تنهابودن و احساس تنهاییکردن دو مقوله بسیار متفاوت هستند
ما انسانها هرگز به اندازهای که در عصر مدرن رسانههای اجتماعی و ارتباطات سیار با هم در ارتباط هستیم، به یکدیگر وصل نبودهایم؛ اما بااینوجود تنهایی، احساسی رایج و مضر در این عصر بهشمار میرود. اکنون سؤال اینجاست که چه زمانی تنهابودن به احساس تنهاییکردن تبدیل میشود؟ براساس مطالعهای جدید، تنهایی و احساس تنهاییکردن بسیار کمتر از چیزی که فکر میکنید با یکدیگر مرتبط هستند.
دیوید اسبارا، نویسندهی ارشد مطالعهی اخیر از دانشگاه آریزونا میگوید: «ما بیشتر و بیشتر درمورد اهمیت ارتباطات اجتماعی برای سلامت انسان میآموزیم و بهنظر میرسد که تنهایی و انزوا مفاهیمی مرتبط اما متمایز هستند.»
بهگفتهی ماتیاس مهل، یکی دیگر از نویسندگان مطالعه، اولین کاری که باید انجام میشد ایجاد معیاری قوی از مدت زمانی بود که مردم به تنهایی میگذرانند. تیم تحقیقاتی در پژوهش خود از روشی بهنام «ضبطکنندهی فعال الکترونیکی» یا «EAR» که قبلا ابداع شده بود، استفاده کردند. این روش به کمک یک برنامهی تلفن هوشمند کار میکند و هر ۱۲ دقیقه یکبار صدایی ۳۰ ثانیهای از شرکتکنندگان ضبط میکند. با اینکار محققان میتوانند دریابند که شخص رانندگی میکند، درحال صحبتکردن با یک غریبه است یا تلویزیون تماشا میکند.
بیشاز ۴۰۰ شرکتکنندهی ۲۴ تا ۹۰ ساله در تحقیق اخیر شرکت کردند و EAR بین دو تا ۶ روز برای هر یک از آنها فعال بود. دادههای مربوط به EAR از تحقیقات پیشین نیز جمعآوری شدند تا به نویسندگان مطالعه در داشتن نمونهای بزرگتر کمک کنند. پس از تجزیهوتحلیل دادهها، روند واضحی که مرتبط با سن بود شروع به ظهور کرد. بهگفتهی مهل، برای جوانان تنهابودن و تنهایی پدیدههای کاملا مجزایی محسوب میشوند؛ بااینوجود بین افراد مسنتر ارتباط واضحی بین این دو وجود دارد.
بهگفتهی اسپارا تحقیقات آنها نشان داد که در میان بزرگسالان ۶۸ ساله و بالاتر از آن، تنهایی و انزوای اجتماعی بهشدت با یکدیگر مرتبط هستند. در گروه شرکتکنندگان مطالعه، بین تنهابودن و تنهایی درحدود ۲۵ درصد همپوشانی وجود داشت. این یافته با نتیجهی مربوط به کل شرکتکنندگان که نشاندهندهی ۳ درصد همپوشانی بین تنهابودن و تنهایی بود، کاملا در تضاد است.
افراد مسن تمایل دارند روابط اجتماعی معنادارتری داشته باشند
یکی از نظریههای مطرحشده این است که افراد مسن تمایل به داشتن پیوندهای اجتماعی کمتر و معنادارتری دارند؛ بنابراین ازدستدادن این پیوندها تاثیر مهمتری روی سلامتی آنها دارد و به تنهایی منجر میشود. درمقابل جوانان بهدلایل مختلف تمایل بیشتری به اجتماعیشدن دارند و لزوما بودن درکنار افراد دیگر را با یک تجربهی اجتماعی عمیقا معنادار برابر نمیدانند.
براساس یافتههای محققان درحالیکه افراد بهطور متوسط ۶۶ درصد از زمان خود را بهتنهایی میگذرانند، افرادی که این میزان را به بالای ۷۵ درصد رساندهاند به احتمال بیشتری احساس تنهایی میکنند؛ بااینوجود سطوح پایینی از تنهایی در افرادی که زمان کمتری را به تنهایی سپری میکردند نیز وجود داشت. به پیشنهاد نویسندگان، با وجود اینکه نمیتوان با قطعیت از دادهها به نتیجهگیری مشخصی رسید، این اتفاق ممکن است بهدلیل تمایل افرادی باشد که بهشدت احساس تنهایی میکنند و به دنبال تعاملات اجتماعی بیشتر برای مبارزه با این احساس هستند.
مهل در آینده بهدنبال ساخت نوعی ردیاب تناسباندام برای فعالیتهای اجتماعی (SocialBit) است. این برنامه روی ساعت هوشمند اجرا میشود و تعداد مکالمههای کاربر را درطول روز اندازهگیری میکند و هنگامیکه برای مدتی طولانی تنها بود، تلنگر ملایمی به او وارد میکند. اولین گروه بیمارانی که مهل امیدوار است از این ردیاب بهرهمند شوند، افرادی هستند که پس از سکتهی مغزی بهبود مییابند؛ زیرا انزوای اجتماعی مشکل بزرگی در این گروه است.
بسیاری از افراد تنهایی و انزوا را کشنده توصیف کردهاند و بههمین دلیل هرچه دانشمندان بیشتر در این مورد بدانند، بهتر میتوانند با آن مقابله کنند؛ اما جالب است بدانید که تنهایی و احساس تنهابودن همیشه آنطور که بهنظر میرسد با یکدیگر مرتبط نیستند.
نتایج مطالعهی اخیر در نشریهی Journal of Research in Personality منتشر شده است.