چرا به آهنگ‌هایی که ما را غمگین می‌کنند علاقه داریم؟

ما می‌توانیم آهنگی را با وجود آنکه ما را غمگین می‌کند، دوست داشته باشیم؛ اما چرا؟ دانشمندان درباره‌ی دلیل این موضوع اتفاق‌نظر ندارند. محققان پیش‌ازاین دریافته بودند که موسیقی غمگین ممکن است باعث شود تا از راه تجربه‌ی همدلی یا قدردانی از هنر آن قطعه، ازنظر عاطفی به شکل مثبت تحت تاثیر قرار بگیریم. اکنون مطالعه‌ای جدید نشان داده است که ما ممکن است صرفا از احساس غم و اندوهی که موسیقی غمگین در ما برمی‌انگیزد، لذت ببریم.

امری شوبرت از دانشگاه نیو ساوت ولز در استرالیا می‌گوید: «حدس می‌زنم بخشی از انسان‌بودن این است که ما نمی‌توانیم با این ایده که احساسات منفی به‌طرز عجیب لذت‌بخش هستند، کنار بیاییم؛ اما در مورد افرادی که فقط می‌گویند به این دلیل قطعه‌ای را دوست دارند که آن‌ها را غمگین می‌کند چطور؟ چه کسی می‌تواند بگوید که آن‌ها اشتباه می‌کنند؟»

شوبرت از ۵۰ نفر که بیشتر آن‌ها از دانشجویان رشته‌ی موسیقی بودند، خواست تا در مورد یک قطعه‌ی موسیقی که به‌نظرشان غمگین است، ولی آن را دوست دارند فکر کنند. این موسیقی‌ها شامل ساخته‌هایی از لودویگ ون بتهوون و تیلور سوییفت بودند. آن‌ها سپس به پرسش‌نامه‌ای آنلاین درباره‌ی احساساتی که درحین گوش‌دادن به آن قطعه احساس کردند، پاسخ دادند.

شوبرت در بخش دیگری از آزمایش خود از ۵۳ نفر (که باز هم بیشتر آن‌ها دانشجویان مقطع کارشناسی موسیقی بودند) به‌طور جداگانه خواست تا ترانه‌ای را که دوست دارند و «تاثیرگذار» می‌دانند، شناسایی کنند. این شرکت‌کنندگان به‌طور گسترده گزارش دادند که در حین گوش‌کردن به قطعه با وجود لذت‌بردن از آن، احساس غم داشتند.

به‌گفته‌ی شوبرت، شرکت‌کنندگان ممکن است «غمگین‌بودن» و «تحت تاثیر قرارگرفتن» را با هم ترکیب و درنتیجه ارتباط مستقیمی را بین غم و لذت کلی تجربه کنند. او عقیده دارد که افراد حتی ممکن است از کلمات «غمناک» و «تاثیرگذار» برای توصیف احساس یکسان یا احساسی نزدیک به هم استفاده کنند.

از سوی دیگر* جوانا وئوسکوسی از دانشگاه اسلو در نروژ می‌گوید که اگر شنونده احساس همدلی و غم‌واندوه بیان‌شده توسط هنرمند را تجربه کند، احتمال دارد حس کند تحت تاثیر قرار گرفته است. مردم همچنین ممکن است با اشعار آهنگ‌های غمگین ارتباط برقرار کنند. این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند تا در شرایط سختی که تجربه می‌کنند، کمتر احساس تنهایی کنند و از سرکوب‌کردن احساساتشان دست بردارند.

وئوسکوسی این سؤال را نیز مطرح می‌کند که آیا شرکت‌کنندگان واقعا می‌توانند در تصورشان بدون آنکه احساس «متاثرشدن» را ازبین ببرند، غم‌واندوه آهنگ را حذف کنند. او می‌گوید بنابراین شاید عجیب نباشد که شرکت‌کنندگان پس از حذف غم‌واندوه از آهنگ، تصور می‌کردند که کمتر از آن لذت می‌برند.»

توماس ایرولا از دانشگاه دورهام در بریتانیا شک دارد که مردم بتوانند غم‌واندوه را از اهنگی که عموما به‌عنوان آهنگی غمگین شناخته می‌شود، حذف کنند. او می‌گوید: «کل مطالعه بر این فرض استوار است که شنوندگان می‌توانند دلایل عاطفی خود را درمورد موسیقی موردعلاقه‌شان برای یکدیگر تشریح کنند.»

نتایج مطالعه در ژورنال پلاس وان منتشر شده است.