چای یا قهوه؛ کدام‌یک کافئین بیشتر دارد؟

هیچ‌چیز بهتر از یک فنجان قهوه‌ی داغ برای شروع روز شما وجود ندارد. برخی به طعم آن علاقه دارند، درحالی‌که برخی دیگر به دنبال تقویت انرژی خود هستند. اما چای کافئین بیشتری دارد یا قهوه؟

چای نوشیدنی گرمابخشی است که آن را با ریختن آب جوش روی برگ‌های تازه یا خشک‌ گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می‌کنید. بیش از هزار نوع چای وجود دارد، اما آن‌ها عمدتا در دسته‌های سبز، سیاه، سفید و اولونگ قرار می‌گیرند.

در مطالعه‌ای که سال ۲۰۰۸ منتشر شد، پژوهشگران ۲۰ محصول تجاری چای را دم کرده بودند و نشان دادند محتوای کافئین انواع مختلف از ۱۴ تا ۶۱ میلی‌گرم در هر وعده متغیر است. ارتباط خاصی بین میزان کافئین و نوع چای وجود نداشت، اما زمان دم کشیدن تاثیر زیادی بر غلظت کافئین داشت.

محتوای کافئین قهوه بسته به اندازه و نوع آن متفاوت است. اگر اسپرسو دوبل میل کنید، ۶۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم کافئین دریافت می‌کنید، درحالی‌که یک فنجان متوسط قهوه حاوی ۶۵ تا ۱۲۰ میلی‌گرم کافئین است.

ما با گذشت روز به سبب وجود مولکولی به نام آدنوزین که مغزمان از صبح تا شب حجم فزاینده‌ای از آن را تولید می‌کند، خسته می‌شویم. کافئین به گیرنده‌های آدنوزین در مغز متصل می‌شود و آن‌ها را از دسترس خارج می‌کند. حاصل این اتفاق این است که کمتر احساس خستگی می‌کنیم.

ممکن است شنیده باشید که چای نسبت ‌به قهوه کافئین بیشتری دارد، اما این امر به ندرت درمورد نوشیدنی‌های واقعی صادق است.

طبق مطالعه‌ای که در سال ۲۰۰۹ منتشر شده است، اگر به محتوای کافئین مواد خام هر نوشیدنی نگاه کنید، می بینید که برگ‌های چای محتوای کافئین بیشتری دارند. مقدار کافئین برگ‌های چای ۳٫۵ درصد است، درحالی‌که میزان کافئین در دانه‌های قهوه فقط ۱٫۱ تا ۲٫۲ درصد است.

وقتی چای آماده می‌شود، ذرات طی فرایند انتشار از ناحیه‌ای با غلظت بالا (چای کیسه‌ای) به غلظت پایین (آب داغ) حرکت می‌کنند. بنابراین، محصول نهایی نسخه بسیار رقیق‌شده‌ای از محصولات خام است. به همین دلیل است که چای معمولا نوشیدنی نسبتا کم کافئین‌تری درنظر گرفته می‌شود.

جادوگری باریستاها، درواقع نوعی علم است، زیرا آن‌ها اندازه و شکل مناسبی از دانه‌های قهوه آسیاب‌شده را درست می‌کنند که جریان آب داغ بتواند طعم ترش قهوه را بگیرد و آن را با تلخی کافئين خنثی کند. ذرات خیلی ریز به معنای نوشیدنی تلخ کافئین‌دار قوی است و ذرات خیلی درشت به قهوه‌ای با مزه ترش و کافئین پایین منجر می‌شود.

نحوه‌ی عصاره‌گیری یا استخراج، نوع نوشیدنی قهوه را تعیین می‌کند. مثلا قهوه اسپرسو و فیلترشده را درنظر بگیرید. قهوه اسپرسو با عبور آب داغ تحت فشار از دانه‌های ریز آسیاب‌شده‌ی قهوه تولید می‌شود تا آن نوشیدنی پرانرژی را که همه دوست دارند، درست کند.