۴۰ درصد از مردم به میل خود ناآگاهی را انتخاب می‌کنند
براساس تحقیقات جدید، ۴۰ درصد از مردم ترجیح می‌دهند که عواقب کارهایشان را ندانند تا بهانه‌‌ای برای کارهای خودخواهانه‌ی خود داشته باشند. لین وو، سرپرست تحقیق اخیر می‌گوید: «نمونه‌هایی از این جهل عمدی در زندگی روزمره بسیار است؛ مانند زمانی که مصرف‌کنندگان اطلاعات مربوط به منشاء مشکل‌ساز محصولاتی را که می‌خرند نادیده می‌گیرند. ما می‌خواستیم بدانیم که جهل عمدی چقدر شایع و مضر است و مردم چرا درگیر آن می‌شوند.»
وو و همکارانش فراتحلیلی شامل ۲۲ مطالعه‌ی قبلی با مجموع ۶۵۳۱ شرکت‌کننده را انجام دادند. هریک از این مطالعات در یک آزمایشگاه تحقیقاتی یا آنلاین انجام می‌شد و در حین آن‌ها گروهی از شرکت‌کنندگان از عواقب اقدامات خود مطلع می‌شدند؛ درحالی که گروهی دیگر از شرکت‌کنندگان درصورت تمایل می‌توانستند دریافت این اطلاعات را رد کنند.
در یکی از این مطالعات مهم، شرکت‌کنندگان می‌توانستند انتخاب کنند که ۶ دلار برای خود و یک دلار برای فردی دیگر دریافت کنند. از طرف دیگر شرکت‌کننده می‌توانست این گزینه را انتخاب کند که هم خود و هم فرد دیگر هرکدام ۵ دلار دریافت کنند. بدیهی است که گزینه‌ی اول کمتر از گزینه‌ی دوم نوع‌دوستانه بود.
در شرایط کنترل که شرکت‌کنندگان از عواقب تصمیم خود مطلع بودند، ۷۴ درصد از آنان نوع‌دوستانه عمل کرده و گزینه‌ی دوم را انتخاب کردند که مزایای بیشتری را نسبت به گزینه‌ی اول نصیب شرکت‌کننده‌ی دیگر می‌کرد. بااین‌وجود در شرایطی که شرکت‌کنندگان نمی‌دانستند انتخاب آن‌ها چه تاثیری بر دیگران خواهد داشت (آن‌ها فقط می‌دانستند که ۵۰ درصد احتمال دارد تصمیمی که می‌گیرند روی فرد دیگر تاثیر منفی داشته باشد) همه چیز متفاوت بود.
شرکت‌کنندگان در این سیستم می‌توانستند مخفیانه تصمیم بگیرند که از نتیجه‌ی انتخاب هر یک از گزینه‌های اول و دوم مطلع شوند. این مطالعه نشان داد که حدود ۴۰ درصد از شرکت‌کنندگان ناآگاهی را انتخاب کردند. براساس مطالعه‌ی اخیر، برخی از افراد به‌صورت فعالانه از دریافت اطلاعات اجتناب می‌کنند؛ به‌ویژه اگر این اطلاعات به‌طور مستقیم به انتخاب‌های آن‌ها مرتبط باشند. نویسندگان مطالعه استدلال می‌کنند که این حق انتخاب به شرکت‌کنندگان اجازه داد تا خودخواهانه رفتار و درعین حال احساس خود را به‌عنوان افراد نوع‌دوست حفظ کنند.
بسیاری از رفتارهای نوع‌دوستانه از نوع‌دوستی ما ناشی نمی‌شوند
متاآنالیز جدید تفسیر نویسندگان مطالعه را تایید می‌کند. به‌گفته‌ی شاول شالوی، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد اخلاق رفتاری در دانشگاه آمستردام، افرادی که تصمیم گرفتند از پیامدهای رفتار خود مطلع شوند، نسبت به شرکت‌کنندگانی که اطلاعات به‌صورت پیش‌فرض به آن‌ها داده شده بود، ۷ درصد بیشتر احتمال دارد که نوع‌دوست باشند. شالوی می‌گوید: «یافته‌ها شگفت‌انگیز هستند، زیرا نشان می‌دهند بسیاری از رفتار نوع‌دوستانه‌ای که مشاهده می‌کنیم از این تمایل ناشی می‌شوند که دوست داریم همان‌طوری رفتار کنیم که دیگران از ما انتظار دارند.»
- نویزهای مغز چگونه بر رفتار تأثیر می‌گذارند؟12 اسفند 99مطالعه '3
- همدلی خصوصیت منحصر‌به‌فرد انسان‌ها نیست؛ موش‌ها هم این رفتار را نشان می‌دهند16 مرداد 00مطالعه '9
به‌عقیده‌ی شالوی اینکه مردم پس از اطلاع از عواقب کار خود، مایل به انجام کار درست هستند همیشه به این دلیل نیست که آن‌ها به دیگران اهمیت می‌دهند. وی می‌افزاید: «بخشی از دلایلی که باعث می‌شوند تا افراد نوع‌دوستانه رفتار کنند از فشارهای اجتماعی و تمایل آنان به دیدگاه خوب نسبت به خودشان ناشی می‌شود. از آنجاکه عادل‌بودن اغلب پرهزینه است و از مردم می‌خواهیم تا پول، زمان و تلاش خود را صرف آن کنند، نادانی راه آسانی برای خروج از آن ارائه می‌کند.»
تحقیقات بیشتری نیاز است تا دریابیم که چگونه جهل عمدی در محیط‌ها و فرهنگ‌های دیگر ظاهر می‌شود و چگونه می‌توان آن را به چالش کشید.
یافته‌های مطالعه در ژورنال Psychological Bulletin منتشر شده است.
نظرات