انتخاب رژیم غذایی گیاهخواری احتمالاً تحت کنترل ژنهای ما است
نتایج مطالعهی جدیدی حاکی از آن است که گیاهخواربودن ممکن است تا حدودی با ژنهای افراد مرتبط باشد. دانشمندان با بررسی ژنوم بیش از ۳۳۵ هزار نفر و ارزیابی میزان مصرف گوشت افراد با استفاده از پرسشنامه، مادهای را در ژنوم انسان شناسایی کردند (rs۷۲۸۸۴۵۱۹ در کروموزوم ۱۸) که بهشکل مشهودی با پیروی از رژیم گیاهخواری مرتبط است.
محققان در تجزیهوتحلیل دیگری، سه واریانت ژنی (NPC1 و RMC1 و RIOK3) را شناسایی کردند که در همان بخش مرتبط با گیاهخواری انباشته شده بودند. همچنین، آنان ۳۱ ژن بیشتر را در بخش دیگری از کد ژنتیکی کشف کردند که ممکن است در انتخاب گیاهخواری مؤثر باشد.
یافتههای مطالعه که ۴ اکتبر ۲۰۲۳ در نشریهی پلاسوان منتشر شد، نشان میدهد که چگونه ژنتیک میتواند تا حدودی رژیم غذایی ما را تعیین کند. بااینحال، مشخص نیست که چگونه این ژنها ممکن است بر انتخاب افراد برای گیاهخوارشدن یا فیزیولوژی زیربنایی آن تأثیر بگذارند.
دکتر نبیل یاسین، نویسندهی اصلی مطالعه از دانشکدهی پزشکی فینبرگ در دانشگاه نورث وسترن، به لایوساینس گفت: «این نتایج راه مطالعات آینده را میگشاید و میتواند تعیین کند که کدام واریانت ژنی نقش مهمی در گیاهخواری ایفا میکند و چگونه ژن بر انتخابهای غذایی تأثیر میگذارد.»
پیرویکردن از رژیم گیاهخواری ممکن است تحتتأثیر متابولیسم لیپیدها و تأثیرات آن بر مغز باشد
مردم بهدلایل زیادی ازجمله مذهب، فرهنگ، اخلاق و نگرانیهای محیطزیستی و سلامتی، گیاهخواری را انتخاب میکنند. عادات غذاخوردن نهتنها براساس ذائقهی شخصی، بلکه بهدلیل اثر متابولیسم و نحوهی تأثیرگذاشتن غذاهای مختلف بر بدن نیز شکل میگیرد و همهی اینها تحتتأثیر ژنتیک است. اگرچه مطالعات نشان دادهاند که ژن میتواند غذاهای موردعلاقهی ما را تعیین کند؛ اما ارتباط احتمالی بین ژنتیک و گیاهخواری هیچوقت بهدرستی شناخته نشده است.
در مطالعهی جدید، دانشمندان با استفاده از دادههای بیوبانک انگلستان (مخزن بزرگی از اطلاعات سلامتی و ژنتیکی بزرگسالان در بریتانیا) ژنوم ۵,۳۲۵ گیاهخوار را با ژنوم ۳۲۹٬۴۵۵ غیرگیاهخوار مقایسه کردند. محققان برای تعیین این دستهبندیها از دو پرسشنامه استفاده و از افراد درخواست کردند تا میزان غذای مصرفی خود در سال گذشته و دورههای ۲۴ ساعته را شرح بدهند. گیاهخواران به گروه افرادی اطلاق شد که از خوردن گوشت حیوانات و محصولات مشتقشده از آن اجتناب میکنند.
مطالعه چگونگی اثر واریانتهای ژنی مرتبط با گیاهخواری بر عادات غذایی افراد را مستقیماً بررسی نکرد؛ اما نویسندگان چند فرضیه دارند. بهعنوان مثال، چندین ژن ازجمله NPC1 و RMC1 در متابولیسم چربی یا لیپید و عملکرد مغز مؤثرند. یاسین گفت: «باتوجهبه دلایل گفتهشده، این احتمال افزایش مییابد که توانایی پیرویکردن از رژیم گیاهخواری ممکن است تحتتأثیر متابولیسم لیپیدها و تأثیرات آن بر مغز باشد.»
محققان نوشتهاند که بهعنوان مثال، ژن NPC1 در انتقال لیپیدهای بزرگ به نام لیپیدهای مختلط به سلولها مؤثر و وجود این چربیهای بزرگ برای رشد و عملکرد سیستم عصبی بسیار حیاتی است.
ناگفته نماند که مطالعه چند خطای مهم نیز دارد. بهعنوان نمونه، نویسندگان فقط جامعهی آماری سفیدپوست در بریتانیا را بررسی کردند و اطلاعات شرکتکنندگان براساس هرآنچه بهیاد میآوردند، گزارش شده بود. این طرح مطالعاتی ممکن است بر میزان کاربرد نتایج برای سایر جوامع تأثیر بگذارد و قابلیت اتکا بر یافتهها را تضعیف کند.
- رژیم غذایی گیاهخواری چگونه به کاهش وزن کمک میکند؟24 فروردین 01مطالعه '6
- اثر زیستمحیطی رژیم وگان بهطرز چشمگیری کمتر از گوشتخواری است3 مرداد 02مطالعه '3
جوآن کول، استادیار انفورماتیک زیستپزشکی در دانشگاه کلرادو و تیمش دریافتند که ناحیهی ژنومی rs72884519 با مصرف گوشت هم ارتباط دارد و بهنظر میرسد که واریانتهای ژنی با علاقهی افراد به گوشت و مصرف گوشت نیز مرتبط هستند.
کول خاطرنشان کرد که مطالعهی جدید تفاوتهایی را در میان سبک زندگی و عوامل محیطی مؤثر بر گیاهخواران و گوشتخواران نشان میدهد. برای مثال، بیشتر گیاهخواران زن و افراد جوانتر هستند و سطح اجتماعی و اقتصادیشان پایینتر است و شاخص تودهی بدنی (BMI) کمتری هم دارند.
کول میافزاید ممکن است ژنهای بالقوهی مرتبط با گیاهخواری که در این مطالعه تشخیص داده شدهاند، بهجای تأثیر مستقیم بر انتخابهای غذایی افراد اثرهای خود را غیرمستقیم و ازطریق عوامل دیگر اعمال کنند. او معتقد است که برای درک چگونگی وجود ارتباط بین منطقهی ژنومی و رژیم غذایی به مطالعات بیشتری نیاز است.
نظرات