سرکوب افکار نگران‌کننده به بهبود سلامت روان کمک می‌کند

پاک‌کردن ذهن از افکار ترسناک و فکرنکردن به آن‌ها ممکن است گاهی اوقات برای سلامت روان ما مفید باشد. در اواخر دهه‌ی ۱۹۸۰، دانشمندان دریافتند افرادی که از آن‌ها خواسته شده بود تا تنها برای مدتی از فکر‌کردن به خرس‌های قطبی اجتناب کنند، درمقایسه‌با افرادی که فقط به این خرس‌ها فکر می‌کردند، بیشتر در فکر این حیوانات به‌سر می‌بردند.

یافته‌ی محققان به شکل‌گیری این باور منجر شد که مسدودکردن افکار ناخواسته برخلاف انتظار، باعث تکرار آن‌ها می‌شود؛ بنابراین، پژوهشگران به این نتیجه رسیدند برخی از اشکال درمان که در آن‌ها بیماران به‌جای سرکوب افکار ناراحت‌کننده به یادآوری و کشف تجربیات دشوار هدایت می‌شوند، به تقویت سلامت روان آن‌ها کمک خواهد کرد.

اکنون زولکایدا مامت و مایکل اندرسون از دانشگاه کمبریج دریافته‌اند که برخی از اشکال سرکوب افکار می‌توانند برای سلامت روان انسان مفید باشند. مامت می‌گوید:

وقتی با فکرکردن به موضوع دیگر یا انجام کاری متفاوت از یک فکر اجتناب می‌کنید، تمایل دارید دوباره آن فکر را جذب کنید؛ ولی ما دریافتیم که سرکوب افکار با اطمینان از اینکه ذهن شما بدون هیچ فکری است (مثلاً با تصور فضایی خالی یا تصور بیرون‌راندن آن فکر از ذهنتان) می‌تواند مفید باشد.

محققان پس از انتخاب ۱۲۰ شرکت‌کننده از آن‌‌ها خواستند تا موقعیت‌هایی را برای آینده‌ی خود تصور کنند که ممکن است در طول ۲ سال آینده در زندگی آن‌ها رخ دهد. هیچ سؤالی از شرکت‌کنندگان درباره‌ی ابتلای آن‌ها به هرگونه بیماری روانی پرسیده نشد؛ اما نظرسنجی‌ها وجود برخی از علائم بیماری‌های روانی را در آن‌ها تأیید کردند.

شرکت‌کنندگان ۲۰ سناریوِ منفی مانند ازدست‌دادن عزیزان و ۳۶ سناریوِ خنثی مانند پهن‌کردن لباس‌ روی بند را در ذهن خود تصور کردند. آن‌ها برای هر سناریو از یک کلمه‌ به‌عنوان اشاره استفاده کردند؛ کلمه‌ای که می‌توانست برای برانگیختن این فکر خاص استفاده شود.

مامت و اندرسون ۶۱ نفر از شرکت‌کنندگان را ۲۰ دقیقه در روز و به‌مدت ۳ روز آموزش دادند تا افکار منفی خود را سرکوب کنند. آموزش مشابهی نیز به ۵۹ شرکت‌کننده دیگر داده شد تا همین‌ کار را برای افکار خنثی انجام دهند. در طول هر جلسه‌ی آموزشی، محققان یک کلمه‌ی نشانه برای شکل‌گیری فکر درباره‌ی سناریویی خاص به شرکت‌کنندگان ارائه می‌دادند و سپس از آن‌ها می‌خواستند تا پیش از ارائه‌ی نشانه‌ای جدید، تفکر قبلی را از ذهن خود خارج کنند.

شرکت‌کنندگان در مطالعه گزارش مربوط به علائم افسردگی و اختلال اضطراب پس از سانحه (PTSD) و اضطراب خود را نیز قبل و پس از دریافت آموزش‌ها ارائه دادند. براساس محاسبات محققان، شدت علائم PTSD در افرادی که افکار منفی خود را سرکوب کرده بودند، ۱۶ درصد کاهش یافت. این کاهش در افرادی که افکار خنثی را سرکوب می‌کردند، ۵ درصد گزارش شد و درباره‌ی افرادی با علائم افسردگی نیز صادق بود.

نظرسنجی‌ها نشان داد که شرکت‌کنندگان معتقدند سرکوب افکار منفی افزایش تندرستی آنان را هم به‌دنبال داشته است. اثرهای سودمند این‌ کار تا سه ماه پس از مطالعه نیز همچنان در شرکت‌کنندگان به‌چشم می‌خورد. به‌عقیده‌ی مامت، حتی اگر نتایج اخیر در مطالعات بزرگ‌تر تأیید شود، سرکوب برخی از افکار ممکن است مضر باشد. او می‌گوید: «افکاری وجود دارند که باید با فکرکردن و پردازش به این افکار بتوانید با آن‌ها کنار بیایید؛ اما افکار مربوط به آینده که نمی‌توانید کاری برای آن‌ها انجام دهید، بهتر است سرکوب شوند.»

به‌گفته‌ی آیزاک فراکدین از کالج دانشگاهی لندن، ایده‌ی مربوط به مضربودن سرکوب افکار منفی رواج زیادی درمیان محققان و پزشکان و عموم مردم دارد؛ اما مطالعه‌ی اخیر این پیش‌فرض را قاطعانه رد می‌کند.