ژن انسان‌تباران دنیسووا، بومیان پاپوآ گینه نو را در برابر مالاریا ایمن کرده است

یافته‌های جدید نشان می‌دهد که جوامع بومی ساکن در مناطق پست و جلگه‌ای پاپوآ گینه نو، حامل ژن‌های انسان‌تباران دنیسووا هستند و ژن‌های به ارث‌رسیده از این انسان‌تباران، ممکن است بومیان این کشور را در برابر مالاریا ایمن کرده باشد. یافته‌ها، بخشی از مطالعه‌ای گسترده‌تر است که به بررسی توالی‌یابی کل ژنوم بومیان نواحی کوهستانی و مناطق کم‌ارتفاع در کشور پاپوآ گینه نو می‌پردازد.

پاپوآ گینه نو در جنوب غربی اقیانوس آرام قرار گرفته و از شرایط محیطی متنوعی برخوردار است. ساکنان هرکدام از این محیط‌ها، با چالش‌های متفاوتی دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند و تفاوت‌های میان ساکنان مناطق پست و مناطق کوهستانی، تأییدی بر این امر است.

ساکنان مناطق پست در معرض عوامل بیماری‌زا، مانند بیماری انگلی مالاریا قرار دارند که برای ساکنان مناطق کوهستانی مشکل‌زا نیست. اما ساکنان مناطق کوهستانی نیز باید با کمبود اکسیژن ناشی از ارتفاع زیاد کنار بیایند و در چنین شرایطی، زنده بمانند.

در مطالعه، واریانت‌های ژنی تحت گزینش، با فنوتیپ‌های خونی مرتبط بودند. محققان دریافتند که یکی از گزینه‌ها برای انتخاب طبیعی در بومیان مناطق پست، از نسبی به‌جز انسان خردمند (Homo sapiens) منشأ می‌گیرد. مطالعات قبلی نشان داده‌اند که حدود چهار تا شش درصد از ژنوم بومیان گینه نو، از دی‌ان‌ای دنیسوواها تشکیل شده است.

انسان‌تباران دنیسووا، گروهی از انسان‌های باستانی منقرض‌شده هستند که تا زمانی پیش از سکونت انسان‌های نوین در پاپوآ گینه نو (حدود ۵۰ هزار سال پیش)، در منطقه زندگی می‌کردند. به نظر می‌رسد که نوادگان مدرن دنیسوواها، ژن‌هایی را از این انسان‌تباران باستانی به ارث برده‌اند و ژن وراثتی، امروزه به کمک این نوادگان آمده است. دلیلش این است که دنیسوواهای باستانی، با اجداد انسان‌های امروزی آمیزش داشتند و بخشی از ژنوم خود را به آن‌ها منتقل کردند.

محققان می‌گویند جهشی ژنتیکی در دنیسوواها که بر ساختار پروتئین خاصی اثر می‌گذارد، در ژنوم اهالی پاپوآ گینه نو به‌جای مانده است.

محققان توضیح می‌دهند: «به نظر می‌رسد پروتئین تغییر‌یافته برای بقای ساکنان مناطق پست در محیط زندگی آن‌ها، مفید واقع شده است. اگرچه ما علت دقیق این انتخاب را نمی‌دانیم، اما جهش ممکن است سبب مصونیت اهالی مناطق پست در برابر مالاریا باشد.»

محققان می‌گویند: «این امر نشان می‌دهد که هیپوکسی (کم‌اکسیژنی)، ممکن است نیروی محرکه‌ی اصلی انتخاب طبیعی در اهالی کوهستان‌های پاپوآ گینه نو بوده باشد. با این حال، عوامل بیماری‌زای خاص نیز ممکن است به‌وسیله‌ی انتخاب طبیعی، ژنوم اهالی مناطق پست را شکل داده باشند.»

محققان می‌افزایند هر دوی این واریانت‌ها، بر ضربان قلب افراد دارای جهش نیز تأثیر می‌گذارند. این چندگانگی، پیچیدگی تعبیر نقش جهش‌های ژنتیکی را نیز افزایش می‌دهد. یک جهش، در مجموع می‌تواند چندین فنوتیپ را تغییر دهد.

نتیجه‌گیری محققان مطالعه، نشان می‌دهد که ژنوم‌ها، صفات، یا فنوتیپ‌های حاصل از جوامع مختلف پاپوآ گینه نو، به دلیل سازگاری با محیط بومی شکل گرفته‌اند. همچنین، محققان می‌افزایند که برای درک کامل پیچیدگی‌های زیست‌شناختی انسان، بررسی جوامعی با پیشینه‌ی متنوع، دارای اهمیت بسیاری است.

یافته‌های مطالعه در مجله نیچر منتشر شده است.