سازمان جهانی بهداشت به‌زودی نوشابه رژیمی و بستنی را «احتمالا سرطان‌زا» اعلام می‌کند

بر اساس گزارش گاردین، احتمالا به‌زودی یک شیرین‌کننده‌ی مصنوعی محبوب که در هزاران محصول ازجمله نوشابه‌ی رژیمی، بستنی و آدامس مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌عنوان خطر احتمالی سرطان برای انسان اعلام خواهد شد.

آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) که زیرشاخه‌ی سازمان جهانی بهداشت محسوب می‌شود، بررسی ایمنی شیرین‌کننده‌ی آسپارتام را انجام داده است و قصد دارد ماه آینده‌ی میلادی گزارشی در این زمینه منتشر کند.

آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان دو دسته‌بندی جدی‌تر نیز دارد: «ممکن است برای انسان سرطان‌زا باشد» و «برای انسان سرطان‌زا است.» آسپارتام قرار نیست این دو برچسب را دریافت کند.

گزارش مورد انتظار آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان احتمالا بحث‌برانگیز خواهد شد. این آژانس پیش‌تر به‌دلیل هشدار درباره‌ی رفتارها یا موادی که اجتناب از آن‌ها دشوار است، مورد انتقاد قرار گرفته. این آژانس کار شبانه و مصرف گوشت قرمز را در گروه رفتارها و مواد سرطان‌زا قرار داده و همچنین گفته بود که استفاده از گوشی‌های موبایل احتمالا باعث بروز سرطان در انسان می‌شود.

بررسی ایمنی آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان برای ارزیابی این‌که آیا بر اساس تمامی شواهد منتشرشده، آسپارتام خطری بالقوه محسوب می‌شود یا نه، انجام شده است. این سازمان مشخص نکرده که چه مقدار از آسپارتام را می‌توان با خیال راحت مصرف کرد.

کمیته‌ی Jecfa همزمان با آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان نتیجه‌ی یافته‌هایش را در روز ۱۴ جولای ۲۰۲۳ (۲۳ تیر ۱۴۰۲) منتشر می‌کند.

آسپارتام از دهه‌ی ۱۹۸۰ میلادی به‌صورت گسترده به‌عنوان شیرین‌کننده‌ای محبوب مورد استفاده قرار گرفته است و امروزه در محصولاتی نظیر نوشیدنی‌های رژیمی گازدار، آدامس، غلات صبحانه و حتی قطره‌ی ضدسرفه وجود دارد.

نهادهای رگولاتوری در سراسر دنیا با بررسی شواهد موجود، استفاده از آسپارتام را مجاز کرده‌اند. شرکت‌های بزرگ تولیدکننده‌ی مواد غذایی و نوشیدنی دهه‌ها است که از حضور آسپارتام در محصولات‌شان دفاع می‌کنند.

انتشار گزارش جدید گاردین با محوریت آسپارتام نگرانی گسترده‌ای در صنعت غذا به راه انداخته است.

دبیر کل انجمن بین‌المللی شیرین‌کننده‌ها در بیانیه‌ای می‌گوید آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان در دسته‌ی سازمان‌های ایمنی مواد غذایی قرار نمی‌گیرد. او با اشاره به تحقیقات گسترده روی آسپارتام می‌گوید بیش‌از ۹۰ آژانس ایمنی غذا در سراسر دنیا ایمن‌بودن این ماده را تأیید کرده‌اند، ازجمله سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا.

یک مطالعه در فرانسه که شامل حدودا ۱۰۰٬۰۰۰ فرد بزرگ‌سال بود، سال گذشته اعلام کرد افرادی که مقدار بیشتری از شیرین‌کننده‌های مصنوعی ازجمله آسپارتام را مصرف کرده‌اند خطر ابتلا به سرطان‌شان کمی بالاتر بوده است.

همچنین یک مطالعه از سوی مؤسسه‌ی رامازینی در ایتالیا در اوایل دهه‌ی ۲۰۰۰ میلادی اعلام کرد برخی از سرطان‌ها در موش به آسپارتام ارتباط دارند.

خبرگزاری گاردین به‌نقل از منابع آگاه می‌گوید مؤسسه‌ی بین‌المللی تحقیقات سرطان ۷٬۰۰۰ مرجع تحقیقی درباره‌ی آسپارتام جمع‌آوری کرده و ۱٬۳۰۰ مطالعه‌ی علمی را در بسته‌‌ی ارزیابی‌شده توسط کارشناسان گنجانده است.

پروفسور کوین مک‌کانوی، استاد بازنشسته‌ی آمار کاربردی در دانشگاه آزاد انگلستان، می‌گوید برچسب «احتمالا سرطان‌زا» بدین معنی نیست که یک ماده در شرایط عادی واقعا برای انسان خطر‌آفرین است. او می‌گوید موضوع مهم‌تر این است که کمیته‌ی Jecfa درباره‌ی مقدار مصرف آسپارتام چه نتیجه‌گیری‌ای انجام می‌دهد.

کمیته‌ی Jecfa در سال ۱۹۸۱ اعلام کرد مقدار مصرف روزانه‌ی قابل‌پذیرش آسپارتام معادل ۴۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن است. مصرف مقدار بیشتر نیازمند این است که در طول روز نوشابه‌ی رژیمی یا نوشیدنی‌های مشابه را در حجم بسیار زیادی مصرف کنید.