تشخیص بیماری پارکینسون تنها با آزمایش خون ممکن می‌شود؟

پارکینسون نوعی اختلال مغزی است که به‌تدریج باعث مشکلات حرکتی، رعشه و در نهایت زوال عقل در بیماران می‌شود و اغلب اوقات تشخیص آن در چند سال اول شروع بیماری دشوار است. این موضوع، آزمایش درمان‌های تجربی را چالش‌برانگیز می‌کند و بیماران را از شانس دریافت به‌موقع داروهایی که با کندکردن مرگ مداوم سلول‌های مغزی، سبب بهبود موفقت بسیاری از علائم بیماری می‌شوند، محروم می‌سازد.

به‌گزارش ساینس، مطالعه‌‌ی انجام‌شده روی موش‌ها نشان می‌دهد که تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون با کمک آسیب‌های مشاهده‌شده در DNA امکان‌پذیر است. به‌گفته‌ی مارک کوکسون، پژوهشگر بیماری‌های عصبی، با وجود اینکه نتایج آزمایشات انجام‌شده باید در مطالعات بالینی هم تایید شوند، آسیب DNA شناسایی‌شده در این آزمایش‌ها، در لیست سایر نشانگرهای زیستی بیماری پارکینسون قرار می‌گیرد. او معتقد است که این آسیب، به افزایش اطمینان پزشکان در تشخیص بیماری پارکینسون کمک می‌کند.

نویسندگان مطالعه‌ی اخیر باور دارند که آزمایش خون می‌تواند به بیماران کمک کند تا درمان‌های موجود را زودتر انجام دهند و آزمایش‌های بالینی را برای ارزیابی درمان‌های جدید تقویت کنند.

بیماری پارکینسون زمانی بروز پیدا می‌کند که مرگ برخی از نورون‌ها در مغز، باعث کاهش سطح انتقال‌دهنده‌ی عصبی دوپامین می‌شود. این اتفاق به‌مرور زمان مشکلات تعادلی، سفتی عضلات، مشکلات گفتاری و شناختی و سایر علائم را به‌همراه دارد. اختلال پارکینسون با عوامل محیطی و ژنتیکی ارتباط دارد و درحدود یک میلیون نفر را در ایالات متحده آمریکا درگیر کرده است.

آزمایش جدید براساس مشاهداتی است که پارکینسون را اغلب شامل میتوکندری‌هایی با عملکرد نادرست می‌دانند که DNA خاص خود را دارند. به‌گزارش چند تیم پژوهشی (ازجمله گروه تحقیقاتی عصب‌شناسی به‌نام لوری سندرز) بافت مغز برخی از بیماران مبتلا به پارکینسون حامل نشانه‌هایی از آسیب DNA میتوکندریایی (mtDNA) است.

به‌گفته‌ی سندرز برخی از مطالعات، موفق به شناسایی میتوکندری‌های معیوب در سلول‌های خونی بیماران مبتلا به پارکینسون شده‌اند. این موضوع نشان می‌دهد که آسیب mtDNA می‌تواند جایگزینی برای اتفاقاتی باشد که در مغز بیماران رخ می‌دهد.

نکته‌ی جالب آزمایش تیم ساندرز این بود که توانست این آسیب را در افراد مبتلا به نوع تحریک‌کننده و بی‌علامت LRRK2 تشخیص دهد. به‌گفته‌ی سندرز، این آزمایش می‌تواند ابتلا به پارکینسون را حتی در بیش از ۹۰ درصد افرادی که فاقد جهش LRRK2 یا سایر جهش‌های مرتبط با بیماری پارکینسون هستند هم تشخیص دهد.

آزمایش تدوین‌شده توسط سندرز و همکارانش ممکن است به یافتن پاسخ این سؤال کمک کند که چه گروهی از بیماران از ترکیب آزمایشی پارکینسون که LRRK2 را هدف قرار می‌دهد، سود خواهند برد. به‌گزارش تیم سندرز، این ترکیب کاهش سطح آسیب mtDNA در سلول‌‌های کشت‌شده‌ی بیماران پارکینسونی و نورون‌های خرموش‌های مبتلا به پارکینسون ناشی از نوروتوکسین را به‌همراه داشت.

تاکنون این آزمایش تنها به‌صورت گذشته‌نگر و روی نمونه‌های خون ذخیره‌شده آزمایش شده است. محققان باید ثابت کنند که روش اخیر می‌تواند بیماری پارکینسون را به‌طور دقیق و حساس، از طریق آزمایش آینده‌نگر نیز تشخیص دهد. به‌عقیده‌ی کوکسون، پژوهشگران باید درک بهتری از این موضوع داشته باشند که چرا به‌نظر می‌رسد مسدودکردن LRRK2، آسیب mtDNA را کاهش می‌دهد.

آزمایش mtDNA، تنها کاندیدای تشخیص پارکینسون نیست؛ چراکه محققان اوایل سال جاری میلادی گزارش دادند که تجزیه‌وتحلیل مایع نخاعی برای فرم کژتابیده‌ی یک پروتئین عصبی به‌نام «آلفا-سینوکلئین» هم می‌تواند ابتلای ۸۸ درصد از ۵۴۵ فرد مبتلا به پارکینسون را تشخیص دهد. پژوهشگران درحال پیشرفت در آزمایش خون مربوط به پروتئینی هستند که مشخص است در مغز افراد مبتلا به پارکینسون انباشته می‌شود.

به‌گفته‌ی سندرز، آزمایش‌های mtDNA و آلفا-سینوکلئین، فاکتورهای متفاوتی را اندازه‌ می‌گیرند و ممکن است اشکال مختلف بیماری پارکینسون را منعکس کنند. او در نظر دارد که هردو آزمایش را روی افراد مشکوک به پارکینسون انجام دهد تا علاوه بر درک درست اتفاقاتی که در این بیماری می‌افتد، انتخاب درمان‌ بهتر و مؤثرتر را نیز ممکن سازد.