کرم انگلی با ربودن ژن میزبان خود، ذهن او را کنترل می‌کند

کرم‌های یال‌‌اسبی انگلی که در روده‌ی آخوندک‌های نمازگزار ساکن هستند، میزبان خود را مجبور می‌کنند تا به سمت آب بروند و خود را غرق کنند. اکنون دانشمندان راز هولناک کنترل ذهن این کرم‌ها را کشف کرده‌اند؛ آن‌ها کد ژنتیکی میزبان خود را می‌دزدند.

کرم‌های یال‌اسبی (Chordodes formosanus)، ژن‌های آخوندک‌ها را علیه خودشان تحریک می‌کنند و با ربودن مولکولی در بدن آن‌ها باعث می‌شوند تا به‌ سمت نوری که از آب می‌تابد حرکت کنند. هنگامی که قربانیان خود را به داخل آب پرتاب می‌کنند، کرم‌های بالغ آزاد می‌شوند. محققان یافته‌های خود را ۱۹ اکتبر (۲۷ مهر) در نشریه‌ی Current Biology منتشر کردند.

چرخه‌ی زندگی کرم‌های یال‌اسبی معمولاً در حوض‌ها، گودال‌ها، استخرها و نهرها آغاز می‌شود. آن‌ها پیش از رفتن به ساحل، با چسبیدن به بدن حشرات آبزی از تخم خود بیرون می‌آیند. این کرم‌ها پس از خورده‌شدن توسط آخوندک یا جیرجیرک‌ها و پیش از ارسال رگبار سیگنال‌های بیوشیمیایی که شباهت بسیاری به سیگنال‌های استفاده‌شده در بدن میزبان دارد، به‌سرعت داخل بدن او رشد می‌کنند. پس از ارسال این سیگنال‌ها، قربانیان آن‌ها به زامبی‌هایی ناتوان تبدیل می‌شوند.

محققان برای بررسی چگونگی دستیابی کرم‌ها به این تقلید مولکولی، آن‌ها را قبل، در حین و پس از دستکاری میزبان خود تجزیه‌وتحلیل کردند. بررسی‌های آن‌ها نشان داد که پس از دستکاری میزبان، بیان ژنی ۴۵۰۰ ژن در کرم‌ها تغییر کرد؛ درحالی‌که بیان ژنی آخوندکی‌ها بدون تغییر باقی ماند. این یافته نشان می‌داد که کرم‌ها برای ساختن پروتئین‌های خود از ژن‌ها استفاده می‌کردند.

تاپی میشینا، زیست‌شناس از دانشگاه کیوتو در ژاپن و نویسنده‌ی اول مطالعه می‌گوید: «بسیاری از ژن‌های کرم‌های یال‌اسبی که به‌طور قابل‌ توجهی می‌توانند نقش مهمی در دستکاری میزبان خود ایفا کنند، شباهت بسیار زیادی به ژن‌های آخوندک نمازگزار دارند که این موضوع نشان می‌دهد آن‌ها از راه انتقال افقی ژن به‌دست آمده‌اند.»

فرایند انتقال افقی ژن با ربودن ژن‌ها یا عملکردهای جدید، ارگانیسم‌ها را قادر می‌سازد تا سریع‌تر از زمانی‌ که فقط جهش می‌یابند سازگاری به‌دست آورند. این موضوع دلیل رشد مقاومت آنتی‌بیوتیکی بسیاری از ابرمیکروب‌ها به‌شمار می‌رود. تاپی می‌گوید: «موارد فراوانی از انتقال ژن افقی که در کرم‌ها پیدا کردیم می‌توانند الگوی خوبی برای مطالعه باشند. ما امیدواریم که با استفاده از این مدل بتوانیم مکانیسم‌های اساسی انتقال ژن افقی را درک کنیم و شناخت خود را از سازگاری تکاملی ارتقاء دهیم.»