ساکنان شهرها به تدریج توانایی هضم گیاهان را از دست میدهند
اگرچه میوهها و سبزیجات بخش مهمی از رژیم غذایی انسان هستند، دانشمندان به تازگی شروع به درک این موضوع کردهاند که چگونه بدن ما فراوانترین ترکیب آلی روی زمین، یعنی سلولز را تجزیه میکند. سلولز ماده سختی است که دیوارههای سلولی گیاهان را می پوشاند.
مطالعه جدیدی میکروبهای ناشناختهای را کشف کرده است که در روده انسان وجود دارند و از توانایی تجزیه سلولز برخوردار هستند.
دههها، فرض بر این بود که روده انسان برخلاف روده حیواناتی مانند گاو، اسب یا گوسفند قادر به تجزیه سلولز نیست. اما در سال ۲۰۰۳ دانشمندان باکتریهایی را درون روده انسان کشف کردند که میتوانند این فیبرها را هضم کنند.
مطالعه اخیر روی ژنهای همان باکتریها برای جستجوی موارد مشابه آن تکیه کرد و برای آزمایش میکروبیوم، نمونههای مدفوع افراد متعلق به جوامع مختلف را تجزیهوتحلیل کرد. یافتهها نشان میدهد بیش از آنچه در گذشته تصور میکردیم، با دامها اشتراک داریم.
مشخص شد روده ما دارای چندین گونه میکروب سلولزخوار است که قبلا درباره آنها نمیدانستیم. یکی از گونهها با پستانداران سمدار نشخوارکننده، دیگری با نخستیسانها و مورد دیگر با انسانها ارتباط دارد. هر سه باکتری به سرده رومینوکوک تعلق دارند و دارای ژنهایی هستند که در هضم سلولز نقش دارند.
سه نوع میکروب مذکور در نمونههای مدفوع شکارچیگردآورندگان، جمعیتهای روستایی و انسانهای باستانی که ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ سال پیش زندگی میکردند، فراوان بود. گرچه فراوانی آنها در جمعیتهای مدرن و صنعتی بسیار پایینتر بود. بهگفتهی نویسندگان، کاهش این گونهها در روده انسان احتمالا ناشی از سبک زندگی غربی است.
در روده انسان میکروبهای تجزیهکننده سلولز وجود دارند
اگر میکروبهای رومینوکوک از فیبرهای گیاهی محروم شوند، این امکان وجود دارد که تعداد آنها در روده کاهش یابد. این نگرانی وجود دارد که از دست رفتن این گونهها در سلامت متابولیک ضعیف در میان مردم مدرن و شهرنشین نقش داشته باشد. این احتمال هنوز به بررسی نیاز دارد، اما نویسندگان مطالعه فکر میکنند افزودن گونههای مذکور به روده انسان ازطریق مکملهای غذایی یا پروبیوتیکهای ویژه میتواند مفید باشد.
پژوهشهای اولیه نشان میدهد مکملهای سلولز مانند فیبرهای گیاهی میتوانند مزیتهای سلامتی متعددی ازجمله تغییر میکروبهای روده، پاسخهای ایمنی و بیان ژن داشته باشند. اما درحالیکه ارتباطی که در مطالعه جدید پیشنهاد شده، امیدوارکننده است، مکانیسمهای زیربنایی تاحد زیادی ناشناخته هستند.
- دانشمندان دلایل بیشتری برای مصرف فیبر کشف کردند9 آبان 02مطالعه '2
- استارتاپ بریتانیایی میخواهد قند مصرفی ما را به فیبر تبدیل کند17 اسفند 02مطالعه '3
مطالعه حاضر گام مهمی به پیش است، زیرا نشان میدهد باکتریهای روده که قبلا شناسایی نشده بودند، ممکن است نقش مهمی در سلامت روده انسان داشته باشند.
تجزیهوتحلیل تکاملی نشان میدهد سویه مرتبط با انسانِ باکتری رومینوکوک در اصل از روده نشخوارکنندگان و احتمالا درجریان اهلیشدن به ما منتقل شده است. بنابراین، زندگی در کنار حیوانات ممکن است به ما کمک کرده باشد گیاهان را بهتر هضم کنیم. بهنظر میرسد گونههای رومینوکوک درون بدن ما با اکوسیستم جدید خود سازگار شدهاند و ژنهایی را از میکروبهای همسایهشان به دست آوردهاند.
حال پس از هزاران سال، زندگی باکتریهای رومینوکوک در بدن انسان مورد تهدید قرار گرفته است. در برخی از نقاط جهان ممکن است روده انسان دیگر زیستگاه مناسبی برای این میکروبها نباشد و درحالحاضر تاثیر این امر روی سلامت ما شناختهشده نیست.
یافتههای مطالعه در مجلهی ساینس منتشر شده است.