مواد شیمیایی ماندگار احتمال ناباروری زنان را افزایش می‌دهند

مواد شیمیایی قوی که زمانی در حوزه‌های مختلف کاربرد داشتند، می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی روی قدرت باروری زنان در سراسر دنیا داشته باشند. این مواد اصطلاحاً «مواد شیمیایی ماندگار» (Forever Chemicals) نامیده می‌شوند و در گذشته برای تولید لوازم آرایش، ضدآب‌ کردن، ظروف غذا، فوم آتش‌نشانی و بسیاری از تولیدات دیگر مورداستفاده قرار می‌گرفتند.

مطالعه‌ی جدیدی که توسط محققان مدرسه‌ی پزشکی آیکان در مانت ساینای ایالات متحده انجام شد، وجود ارتباط بین غلظت پلاسمایی مواد پرفلوئوروآلکیل (PFAS) و سخت‌شدن بارداری را تأیید می‌کند. مطالعه‌ی اخیر، روی گروهی از زنان سنگاپوری انجام شد و نتایج آن با وجود مشخص‌ نکردن ماهیت این ارتباط، به نگرانی‌ محققان درمورد مواد شیمیایی ماندگار افزود. به‌عقیده‌ی پژوهشگران، این مواد می‌توانند به‌صورت بی‌صدا سلامت ما را در آینده‌ای نزدیک با خطرات جدی مواجه سازند.

مواد پِرفلوئوروآلکیل و پلی‌فلوئوروآلکیل مانند PFAS، ترکیباتی مصنوعی هستند که از اواسط قرن بیستم کاربردهای گسترده‌ای در تولید محصولات مصرفی مختلف پیدا کردند. این مواد، مانند سدی دربرابر نفوذ آب یا مواد روغنی عمل می‌کنند و معمولاً به‌عنوان پوشش‌های نچسب و مقاوم دربرابر لکه مورداستفاده قرار می‌گیرند.

یکی از مهم‌ترین مزایای این مواد، پیوند مستحکم کربن-فلوراید در آن‌ها است که سبب مقاومت بالای آن‌ها دربرابر تخریب می‌شود. این خاصیت، به آن‌ها اجازه می‌دهد تا برای سال‌های طولانی و با غلظت روزافزون در محیط باقی بمانند. با توجه به وجود هزاران نوع مختلف از این مواد، احتمال پنهان‌شدن سموم مختلف در میان آن‌ها وجود دارد و این احتمال، موضوع بسیار مهمی است که نمی‌توان به‌سادگی از کنارش گذشت.

داماسکینی والوی، همه‌گیرشناس مانت ساینای و نویسنده‌ی ارشد مطالعه می‌گوید: «PFAS می‌تواند منجر به اختلال در هورمون‌های تولیدمثل ما شود. مطالعات قبلی نیز وجود ارتباط بین این ماده و بلوغ دیررس، افزایش خطر ابتلا به آندومتریوز (نابه‌جایی آستر رحم) و سندرم تخمدان پلی‌کیسیتیک را تأیید کرده‌اند. آنچه مطالعه‌ی ما به مطالعات قبلی اضافه می‌کند این است که PFAS ممکن است احتمال بارداری را در زنان سالمی که در تلاش برای بارداری هستند نیز کاهش دهد.»

والوی و تیمش، داده‌های مربوط به بیش‌ از ۱۰۰۰ داوطلب سنگاپوری را موردبررسی قرار دادند. جمع‌آوری این داده‌ها، برای بررسی نتایج بلندمدت مادر و کودک درمورد زنانی که تمایل به بارداری داشتند و پیش از بارداری آن‌ها آغاز شد. هریک از شرکت‌کنندگان، در سه جلسه‌ی پیش‌ از بارداری شرکت کردند؛ سپس پس از یک سال، وضعیت بارداری آن‌ها طی چند تماس تلفنی مورد بررسی و پیگیری محققان قرار گرفت.

به‌گزارش ساینس آلرت، در حین انجام این پژوهش، یک مطالعه‌ی فرعی نیز برای بررسی سطوح انواع مختلف PFAS در پلاسمای خون جمع‌آوری‌شده از ۳۸۲ شرکت‌کننده انجام شد. هدف از انجام این مطالعه، مقایسه‌ی نتایج به‌دست‌آمده با معیارهای موجود در زمینه‌ی زمان موردنیاز برای بارداری پس از اقدام به آن، احتمال بارداری و همچنین احتمال تولد نوزاد زنده بود.

تیم پژوهشی در تحقیقات خود متوجه شد که شانس بارداری زنانی که بیشتر از ۲۵ درصد درمعرض PFAS قرار داشتند، ۵ تا ۱۰ درصد کمتر از زنانی بود که میزان مواجهه‌ی آن‌ها با PFAS پایین‌تر از ۲۵ درصد بود. این میزان افت باروری، در چارک بالا نیز به‌وقوع پیوست. در نهایت مشخص شد احتمال بارداری یا زایمان زنانی که درمعرض مخلوطی از انواع PFAS قرار داشتند، یک‌سال پس از پیگیری به‌طور میانگین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش داشت.

دلیل این اتفاق، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ اما محققان حدس می‌زنند که PFAS عملکرد طبیعی هورمون‌های تولیدمثلی را دچار اختلال می‌کند. واقعیت بسیار مهمی که درمورد این مطالعه باید درنظر گرفت این است که داوطلبان حاضر در پژوهش اخیر، مجبور بودند تا جزئیات مربوط به بارداری خود را به‌ خاطر بسپارند و گزارش دهند؛ این موضوع ممکن است به جانبدارانه‌بودن نتایج منجر شده باشد.

توجه به این موضوع که نتایج به‌دست‌آمده جمعیت بزرگ‌تری را شامل می‌شود، سبب ایجاد تفاوت معنادار شده و به نگرانی‌ زوج‌های مضطرب می‌افزاید. ناتان کوهن، محقق پزشکی محیط‌زیست و نویسنده‌ی اصلی مقاله می‌گوید: «مطالعه‌ی ما ثابت می‌کند زنانی که قصد باردارشدن دارند، باید از مضرات PFAS آگاه باشند و اقدامات احتیاطی لازم را برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض این دسته از مواد شیمیایی انجام دهند.»

با توجه به کاهش شدید باروری در بسیاری از نقاط جهان که هشداری برای معکوس‌شدن روند رشد جمعیت در آینده نیز به‌شمار می‌رود، استفاده از یک روش تحقیقاتی مؤثر برای کشف علل بالقوه‌ی این اتفاق ضروری است. هنوز نمی‌توان به‌طور قطعی گفت که PFAS تنها عامل ایجاد چنین کاهشی است؛ البته ممکن است که این ماده یکی از عواملی باشد که می‌توانیم با آن مقابله کنیم و اقدامات پیشگیرانه‌ی لازم را انجام دهیم.

محققان درحال‌حاضر به‌دنبال کشف راه‌هایی برای افزایش سرعت تجزیه‌ی این مواد مقاوم هستند. هم‌زمان با این تحقیقات، اقداماتی برای محدود کردن مصرف این مواد نیز درحال انجام است که می‌توانند ما را به پایان استفاده از مواد شیمیایی و عوارض آن‌ها برای سلامتی، امیدوار کنند.

این تحقیق در ژورنال Science of the Total Environment منتشر شده است.