ترفندهای کاربردی برای افزایش ماندگاری میوه و سبزیجات

همه می‌دانیم که محصولات تازه برای ما مفید هستند، اما میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان اگر زود مصرف نشوند پژمرده و خراب می‌شوند. نحوه‌ی ذخیره‌ی موادغذایی برای هر محصول متفاوت است و نگهداری صحیح آن‌ها می‌تواند به تازه‌تر ماندن آن‌ها کمک کند.

فساد مواد گیاهی، بدین دلیل است که آن‌ها حتی پس از برداشت از گیاهان زنده به فرایندهای بیولوژیکی خود ادامه‌ می‌دهند. این فرایندها شامل تنفس نیز هست. تنفس، تولید انرژی از کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌های ذخیره‌شده و آزادکردن دی‌اکسید‌کربن و بخار آب است. شما احتمالا تا به حال سیب‌زمینی جوانه‌زده را در خانه دیده‌اید.

علاوه‌براین، محصولات تازه به‌خاطر میکروب‌های مختلف، ازجمله انواع بی‌ضرر و آسیب‌زا که با عنوان پاتوژن یا عامل بیماری‌زا شناخته می‌شوند، به راحتی فاسد می‌شوند.

کشاورزان همیشه محصول را در شرایط بهینه برداشت می‌کنند. عوامل قبل از برداشت و پس از برداشت بر تازگی و کیفیت آن‌ها تأثیر می‌گذارند.

عوامل قبل از برداشت، مانند شرایط آب‌و‌هوایی، نوع خاک و در‌دسترس‌بودن آب، عوامل کشاورزی هستند. عوامل پس از برداشت شامل شستشو و نظافت پس از برداشت، حمل‌و‌نقل و توزیع، فرآوری و بسته‌بندی و نگهداری است.

از عوامل مهمی که باید به آن دقت کرد، محصولات زخمی، کبود یا آسیب‌دیده است. این موارد در مراحل پس از برداشت اتفاق می‌افتد و پوسیده‌شدن سبزیجات و میوه را تسریع می‌کند.

از‌دست‌دادن رطوبت از طریق پوست‌ آسیب‌دیده، باعث سریع‌شدن روند خرابی و از‌دست‌رفتن مواد مغذی می‌شود. این آسیب به ورود راحت میکروب‌های فاسدکننده کمک می‌کند.

نیازی نیست تمام محصولات را قبل از ذخیره بشوییم. بسیاری از مواد غذایی قبل از رسیدن به دست مشتری به‌شکل صنعتی شسته شده‌اند. درواقع اگر محصولات را بشورید و نتوانید آن‌ها را کاملا خشک کنید، رطوبت اضافه ممکن است روند پوسیدگی در یخچال را تسریع کند.

اما نباید فراموش کرد که شستن محصولات درست قبل از استفاده، برای از‌بین‌بردن کثیفی‌ها و حشرات بیماری‌زا مهم است.

برخلاف محتوای شبکه‌های اجتماعی، استفاده از سرکه در آب برای شستشو بی‌فایده است. مطالعات نشان‌ داده که سرکه تاثیری در کاهش بار میکروبی محصولات تازه ندارد.

اگرچه شواهدی وجود دارد که جوش‌شیرین می‌تواند باقی‌مانده‌های آفت‌کش‌ها را از سطح برخی محصولات پاک کند، برای استفاده در خانه توصیه نمی‌شود. فقط از آب لوله‌کشی ساده استفاده کنید.

نکته‌ی اصلی که باید برای مدیریت رطوبت و جلوگیری از خرابی و پوسیدگی در نظر داشته باشید، نوع بسته‌بندی و مکان صحیح ذخیره است. سه گزینه‌ی اصلی ذخیره‌سازی، روی پیشخوان، در یخچال، یا در «مکانی خنک، خشک و تاریک» مانند کمد است.

بهتر است موز، پیاز، سیر، سیب‌زمینی، سیب‌زمینی شیرین و کدو تنبل کامل در انبار یا کمد تاریک نگهداری شوند. سیب‌زمینی و پیاز را با هم نگهداری نکنید؛ زیرا پیاز گازی به نام اتیلن تولید می‌کند که باعث تسریع فساد سیب‌زمینی می‌شود و در طرف مقابل، رطوبت زیاد سیب‌زمینی نیز باعث فساد پیاز می‌شود.

میوه‌هایی مانند سیب، گلابی، آووکادو و موز را با هم نگهداری نکنید، زیرا این میوه‌ها با رسیدن، گاز اتیلن آزاد می‌کنند و باعث زودتر رسیدن و احتمالا فاسد‌شدن میوه‌های نزدیک آن‌ها می‌شوند، مگر اینکه بخواهید میوه‌هایتان سریع‌تر رسیده شوند.

برخی میوه‌ها مثل سیب و مرکبات بهتر است در یخچال (کشو با رطوبت پایین) نگهداری شوند، اما می‌شود در زمان کوتاهی نیز در دمای اتاق بمانند. نگهداری هندوانه در یخچال برای بیش از سه روز باعث می‌شود طعم و رنگ قرمز پررنگ خود را از دست بدهد.

بیشتر گیاهان و برخی سبزیجات برگ‌دار مثل کرفس، پیازچه و مارچوبه را می‌توان با ساقه‌هایشان  در آب نگه‌داشت تا شاداب بمانند. نگهداری آن‌ها در مکانی با تهویه مناسب و دور از نور مستقیم خورشید از خیلی گرم و پژمرده‌ شدن آن‌ها جلوگیری می‌کند.

زیاد ازحد نخرید. در صورت امکان در مقدار کم خرید کنید تا دیگر نگران تازه‌نگه‌داشتن محصولات نباشید. اگر می‌خواهید آن‌‌ها را بیش از یک روز نگهداری کنید، هرگز محصولات کبود، زخمی یا آسیب‌دیده نخرید.

سبزیجات را برای ذخیره‌سازی آماده کنید. می‌توان میوه‌ها را پوره کرد. موز خیلی رسیده را می‌توان پوره و تا ۱۲ روز در دمای منفی ۴ درجه سانتی‌گراد نگهداری کرد. می‌توان بسیاری از سبزیجات را منجمد، نیم‌پز تخمیر و کنسرو کرد.

بسته‌بندی خلأ روشی از بسته‌بندی است که هوا را کاملا از بسته خارج می‌شود. سبزیجات و توت‌ها با بسته‌بندی خلأ مدت طولانی‌تری تازه می‌مانند. انواع لوبیا با بسته‌بندی خلأ ممکن است تا ۱۶ ماه در یخچال بمانند، اما در شرایط عادی چهار هفته در یخچال دوام می‌آورند.

یخچال خود را طوری بچینید که به راحتی محصول را ببینید و بتوانید قبل از پژمرده‌شدن از آن‌ها استفاده کنید.

ترفندهای ذخیره‌سازی مختلف را امتحان کنید. نکات و ترفند‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارد که روش‌های مختلف ذخیره‌سازی غذا را به‌اشتراک می‌گذارند. نکاتی را که در مورد آن‌ها کنجکاو هستید، انجام دهید و ببینید کدام روش به شما کمک می‌کند.

محصولات مورد‌نظر خود را پرورش دهید. ممکن است همه نتوانند باغچه‌ی کوچکی داشته باشند تا سبزیجات تازه‌ی خود را تهیه کنند؛ اما می‌توان در گلدان برخی گیاهان مانند رزماری، نعنا، ریحون، پونه را کاشت و تازه مصرف کرد.

تازگی و طراوت محصولات از مزرعه شروع می‌شود، اما به عنوان مصرف‌کننده، با رعایت یک سری نکات می‌توان برای حفظ کیفیت میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان و کاهش ضایعات مواد غذایی تلاش کرد.