سلولهای بدن میتوانند در یک روز سالها پیر شوند
برای بررسی سلامت آزمایشهای مختلفی انجام میشود. یکی از این آزمایشها، تعیین ساعت و سن اپیژنتیکی بدن است که برای تشخیص و تجویز درمان و دارو مهم است. دانشمندان بهتازگی دریافتهاند که معیارهایی که سن اپیژنتیکی با آن اندازهگیری میشود، در طول روز نوسان دارد و نتایج این آزمایشها ممکن است دقیق نباشد.
اکثر سلولهای ما دارای کد ژنتیکی هستند که وقتی بیان میشود، به بدن ما میگوید چگونه پروتئینهایی را، که برای زندهماندن نیاز داریم، بسازد. با گذشت زمان و تجربه سختیها، تغییرات کوچکی بر بیان آنها اضافه میشود که مانند «سوئیچهای ژنتیکی» عمل میکنند و بر نحوهی تفسیر دستورالعمل سلولها بدون تغییر کد ژن تأثیر میگذارند. تغییرات نحوهی بیان ژن، تغییرات اپیژنتیک نام دارند.
محققان در لیتوانی متوجهشدهاند که تغییرات اپیژنیک میتوانند در طول روز نوسان داشته باشند و نشان میدهند که آزمایشهایی که روی بر یک نمونهی بافت انجام میگیرد به اندازهی کافی دقیق نیستند.
تیم پژوهشی چندین نمونهی خون از یک مرد ۵۲ ساله را که هر سه ساعت در طول ۷۲ ساعت گرفته میشد، مورد مطالعه قرار دادند و ۱۷ ساعت اپیژنتیکی مختلف را در مجموعه سلولهای سفید هر نمونه بررسی کردند.
آنچه محققان در آزمایش نمونهی خون پیدا کردند تعجبآور بود. ۱۳ ساعت از ۱۷ ساعت اپیژنتیک در طول روز تفاوت قابلتوجهی را نشان دادند. سلولها با تفاوتهای معادل حدود ۵٫۵ سال تغییرات در ساعات اولیه بامداد «جوانتر» و در حوالی ظهر «پیرتر» به نظر میرسیدند. این چرخهی روزانه مشابه شواهدی است که دانشمندانی دیگر در مطالعهای در سال ۲۰۲۰ بهدست آوردند.
در مطالعهی سال ۲۰۲۰، محققان دریافتند که بدن بر اساس الگوهای زمانی خاص و در طول شبانهروز سلولهای ایمنی و انواع گلبولهای سفید را کنترل میکند و اندازهی آنها در نوسان است.
کارولیس کانسیویسایس، از دانشگاه ویلنیوس و همکارانش در مقالهی منتشر شده در اجینگ سل نوشتند: «اکثر مطالعات افزایش سن که ساعتهای اپیژنتیکی را بررسی میکنند، از خون کامل به عنوان بافت موردنظر استفاده میکنند. با این حال، آزمایشهای آزمایشگاهما و سایر گروهها نشان دادهاند که تعداد انواع گلبولهای سفید خون و نسبتهای آنها با تناوب ۲۴ ساعته در نوسان است.» این بدان معناست که یک آزمایش اپیژنتیک واحد در یک زمان از روز ممکن است نتایج را کامل نشان ندهد.
تیم تحقیقاتی با استفاده از یک فرد برای نمونهی خون، تمرکز را بر یک سری تغییرات بالا برد، اما تعمیم نتایج آزمایش به جمعیت بیشتر امکانپذیر نبود. آنالیز نمونههای مختلف خون از گروهی کوچک که طی پنج ساعت گرفته شد نیز نوسانات سنی را نشان داد.
- آیا معکوسکردن پیری تنها با یک قرص ممکن خواهد شد؟29 تیر 02مطالعه '2
- نوع جدیدی از ویرایش ژنوم برای اصلاح دقیق DNA ارائه شده است19 خرداد 01مطالعه '6
برخی از این تغییرات سنی سلولی ممکن است به دلیل وجود انواع مختلفی از گلبولهای سفید خون در ساعات مختلف روز باشد. وقتی محققان فقط روی یک نوع گلبول سفید تمرکز کردند، برخی از اندازهگیریها هنوز این نوسانات سنی را نشان میداد.
تکرار آزمایش و تغییر متغییرها مانند نمونه خون از چندین فرد یا تمرکز فقط روی یک نوع گلبول سفید همچنان نوسانات سنی را در طول روز نشان میداد.
یافتهها نشان میدهد که برای بدستآوردن دقیقترین تشخیص از سن سلولهای افراد، دانشمندان ممکن است در آینده نیاز به نمونهبرداریهای متعدد در ساعات مختلف روز داشته باشند. یک اندازهگیری کاملتر از محدودهی سنی اپیژنتیک ممکن است پیشبینیهای دقیقتری در مورد خطر بیماریهای مرتبط با سن در جمعیتها را نیز امکانپذیر کند.
نویسندگان مینویسند: «یافتههای ما نشان میدهد که پیشبینیهای سنی ساعتهای اپیژنتیک در طول روز در نوسان هستند.» بیتوجهی به نوسانات روزانه ممکن است تخمین سن اپیژنتیک را مختل کند.