رود؛ اما اگر این روش را برای مدتی طولانی استفاده کنید، ممکن است عواقب بلندمدتی درانتظار شما باشد. استفاده از دستگاه‌های دیجیتال، به‌ویژه در اوایل کودکی، امکان دارد به جابه‌جایی فرصت‌های موجود درزمینه‌ی توسعه‌ی روش‌های مستقل و جایگزین برای خودتنظیمی منجر شود.

توجه به این نکته نیز ضروری است که گروه سنی مطالعه‌شده در این بررسی، کودکانی را شامل می‌شود که مستعد کج‌خلقی و احساسات شدید و جنگ متقابل با جهان هستند. این موضوع باعث می‌شود تا استفاده از دستگاه‌های دیجیتال مانند تبلت و تلفن‌همراه برای آرام‌کردن آنان گزینه‌ی بسیار جذابی به‌نظر برسد. در عمل نیز، این روش کارساز است؛ اما آنچه باعث نگرانی محققان می‌شود، این است که آرامش موقت کودک ناراحت و پرخاشگر امکان دارد به مشکلات طولانی‌مدت در رشد عاطفی وی منجر شود و ‌بی‌ثمرشدن روش‌های درمانی دیگر را نیز به‌دنبال داشته باشد.

نویسندگان این مطالعه، با تأکید بر مفیدبودن استفاده‌ از ابزارهای دیجیتال در حد اعتدال و امکان‌پذیرنبودن حذف کامل این دستگاه‌ها از زندگی، هشدارهایی نیز در این زمینه می‌دهند. به‌گفته‌ی آنان، دستگاه‌های دیجیتال نباید به‌صورت مکرر و به‌عنوان راهکار اصلی آرام نگه‌داشتن کودکان استفاده شوند. فراموش نکنید که این موضوع مسئله‌ای جدید نیست و در گذشته نیز والدین نگران استفاده‌ی بیش‌ازحد کودکان خود از تلویزیون یا بازی‌های ویدئویی بودند. ذکر این نکته هم ضروری است که تجربه‌های مصرف‌کنندگان رسانه‌های امروزی، پراکنده‌تر، تعاملی‌تر و دردسترس‌تر از گذشته هستند.

به‌باور رادسکی، نتیجه‌ی فوری و مؤثر دستگاه‌های دیجیتال در بهبود رفتارهای منفی و چالش‌برانگیز کودکان، والدین و مراقبان را به استفاده از این ابزارها تشویق می‌کند. وی صحبت‌هایش را این‌گونه ادامه می‌دهد:

عادت استفاده از دستگاه‌های دیجیتال برای مدیریت رفتارهای دشوار کودکان، به‌مرور‌زمان تقویت می‌شود و دلیل آن نیز افزایش مطالبات رسانه‌ای کودکان است. هرچه میزان استفاده از ابزارهای دیجیتال بیشتر شود، کودکان و والدین آن‌ها کمتر از روش‌های دیگر استفاده می‌کنند.

محققان گزینه‌های جایگزین دیگری برای آرام‌کردن کودکان پیشنهاد می‌کنند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به شنیدن موسیقی و فشردن خمیر بازی در دست و پریدن روی ترامپولین اشاره کرد. درکنار این توصیه‌ها، نام‌گذاری احساسات هم گزینه‌‌ی دیگری است که پژوهشگران برای درک بهتر احساسات مختلف پیشنهاد می‌کنند. کدگذاری احساسات با کمک رنگ‌ها هم به کودکان در یادگیری، شناسایی، درک احساسات‌ و برقراری ارتباط با آن‌ها کمک می‌کند. دیگر پیشنهاد محققان معرفی رفتارهای جایگزین مانند ضربه‌زدن به بالش به‌جای ضربه‌زدن به خواهر و برادر یا دوستان است.

به‌توصیه‌ی محققان، گزینه‌های مذکور را می‌توان در زمان آرامش کودکان و قبل از بروز رفتارهای پرخاشگرانه برای آنان مطرح کرد. آخرین گزینه‌ای که پژوهشگران در این زمینه پیشنهاد می‌دهند، تایمر صفحه‌ی نمایش و اعمال محدودیت‌های دقیق برای استفاده از دستگاه‌های دیجیتال است. براساس اظهارات رادسکی، این راه‌حل‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا درک بهتری از خود داشته باشند و بهتر بتوانند احساساتشان را مدیریت کنند. وی تأکید می‌کند که راهکارهای یادشده را باید مراقبی صبور اجرا کند. همچنین، به این نکته اشاره می‌کند که اجرای این پیشنهادها سبب یادگیری مهارت‌های تنظیم هیجان در کودکان خواهد شد؛ مهارتی که تا پایان عمر برای آن‌ها باقی خواهد ماند.