علت چرب شدن پوست صورت و روشهای کنترل آن
وقتی غدد چربی پوست مقدار زیادی ماده مومی و روغنی به نام سبوم را تولید کنند، پوست چرب میشود. سبوم پوشش محافظی را روی پوست ایجاد میکند و از پوست دربرابر رطوبت اضافی محافظت میکند، اما میتواند چهره شما را چرب کند و در صورتی که مقدار زیادی از آن وجود داشته باشد، احتمال جوش و آکنه را افزایش دهد.
استرس، رطوبت، ژنتیک و نوسانات هورمونی برخی از دلایل چرب بودن پوست صورت هستند. خوشبختانه اقداماتی وجود دارد که میتوانید برای کاهش چرب شدن و جوش زدن پوست خود انجام دهید.
در این مقاله به نقل از وبسایت Verywell Health، علل احتمالی چرب بودن پوست توضیح داده میشود و چندین راهکار ساده برای کاهش چربی پوست ارائه میشود.
علت چرب شدن پوست چیست؟
دلایل مختلفی برای چرب بودن پوست وجود دارد و آنها معمولا در دو گروه قرار میگیرند: دلایل سلامتی و عوامل محیطی.
دلایل سلامتی که میتواند موچب چرب شدن پوست شود، شامل فرایندهایی مانند نوسانات هورمونی است که در بدن اتفاق میافتد. عوامل محیطی مانند رطوبت میتوانند در ایجاد پوست چرب نقش داشته باشند.
برخی از عواملی که میتوانند احتمال چرب شدن پوست را افزایش دهند، عبارتند از:
- جنسیت مرد
- زنان قبل از یائسگی در دوران تخمکگذاری
- آب و هوای مرطوب یا فصل تابستان
- بیماریهای مزمنی که بر سطح هورمونها اثر دارند
چربی پوست توسط غدههای چربی پوست تولید میشود. این غدهها در سراسر پوست قرار دارند. غدههای چربی پوست که معمولا مقدار زیادی چربی تولید میکنند، در پوست سر، صورت و قسمت بالای بدن قرار دارند.
سبوم فواید زیادی دارد. این ماده دارای خواص روانکنندگی، ضدباکتریایی، محافظت دربرابر آفتاب، تنظیم التهاب و بهبود زخم است. با اینحال تولید بیش از حد سبوم میتواند به چرب شدن و براق شدن پوست صورت، آکنه و تحریک پوست منجر شود.
- آکنه و جوش صورت؛ انواع آن، دلایل ایجاد و راههای درمان15 تیر 99مطالعه '22
- سرطان پوست: علایم، پیشگیری و درمان26 آبان 97مطالعه '21
- سلولهای چربی موجود در پوست میتوانند کلید مبارزه با آکنه باشند30 بهمن 00مطالعه '3
- بهترین روشهای خانگی برای تسکین عوارض اگزما17 بهمن 99مطالعه '12
پوست چرب میتواند براثر ترکیبی از عوامل زیر ایجاد شود:
ژنتیک: ژنتیک ممکن است در تولید سبوم نقش داشته باشد. معمولا هرچه منافذ پوست بزرگتر باشد، پوست چربی بیشتری تولید میکند. اندازه منافذ پوست در میان خانوادهها و نژادهای مختلف میتواند متفاوت باشد.
هورمونهای آندروژن: آندروژنها هورمونهایی مانند تستوسترون هستند که هم در مردان و هم در زنان وجود دارند. تستوسترون در غدد چربی تولید میشود و در مطالعات سطوح بالاتر برخی از هورمونها با افزایش تولید چربی مرتبط شده است. هورمونهای زنانه مانند استروژن با تولید کمتر چربی در پوست ارتباط دارند.
هورمونهای رشد: هورمونهای رشد با تولید سبوم مرتبط هستند و اعتقاد بر این است که با ایجاد آکنه نیز مرتبط هستند. این هورمونها در دوران نوجوانی به بالاترین سطح خود میرسند و به همین دلیل است که پوست در دوران نوجوانی معمولا چربتر است.
استرس: استرس موجب آزاد شدن هورمونهای استرس میشود. یکی از هورمونهای مرتبط با استرس یعنی هورمون هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین میتواند به غدههای چربی پوست متصل شود و تولید چربی را افزایش دهد. این امر ممکن است یکی از دلایل این موضوع باشد که بهنظر میرسد استرس آکنه را تشدید میکند.
رژیم غذایی: رژیمهای غذایی دارای بار گلیسمی بالا غنی از قند و کربوهیدراتهای ساده ممکن است با افزایش تولید سبوم در ارتباط باشد. کربوهیدراتهای ساده ممکن است سطح هورمونهای رشد را در بدن افزایش دهند و منجر به افزایش چربی شوند. پژوهشهای بیشتری نیاز است، اما مطالعات اخیر ارتباطی بین رژیمهای غذایی با بار گلیسمی پایین و کاهش چربی پیدا کردهاند.
رطوبت: رطوبت میتواند منجر به افزایش تعریق و تولید چربی شود. کسانی که در اقلیمهای مرطوب زندگی میکنند، ممکن است درمعرض خطر بالاتر ایجاد پوست چرب قرار داشته باشند. ممکن است در طول ماه های مرطوب تابستان درمقایسهبا ماههای خشک زمستان بیشتر مستعد پوست چرب باشید. رطوبت بالا همچنین ممکن است منجر به اگزما شود.
درمانهای خانگی برای کنترل چربی پوست
درمانهای خانگی برای پوست چرب میتواند به کاهش مقدار چربی روی پوست و پیشگیری از عوارضی مانند آکنه و قرمزی پوست کمک کند. اگرچه بسیاری از این درمانها به علت اصلی تولید بیش از حد سبوم نمیپردازند. برای، مثال اگر علت چرب بودن پوست هورمونها باشند، میتوان آن را در خانه مدیریت کرد، اما درمان نمیشود. اگر به درمانهای نسخهای علاقمند هستید، به پزشک مراجعه کنید.
صورت خود را دو بار در روز بشویید
یکی از موثرترین راهها برای کنترل چرب شدن پوست این است که صورت خود را دو بار در روز بشویید. هر صبح و شب و همچنین پس از ورزش شدید، با استفاده از یک پاککننده ملایم و آب صورت خود را بشویید. نیازی به شستشوی بیشتر نیست، زیرا این امر میتواند پوست را تحریک کند و چربی بیشتری تولید کند. صورت خود با حرکات دایرهای ملایم را بشویید.
از مرطوبکننده استفاده کنید
اما استفاده از مرطوبکننده راه مهمی برای کنترل چرب شدن پوست است. وقتی پوست بیشازحد خشک باشد، بدن را تحریک میکند تا بهمنظور مرطوب کردن آن چربی بیشتری تولید کند. هر روز صبح، از ضدآفتاب و مرطوبکننده ملایم بدون چربی استفاده کنید.
از کاغذهای جذب کننده چربی استفاده کنید
در طول روز و در فواصل بین شستشو، از کاغذهای جذبکننده چربی بهمنظور جذب روغن اضافه پوست استفاد کنید. به آرامی و با حالت ضربه زدن روی صورت از کاغذ استفاده کنید و آن را روی پوست خود نکشید، زیرا میتواند چربی را پخش کند.
به صورت خود دست نزنید
تا حد امکان از دست زدن به صورت خود اجتناب کنید. رعایت این مساله سخت است، زیرا بیشتر ما بدون اینکه متوجه شویم، مرتبا به صورت خود دست میزنیم. دستهای ما میتواند کثیفی، میکروبها و چربیها را به پوست صورتمان منتقل کند و منجر به تجمع چربی شود.
ماسک خاک رس را امتحان کنید
ماسکهای خاک رس میتوانند برای جذب چربی اضافی پوست صورت شما مفید باشند. ماسک خاک رس میتواند چربی را از منافذ پوست بیرون بکشد و با شستن خاک رس، چربی از صورت شما پاک میشود.
چای سبز را به برنامه روزانه مراقبت از پوست خود اضافه کنید
احتمالا با چای سبز به خاطر آنتیاکسیدانها و فواید سلامتی آن آشنا هستید، اما آیا میدانستید که چای سبز برای پوست چرب نیز مفید است؟ به جای دم کردن چای سبز در فنجان، سعی کنید امولسیون چای سبز را روی پوست صورت خود بمالید.
مطالعات نشان دادهاند استفاده از امولسیون چای سبز ۳ درصد روی پوست میتواند تولید سبوم را بهمیزان قابلتوجهی کاهش دهد. هرچند برای دیدن اثربخشی این روش باید صبور بود. شرکتکنندگان دمطالعه پس از ۶۰ روز اثر آن را احساس کردند.
از کرم هیدروکورتیزون استفاده کنید
چربی اضافی روی پوست گاهی میتواند منجر به قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست شود. پماد هیدروکورتیزون بدون نسخه میتواند به رفع تحریک پوستی و کاهش قرمزی و پوسته پوسته شدن پوست کمک کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
وقتی درمانهای خانگی اثری ندارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. مقدار ملایم چربی اضافه را میتوان با بهداشت خوب پوست کنترل کرد. اگر مرتباً صورت خود را دو بار در روز میشویید و از مرطوبکننده استفاده میکنید، اما همچنان پوست شما چرب است، ممکن است بهتر باشد به متخصص پوست مراجعه کنید.
جمعبندی
پوست چرب میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند ژنتیک، هورمونها، استرس، رژیم غذایی و رطوبت باشد. درحالیکه سبوم برای پوست مفید است، مقدار بیشازحد آن میتواند منجر به مشکلات پوستی مانند آکنه و تحریک پوست شود. چندین درمان ممکن برای پوست چرب وجود دارد و اثربخشی آنها ممکن است به زمان نیاز داشته باشد. اگر یکی از درمانها به پوست چرب شما کمکی نکند، درمانهای دیگر ممکن است مناسبتر باشند. متخصص پوست میتواند به شما کمک کند تا درمان مناسب خود را پیدا کند.
سوالات متداول
آیا پوست چرب مستعد آکنه است؟
این تصور غلط رایجی است که پوست چرب لزوما مستعد آکنه است. درحقیقت، میتوانید پوست کاملا چرب یا پوست خشکی داشته باشید که مستعد آکنه باشد. درحالیکه درست است که چربی اضافی میتواند منافذ پوست را بگیرد و موجب آکنه شود، همه انواع پوستها میتوانند مستعد آکنه باشند.
چه غذاهایی موجب چرب شدن پوست میشوند؟
پنج ماده غذایی که موجب جوش زدن و چربشدن پوست میشوند عبارتند از: گوشت قرمز، کربوهیدارتهای تصفیه شده، غذاهای سرخشده، لبنیات و غذاهای شور.
آیا قند باعث چرب شدن پوست میشود؟
قند موجب تحریک تولید چربی در پوست میشود. سبوم ماده روغنی که در غدههای چربی بدن تولید میشود، بهطور معمول پوست را میپوشاند تا آن را مرطوب نگه دارد و از آن محافظت کند. برخی مطالعات نشان میدهند مصرف قند زیاد میتواند با تولید سبوم زیاد همراه باشد و موجب چرب شدن پوست شود.