چرا سالمندان معمولاً زودتر از خواب بیدار می‌شوند؟

تصور کلیشه‌ای رایجی وجود دارد که نوجوانان تا ظهر می‌خوابند، اما سالمندان هنگام سحر از خواب بیدار می‌شوند. به‌نظر می‌رسد حقیقتی در این کلیشه نهفته شده و درواقع، زودتر برخاستن از خواب، بخشی از روند طبیعی پیری است.

متخصصان به افراد توصیه می‌کنند که هر شب هفت ساعت یا بیشتر بخوابند و همچنین سعی کنند هر شب در ساعت مشخصی بخوابند. اگرچه وقتی فرد به میان‌سالی پا می‌گذارد، هر ده سال، میانگین مدت خواب ۳۰ دقیقه کم می‌شود و آن‌ها معمولاً زودتر به خواب رفته و زودتر از خواب بیدار می‌شوند. دلایل زیادی برای این امر وجود دارد.

الگوی زودتر خوابیدن و زودتر از خواب بیدار شدن در هنگام پیری تا حد زیادی با مغز ارتباط دارد. مانند بسیاری از قسمت‌های بدن، مغز هم در زمان پیری مانند گذشته حساس و واکنش‌دهنده نیست.

در دوران پیری، مغز مانند گذشته به ورودی‌ها واکنش نشان نمی‌دهد. ورودی‌ها نشانگرهایی مانند نور روز یا سرنخ‌های اجتماعی هستند که به ما کمک می‌کنند بدانیم کجای روز هستیم. اگر در اتاق بدون نور حبس باشید، تعیین روز و ساعت بسیار دشوار خواهد بود. مغز نوجوانان سرنخ‌ها را دریافت می‌کند، اگرچه در افراد سالخورده، این سرنخ‌ها به دلیل پیری طبیعی مغز موجب بروز واکنشی در مغز نمی‌شود.

چشم‌ها نیز نقش مهمی در دریافت سرنخ‌های خارجی دارند و بینایی نیز با افزایش سن تغییر می‌کند. تغییرات بینایی که هنگام پیری ایجاد می‌شود، شدت تحریک نوری را که مغز دریافت می‌کند، کاهش می‌دهد. تحریک نوری نقش مهمی در تنظیم ساعت شبانه‌روزی دارد.

آب مروارید که معمولاً افراد مسن را درگیر می‌کند نیز بر زمان خوابیدن اثر دارد. با پیشرفت بیماری، در عدسی‌های درون چشم لکه‌های کدری ایجاد می‌شود. اگر آب مروارید وجود داشته باشد، نور عصرگاهی به اندازه طبیعی وارد چشم نمی‌شود و مغز غروب خورشید زودتر از زمان واقعی آن درک می‌کند. این امر به‌ نوبه‌ی‌ خود بر سطح ملاتونین در بدن تأثیر می‌گذارد.

ملاتونین که به هورمون خواب نیز معروف است، به‌طور معمول وقتی خورشید غروب می‌کند، افزایش پیدا می‌کند. وجود آب مروارید موجب می‌شود مغز زمان غروب خورشید را زودتر از زمان واقعی آن درک کند. این امر می‌تواند موجب بالا رفتن زودهنگام سطح ملاتونین شود و شما را واردار کند زودتر بخوابید.

به‌طور کلی، زودتر به خواب رفتن و زودتر بیدار شدن بخش طبیعی از روند پیری است؛ حتی اگر در روزهای جوانی به‌عنوان جغد شب معروف باشید.