جغدهای شب ممکن است زودتر بمیرند؛ اما اختلال خواب مقصر اصلی نیست

افرادی که ترجیح می‌دهند شب‌ها دیرتر به رخت‌خواب بروند و روزها دیرتر از خواب بیدار شوند (اصطلاحاً جغدهای شب)، ممکن است به‌دلیل عادت‌های بدی که به‌دنبال بیدارماندن در شب ایجاد می‌شود، بیش از دیگران درمعرض خطر مرگ زودرس قرار دارند.

به‌گزارش ساینس‌آلرت، بر‌اساس پژوهش گسترده‌ای که از ابتدا تا پایان ۳۷ سال را پوشش می‌دهد، احتمال مرگ در سنین کمتر در جغدهای شب و افراد علاقه‌مند به بیدارماندن تا دیروقت بیشتر از افراد سحرخیز است. بااین‌حال، دیر‌خوابیدن دلیل اصلی مرگ زودرس نیست؛ بلکه بر‌اساس این تحقیقات دلیل اصلی استعمال دخانیات و نوشیدن الکل است.

محققان در پژوهش اخیر از سال ۱۹۸۱ تا سال ۲۰۱۸، ۲۲٬۹۷۶ دوقلوی بالغ فنلاندی را در تلاش برای شناسایی دلایل رفتارهای مرتبط با سلامتی و بیماری‌ها بررسی کردند. از‌لحاظ عادت‌های رفتاری، ۴۲٫۹درصد این افراد «گاهی شب‌زنده‌دار» یا «شب‌زنده‌دار» شناخته شدند. از‌نظر فنی، این تمایل به خوابیدن یا فعال‌بودن در زمان‌های خاص، کرونوتایپ یا تیپ زمانی نامیده می‌شود.

مطالعات قبلی نشان داده است که جغدهای شب در‌مقایسه‌با دیگر افراد، تمایل به رفتارهای پرخطر و آمار مرگ‌و‌‌میر بیشتری دارند. در این مطالعه، به‌نظر می‌رسد که مرگ زودهنگام مستقیماً به‌دلیل بیدارماندن در شب نیست؛ بلکه براثر عادات مخربی است که به‌دنبال شب‌بیداری به‌وجود می‌آیند.

کریستر هابلین، محقق انستیتوی بهداشت حرفه‌ای فنلاند می‌گوید:

یافته‌های ما نشان می‌دهد که نقش عادت خواب به‌تنهایی در مرگ‌ومیر بسیار کم است یا اصلاً مؤثر نیست. در‌عوض، به‌نظر می‌رسد که افزایش خطر مرگ‌ومیر مرتبط با شب‌بیداری در‌مقایسه‌با افراد سحرخیز به‌طورعمده ناشی از مصرف بیشتر دخانیات و الکل است.

عادت‌های رفتاری شرکت‌کنندگان این مطالعه در سال ۱۹۸۱ با انجام پرسشنامه جمع‌آوری شد و محققان در سال ۲۰۱۸ با بررسی اطلاعاتی که از‌طریق ثبت پرسشنامه‌های سراسری مشخص شده بود، نرخ مرگ‌و‌میر شرکت‌کننده‌ها را پیگیری کردند. عواملی مانند تحصیلات، شاخص توده‌ی بدنی، عادات خواب و میزان استعمال دخانیات و نوشیدن الکل هر فرد در پژوهش تجزیه‌و‌تحلیل شد.

محققان پس از پیگیری دریافتند که تا سال ۲۰۱۸، ۸,۷۲۷ نفر از شرکت‌کنندگان جان باخته‌اند. آمار مرگ با هر دلیلی در افرادی که خود را به‌صورت قطعی (نه حدودی) شب‌بیدار اعلام کرده بودند، ۹درصد بیشتر از کسانی بود که به‌صورت قطعی سحرخیز بودند.

با‌این‌حال، در گروه جغدهای شب غیرسیگاری‌ که الکل نمی‌نوشیدند، نرخ مرگ‌ومیر افزایش نیافته بود. تیم محققان دریافتند که سیگار‌کشیدن و نوشیدن الکل که به بیماری‌های مرتبط با الکل و مسمومیت با الکل منجر می‌شود، عامل اصلی افزایش مرگ‌و‌میر است.

جغد‌شب‌بودن لزوماً به‌معنای داشتن عادات مخرب و ناسالم خواب نیست؛ ولی این‌ دو اغلب هم‌راستا پیش می‌روند. اختلال خواب می‌تواند به بسیاری از مشکلات روحی و جسمی منجر شود و با اعتیاد به نیکوتین یا الکل در ارتباط است. محققان در مقاله‌ی منتشر‌شده نوشته‌اند:

رابطه‌ی متقابلی بین سیستم پاداش و سیستم زیست شبانه‌روزی وجود دارد. به همین ترتیب میزان مصرف الکل و مواد‌مخدر مستقیماً با ترجیح برای شب‌ بیدار‌ ماندن یا دیرتر به خواب رفتن در ارتباط است.

برخلاف مطالعه‌‌‌ای قبلی که زمینه‌ساز انجام پژوهش اخیر شد، افزایش خطر مرگ‌و‌میر ناشی از بیماری قلبی‌عروقی در هیچ‌یک از افراد گروه دیده نشد. بااین‌حال، در نمونه جمعیت استفاده‌شده در دو مطالعه تفاوت‌هایی وجود دارد. برای مثال، نمونه‌ی افراد مطالعه‌ی قبلی شامل بزرگ‌سالان بریتانیایی بود که به‌طور‌کلی سالم‌تر از میانگین جمعیت بریتانیا بودند؛ درحالی‌که در گروه فنلاندی، سلامت گروه با عموم مردم هم‌خوانی داشت.

گفتنی است انجام پژوهش‌های دقیق‌تری که شامل افراد بیشتر از کشورهای بیشتری باشد، به روشن‌ترشدن این رابطه کمک می‌کند. باوجوداین‌، به‌نظر می‌رسد که ما نه‌تنها در عادات خواب، بلکه در برخی از انتخاب‌های سبک زندگی که به ایجاد اختلال در عادات خواب منجر می‌شوند، باید تجدید‌نظر کنیم. محققان نوشته‌اند:

الگوی خواب با عادت‌های رفتاری که به‌عنوان عوامل ابتلا به بیماری‌های بسیار و افزایش خطر مرگ زودرس شناخته شده‌اند، رابطه‌ی مستقیمی دارد. بر این اساس، در زمان ارائه‌ی توصیه‌های بهداشت عمومی مرتبط با خواب، باید نقش اختلالات خواب را مستقلاً در افزایش خطر مرگ جدی بگیریم.

این پژوهش در Chronobiology International منتشر شده است.