با ۳۲ مورد پزشکی عجیب آشنا شوید؛ از زبان پشمالوی سبز تا شکم آبجوساز
پنجشنبه ۱۷ خرداد ۱۴۰۳ - ۲۲:۳۰مطالعه 25 دقیقهبدن انسان همچنان پزشکان را غافلگیر میکند و آنها برخورد با بیماران دارای شرایط نادر یا تواناییهای منحصربهفرد را گزارش میکنند. در این فهرست، به ۳۲ مورد پزشکی غیرعادی میپردازیم که در مجلههای پزشکی معتبر گزارش شده است و درمورد علائم بیماران و پیامد شرایط آنها توضیح میدهیم.
همه موارد بهطور کامل قابل توضیح نیستند، اما اغلب پزشکان علت شرایط غیرعادی را مشخص کردهاند. به علت تشخیص سریع و به دنبال آن درمان مناسب، تعدادی از بیماران در این موارد بهبود پیدا کردند، اما برخی موارد نیز کشنده بودند و بیماران جان خود را از دست دادند.
سیمان در قلب مرد
مرد بیماری پس از دو روز درد قفسه سینه و مشکلات تنفسی در بخش اورژانس بستری شد. اشعه ایکس و سیتیاسکن وجود جسم خارجی را در قلب وی تایید کرد. حین جراحی، پزشکان شیء مذکور را پیدا کردند که قطعه سیمان نازک و تیزی بود که محفظه سمت راست بالای قلب بیمار را پاره کرده بود و به ریه سمت راست او نیز فرورفته بود.
سیمان مربوط به مداخلهای پزشکی بود که مرد یک هفته پیش برای درمان مهره شکسته تحت آن قرار گرفته بود. پزشکان نوع مخصوصی از سیمان را برای ترمیم مهره شکسته تزریق کرده بودند. گرچه این روش معمولا بیخطر است، در این مورد سیمان از استخوان به سیاهرگهای بیمار نشت کرده بود، سپس سفت شده بود و ازطریق گردش خون بیمار به قلب او رفته بود. او یک ماه پس از عمل جراحی برای حذف سیمان بهبود پیدا کرد.
زبان پشمالوی سبز
مردی پس از دچار شدن به وضعیت خوشخیمی که به زبان مودار معروف است، متوجه شد از زبانش موهای سبزرنگی جوانه میزند. زبان مودار زمانی رخ میدهد که برجستگیهای ریز روی زبان که پاپیلا نامیده میشوند، به شکل معمول نمیریزند و بیش از حد طبیعی رشد میکنند (آنها درحالت معمول حدود یک میلیمتر رشد میکنند).
همانطور که برجستگیها رشد میکنند، بسته به غذا، باکتریها و سایر مواردی که با آنها مواجه میشوند، رنگ خاصی (معمولا سبز، قهوهای، سفید، سبز یا صورتی) پیدا میکنند. این عارضه نسبتاً شایع است و حدود ۱۳ درصد افراد در مقطعی از زندگی دچار آن میشوند. خوردن غذاهای نرم و نوشیدن قهوه، چای یا الکل زیاد میتواند خطر دچار شدن به زبان مودار را افزایش دهد. طبق گزارش موردی، مرد ۶۴ ساله توصیه پزشکان خود مبتنی بر شستشوی مرتب زبان خود با مسواک را دنبال کرد و زبانش در عرض شش ماه به حالت عادی بازگشت.
جنین در مغز کودک نوپا
وضعیت نادری که «جنین درون جنین» نامیده میشود، پس از بزرگ شدن سر کودک و تاخیر رشد مهارتهای حرکتی کودک یک ساله تشخیص داده شد. جنین از همان تخمک بارورشدهای حاصل شده بود که کودک نیز از آن به وجود آمده بود بنابراین اگر جنین بهطور طبیعی رشد کرده بود، دوقلوی همسان او میشد.
- در موردی بسیار نادر، پزشکان جنینی را از مغز کودک یکساله خارج کردند22 اسفند 01مطالعه '2
- تولد نوزادی با جنین دوقلویش درون معده8 مرداد 00مطالعه '2
اگرچه وقتی یکی از جنینها دیگری را فرامیگیرد، رشد دوقلوی جذبشده معمولا متوقف میشود. وضعیت جنین درون جنین بسیار نادر است و فراوانی آن حدود یک مورد در هر پانصد هزار تولد است. بیشتر این موارد به جای سر در شکم اتفاق میافتند.
دانشجویی که اندازه مردمک چشم خود را تغییر میداد
بسیاری از ما کنترلی روی مردمک چشمهای خود نداریم و آنها بهطورخودکار در تاریکی گشاد میشوند تا نور بیشتری وارد شود و در محیط های روشن جمع میشوند تا میزان نور ورودی محدود شود. اگرچه دانشجویی در آلمان متوجه شد که میتواند بهطور ارادی مردمک چشمهای خود را تنگ و گشاد کند.
جوان ۲۳ ساله به پژوهشگران گفت جمع کردن مردمک چشمهایش مانند فشردن چیزی است، درحالیکه گشاد کردن آنها با این حس همراه است که چشمهایش را کاملا شل گرفته است. او ابتدا اندازه مردمک چشمهای خود را با تمرکز به جلو یا پشت یک جسم تغییر میداد و سپس با تمرین یاد گرفت این کار را صرفا با تمرکز روی چشمهای خود انجام دهد. اگرچه برخی از افراد میتوانند بهطور غیرمستقیم و مثلا با فکر کردن درباره خورشید، به این اثر دست یابند، پژوهشگران نشانهای مبنی بر استفاده دانشجوی مذکور از چنین روشی پیدا نکردند.
مردی که با مغز کوچکش زندگی عادی داشت
مرد ۴۴ سالهای که به عنوان کارمند دولت کار میکرد، با اینکه اندازه مغزش نصف حالت طبیعی بود، زندگی عادی داشت. این مورد در مجلهی The Lancet توصیف شد. مرد پس از احساس ضعف در پای چپش به مدت دو هفته، به پزشک مراجعه کرده بود. وقتی او ۶ ماهه بود، پزشکان شانت مغزی را برای درمان تجمع مایعات در مغز او در سرش قرار داده بودند. او در سن ۱۴ سالگی کنترل کامل پای چپ خود را از دست داد، اما پس از تعویض شانت بهبود پیدا کرد.
- چگونه مغز پس از حذف یک نیمکره دوباره خود را بازسازی میکند؟9 آذر 98مطالعه '6
- ۱۰۰ دانستنی جذاب درباره مغز انسان22 دی 02مطالعه '19
رشد عصبی مرد نرمال بود و مشکل پزشکی دیگری نداشت. گرچه پس از مراجعه به پزشک به خاطر ضعف پایش، از مغز او اسکن گرفته و چندین ناهنجاری در مغزش آشکار شد. وضعیت او موجب تجمع مایعات در جمجمهاش شده بود و فقط ورقه نازکی از مغز در سر او باقی مانده بود، زیرا مایع فضای اندکی برای بافت مغز باقی میگذاشت. پس از قرار دادن شانت جدیدی برای خروج مایع اضافی از مغز بیمار، احساس به پای او بازگشت.
نوجوانی که فقط به یک زبان خارجی صحبت میکرد
نوجوان ۱۷ سالهای در هلند پس از جراحی ارتوپدی توانایی صحبت کردن و درک زبان هلندی را به مدت ۲۴ ساعت از دست داد. در طول «سندرم لهجه خارجی» او فقط میتوانست به انگلیسی صحبت کند که هرگز خارج از کلاس درس با آن صحبت نکرده بود.
ماجرا زمانی شروع شد که نوجوان در پی آسیبدیدگی زانو در حین بازی فوتبال به بیمارستان رفت و جراحی شد. این نخستین بار بود که او تحت بیهوشی عمومی قرار میگرفت. وقتی به هوش آمد، فکر میکرد در ایالت یوتای آمریکا است. روانپزشک تایید کرد که نوجوان فقط میتواند به انگلیسی به پرسشها پاسخ دهد. پاسخهای او قابل فهم بود اما خیلی روان نبود.
وقتی دوستانش حدود ۲۴ ساعت پس از عمل جراحی به ملاقات وی آمدند، او بهطور خود به خود دوباره شروع به درک و حرف زدن به زبان هلندی کرد. مشخص نیست چه عاملی موجب شد نوجوان مذکور دچار این وضعیت شود اما نویسندگان گزارش موردی فکر میکردند مشکل او ممکن است با داروهای بیهوشی ارتباط داشته باشد.
عارضه شدید ناشی از نگهداشتن عطسه
مرد سی سالهای حین رانندگی عطسهاش گرفت. او با فشردن بینی و بستن دهانش جلوی عطسهاش را گرفت اما بلافاصله دچار گردن درد شدیدی شد. وی به اورژانس مراجعه کرد و اسکن گردن و قفسه سینهاش پارگی نیمسانتیمتری در نای او را آشکار کرد.
- در موردی بیسابقه در جهان، نای مردی براثر نگه داشتن عطسه سوراخ شد21 آذر 02مطالعه '2
پزشکان عمل جراحی را رد کردند، زیرا مرد مشکل دیگری نداشت. او تحت نظر قرار گرفت. پنج هفته بعد از ترخیص، سیتی اسکن نشان داد نای او بهبود پیدا کرده است. تیم مراقبت در مجلهی BMJ Case Reports نوشت: «حدس میزنیم نای براثر افزایش سریع فشار در آن در هنگام عطسه کردن با دهان و بینی بسته پاره شده بود.» آنها به مردم توصیه کردند جلوی عطسه خود را به این روش نگیرند.
نوزاد دختری که کل بدنش مو داشت
از بدو تولد، به جز کف دستها، کف پاها، دهان، چشم و بینی روی تمام بدن این نوزاد دختر مو وجود داشت. در گزارشی از این مورد، پزشکان خاطرنشان کردند دختر هیچ عارضه مرتبط با این پرمویی مادرزادی را نشان نمیدهد. والدینش که نگران ظاهر او بودند، وی را به بیمارستان آورده بودند. پزشکان به آنها اطمینان دادند که وضعیت او خوشخیم است و راهکارهایی برای از بین بردن موها را به آنها معرفی کردند.
آلرژی نسبت به آب
در موردی بسیار نادر، مشخص شد کودک ۱۸ ماهه ای به آب حساسیت (آکواژنیک اورتیکاریا) دارد. کودک مورد مطالعه تنها طی ۱۵ ثانیه پس از تماس با آب واکنشهای پوستی شدیدی ازجمله کهیر و راش را تجربه میکرد. علت دقیق این وضعیت ناشناخته است. طبق برخی از تئوریها کهیرها ممکن است ناشی از ماده محلول در آب مانند کلر باشد یا اینکه ممکن است چیزی روی پوست بیمار وقتی در تماس با آب قرار میگیرد، ماده سمی تولید میکند.
تغییر رنگ چشم کودک
چشمان یک نوزاد شش ماهه پس از دریافت داروی ضدویروسی فاویپیراویر از قهوهای به آبی نیلی تیره تبدیل شد. فاویپیراویر که برای درمان کووید ۱۹ تجویز شده بود، از تکثیر مواد ژنتیکی ویروسها جلوگیری میکند. کمتر از یک روز پس از تجویز داروی ضدویروسی به نوزاد، چشمان او زیر نور خورشید شروع به آبی شدن کرد.
معاینات پزشکی نشان داد رنگدانه آبی در هر دو قرنیهی نوزاد (قسمت شفاف و بیرونی چشم) تجمع پیدا کرده است. پنج روز پس از قطع مصرف فاویپیراویر رنگ چشمهای نوزاد به حالت طبیعی برگشت. بهگفتهی نویسندگان گزارش موردی، رنگ آبی ممکن است ناشی از تجمع مواد شیمیایی فلورسنت در قرنیه باشد که درنتیجهی تجزیه دارو توسط بدن تولید میشد.
طاعون رقص
یکی از بزرگترین معماهای حلنشده بهداشت عمومی این است که علت طاعون رقص که به مدت سه قرن در اورپا طول کشید، چه بود. طبق گزارشها، از قرن سیزدهم، مردم آلمان، هلند و ایتالیا در قالب گروههای بزرگی دور هم جمع میشدند و دیوانهوار می رقصیدند تا اینکه به شدت خسته میشدند و حتی میمردند.
در هر تجمعی تا حدود هزار نفر هم شرکت میکردند. گزارشهای مفصلی از این طاعونهای رقص وجود دارد، اما علت دقیق آن مشخص نشده است. این احتمال وجود دارد که این طاعون رقص توسط ترکیبی از عوامل ایجاد شده باشد. گزارشهای تاریخی حاکی از آن است که طاعون رقص پدیده روانی جمعی ناشی از ناملایمات اجتماعی بود و به دلیل فرهنگ آن زمان خود را به شکل رقص نشان میداد.
بیخوابی مرگآور
بیمار دچار بیخوابی خانوادگی مرگآور فقط دو تا سه ساعت در طول شب میخوابید. این مرد ۵۷ ساله پیش از بستریشدن در بیمارستان، در طول یک سال بهطور پیشرونده دچار زوال حافظه شده بود. در طول روز، او اغلب احساس ضعف میکرد و در حالت نشسته یا درازکشیده به خواب میرفت. توانایی او در استفاده از چوب غذاخوری به سرعت تضعیف شد و بلافاصله پس از آن دچار مشکلاتی در راه رفتن شد. مرد بیمار پس از چند ماه بستریشدن در بیمارستان جان سپرد.
بیخوابی خانوادگی مرگآور نوعی بیماری ارثی پریونی است که درمان موثری برای آن وجود ندارد. بیماریهای پریونی زمانی رخ میدهند که سلولها پروتئینهای ناکارآمدی را میسازند که در مغز تجمع میکنند و به آسیب تدریجی منجر میشوند. علائم این بیماری شامل بیخوابی، اختلالات حرکتی و تغییرات هورمونی است. آزمایشها معمولا جهش در ژنی به نام PRNP را نشان میدهند. جهشی به نام D178N هم با بیخوابی خانوادگی مرگآور و هم با بیماری پریونی دیگری در ارتباط است.
پلیسی که همه را میشناخت
افسر پلیسی همیشه از غریبهها میپرسید: من شما را از کجا میشناسم؟ این مرد ۴۶ ساله دچار دورههای متناوب اضطراب شده بود که هر کدام حدود ۱۵ ثانیه طول میکشید. شش ماه پس از شروع این دورههای اضطراب، او دچار تشنج شد. نتایج امآرآی و معاینات عصبی او نرمال بود. بااینحال، یک ماه پس از تشنج، او علائم جدیدی را گزارش کرد. علاوه بر مشکلات حافظه پدیده عجیبی را تجربه میکرد: همه مردم به چشم او آشنا بهنظر میرسیدند. در گزارش موردی توضیح داده شده است این آشنا بودن بیش از حد افسر پلیس با چهرهها به میزان کمتری در عکسها و چهرههایی که در تلویزیون نشان داده میشد نیز وجود داشت.
بیماران مبتلا به اختلال توصیفشده خیلی زود متوجه میشوند در اشتباه هستند. آنها معمولاً ضایعاتی در نیمکره چپ و لوب گیجگاهی مغز خود دارند اما نیمکره راست و نواحی پیشانی مغز آنها طبیعی است. نیمکره چپ در شناسایی ویژگیهای منحصربهفرد چهرهها نقش دارد، درحالیکه نیمکره راست چهرهها را با معانی احساسی و شخصی ارتباط میدهد. بنابراین، اختلال آشنا بودن بیش از حد چهرهها ممکن است زمانی بروز کند که نیمکره چپ آسیب دیده باشد و نیمکره راست درصدد جبران آن برآید و این امر موجب احساس آشنا بودن کاذب شود. به گفته نویسندگان گزارش موردی، اختلال مذکور احتمالا شایعتر از چیزی است که تصور میشود؛ زیرا اغلب موارد معمولا ناشناخته باقی میمانند.
کرم غولپیکر کلیه
مرد جوانی به خاطر ناتوانی در دفع ادرار و تب به اورژانس رفت. به جز ضربان قلب سریع، شرایط حیاتی او طبیعی بود. کارکنان بیمارستان، یک کاتتر (لوله نازک) در مجرای ادراری او قرار دادند و ازطریق وریدی به مرد بیمار مایعات و ترکیبی از داروها را دادند. اما در دومین روز بستریبودن در بیمارستان، او متوجه کرمی در کیسه ادرار خود شد.
بخش میکروبیولوژی بیمارستان تأیید کرد کرم قرمز رنگی که حدود ۳۰ سانتیمتر طول داشت، انگلی به نام دایکتو فیما رنالی است که به کرم غولپیکر کلیه معروف است. وقتی ادرار او مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت، اثری از تخم انگل مشاهده نشد. گرچه پزشکان توصیه کردند بیمار در بیمارستان بماند، او پس از دفع کرم بیمارستان را ترک کرد.
دایکتو فیما رنالی از بزرگترین نماتدهای انگلی شناختهشده است. این انگل بیشتر در کلیه پستانداران گوشتخوار مانند سگ و گرگ یافت میشود و تخم های آن از طریق ادرار حیوانات آلوده دفع میشود. انسانها میتوانند با خوردن گوشت خام یا نیمپز ماهی یا قورباغههای حاوی لارو انگل آلوده شوند. در این مورد خاص، بیمار ماهی خامی را از دریاچه نزدیک خانهاش خورده بود. این اولین بار نبود که او چنین کرمهایی را دفع میکرد. در موارد پیچیده، تنها راه درمان خارجکردن کلیه آلوده است.
کودکی که همه چیز میخورد
در گزارشی موردی، پزشکان توضیح دادند که دختربچهای ۷ ساله با سابقهی شکمدرد و همچنین دندانهای پوسیده به بخش کودکان آورده شد. دختربچه علیرغم هشدارهای والدینش پنج سال بود تکههای آجر را میخورد.
هرچند عادی است که کودکان در دوره موقتی در طول رشد اجسام مختلف را به دهان خود ببرند، چنانچه کودکی این مرحله را رد کرده باشد و دوباره شروع به خوردن مواد غیرخوراکی کند، جای نگرانی وجود دارد. وضعیتی که در آن افراد شروع به خوردن اقلام غیرخوراکی مانند سنگ، آجر، گچ و صابون میکنند، هرزهخواری یا پیکا نامیده میشود. علل احتمالی پیکا کمبود آهن و قرار گرفتن درمعرض سرب است. به کودک مورد مطالعه مکمل آهن، روی و کلسیم داده شد و پس از شش ماه عادت او متوقف شد.
دندانهای دوتایی
وقتی پسر ۱۴ سالهای برای معاینه معمول به دندانپزشکی مراجعه کرد، دندانپزشکان متوجه شدند یکی از دندانهای آسیای کوچک او دو تاج دارد. بنا به گزارش این مورد، او مشکل خاصی نداشت و به دنبال درمانی برای آن نبود. دندان دوتایی نوعی اختلال رشد شکل دندان است که ناشی از تلاش ناموفق جوانهی یک دندان برای تقسیمشدن است. علت دقیق این پدیده مشخص نیست، اما عوامل محیطی مانند کمبود ویتامین یا آسیب ممکن است نقش داشته باشد.
سندرم پری دریایی
گزارشی موردی دیگری نوزاد مبتلا به سندرم پریدریایی یا سیرنوملیا را توصیف میکند که طی آن دو اندام تحتانی به یکدیگر جوش خورده و ظاهری شبیه دم پری دریایی ایجاد میشود. نوزاد به بخش نوزادان منتقل شد، اما هفت ساعت پس از تولد از دنیا رفت. عوامل خطر احتمالی برای سندرم پری دریایی شامل ابتلای مادر به دیابت و سوء مصرف مواد مخدر است، اما علت دقیق آن مشخص نیست.
زنی که نمی توانست درد را احساس کند
زنی ۵۸ ساله، سابقه طولانی از عدم حساسیت به درد داشت و به خاطر میآورد که در کودکی دچار بریدگی میشد، اما دردی احساس نمیکرد. او همچنین هنگام دستزدن به آب خیلی سرد یا خیلی گرم احساس درد نمیکرد، اگرچه بنا به گزارش موردی از وضعیتش، او میتوانست تفاوت بین آب گرم و سرد را احساس کند. زن که صاحب دو فرزند بود، هنگام زایمان نیز دردی احساس نکرده بود.
بنا به تشخیص پزشکان، زن مورد مطالعه به نوعی بیماری به نام عدم حساسیت مادرزادی به درد دچار بود که وضعیتی نادر ناشی از جهش در ژن SCN9A است. افراد مبتلا به این بیماری میتوانند احساسات متفاوت را درک کنند، اما درد را تجربه نمیکنند. مانند سایر مبتلایان به عدم حساسیت مادرزادی به درد، زن بیمار از آنوسمی رنج میبرد، یعنی بو را نیز حس نمیکرد.
سکسکههای مداوم
درحالیکه سکسکه معمولا پس از مدت کوتاهی خود به خود متوقف میشود، همیشه این طور نیست. مرد ۲۲ سالهای به مدت دوسال هر روز سکسکه میکرد. درمانهای پزشکی گذشته که در گزارش موردی پزشکان توضیح داده نشده بود، بیحاصل بود.
بیمار به دلیل سکسکههای مداوم کارش را رها کرد و زندگی اجتماعیاش به هم ریخت. او همچنین دچار شکم درد و کمخونی شده بود. در نهایت، او تصمیم گرفت برای درمان رفلاکس معده به مری که تصور میشد علت سکسکههای او باشد، تحت عمل جراحی قرار گیرد. او در طول عمل جراحی نیز سکسکه میکرد. اگرچه دفعات سکسکه او پس از جراحی کاهش یافت، او بهطور کامل درمان نشد. درحالیکه اغلب نمیتوان علت واحدی برای سکسکه مزمن مشخص کرد، برخی از علل آن شامل رفلاکس معده به مری و نارسایی آدرنال میشود.
لخته خون بزرگ به شکل ریه
مردی که بهطور ناگهانی علائم نارسایی مزمن قلبی او بدتر شد، در بخش مراقبتهای ویژه بستری شد. او دچار سرفههای خونی بود و همچنین مشکل تنفسی داشت. به او داروی رقیقکننده خون داده شد. در یک لحظه او به شدت شروع به سرفه کرد و لخته خونی بزرگی به شکل بخشی از ریه خود را بالا آورد.
لخته خون قالبی از خون لختهشده به شکل مجاری منشعب ریه معروف به درخت نایژهای بود. این مرد ۳۶ ساله یک هفته بعد به دلیل عوارض ناشی از نارسایی قلبی فوت کرد. پزشکان تصویری از لخته خون او را در گزارش موردی در مجله پزشکی نیوانگلند منتشر کردند.
خون آبی
زن ۲۵ سالهای در رودآیلند پس از ابتلا به دندان درد، مقادیر زیادی از داروی بیحسکننده را روی دندان خود استفاده کرد. روز بعد او به دلیل احساس ضعف و خستگی، تنگی نفس و تغییر رنگ پوست به اورژانس مراجعه کرد. هنگام خونگیری مشاهده شد رنگ خون او به جای قرمز، آبی تیره است. براساس گزارش موردی، زن دچار وضعیتی به نام متهموگلوبینمی بود که در آن سطح نوعی هموگلوبین به نام متهموگلوبین افزایش پیدا میکند. متهموگلوبین برخلاف شکل معمول هموگلوبین نمیتواند اکسیژن را به سراسر بدن برساند.
متهموگلوبینمی میتواند مادرزادی یا عارضه جانبی برخی داروها، ازجمله برخی داروهای بیهوشی باشد. زن به سرعت تحت درمان با متیلن بلو وریدی قرار گرفت و تنفس او بهبود پیدا کرد و تغییر رنگ پوست او کم شد. متیلن بلو وریدی با بازگرداندن آهن به شکل مناسب در خون او اثر کرد و در این مورد زن به طور کامل بهبود یافت.
شکم آبجوساز
مردی که اصرار داشت الکل مصرف نکرده است، به جرم رانندگی حین مستی دستگیر شد. او پس از این حادثه به کلینیک اوهایو رفت. پزشکان سویههایی از مخمر ساکارومیس بولاردی و ساکارومایسس سرویزیه معروف به مخمر آبجو را در نمونههای مدفوع او شناسایی کردند.
براساس گزارش موردی که در مجلهی BMJ Open Gastroenterology منتشر شد، مرد دچار وضعیتی معروف به «سندرم خودآبجوسازی» بود که در آن میکروبهای موجود در روده کربوهیدراتها را به الکل تبدیل میکنند. این تشخیص همچنین علت این امر را نیز توضیح داد که چرا وی دورههایی از مستی مرموز و مه مغزی داشت. مرد پس از اینکه پزشکان به مدت شش هفته او را تحت رژیم غذایی عاری از کربوهیدرات و داروهای ضدقارچ قرار دادند، درمان شد.
تشنجهای ناشی از سودوکو
در موردی گیج کننده، مردی آلمانی هنگام تلاش برای حل بازی فکری سودوکو دچار تشنج میشد. طبق گزارش موردی از وضعیت این مرد، او همیشه به سودوکو چنین واکنشی نشان نمیداد. در طول سفر اسکی در سال ۲۰۰۸ او براثر سقوط بهمن زیر برف مدفون شد، از هوش رفت و تحت احیای قلبی ریوی قرار گرفت. مرد زنده ماند، اما از آنجایی که مغزش به مدت ۱۵ دقیقه از اکسیژن محروم بود، دچار لرزشهای عضلانی در ناحیه دهان و پاهایش شد. پس از تجویز داروهای ضدصرع، او شروع به بهبودی کرد.
وقتی مرد در مرکز توانبخشی درحال تلاش برای حل معمای سودوکو بود، دچار حرکات تند و غیرارادی معروف به تشنج کلونیک در بازوی چپ خود شد. پزشکان بعداً دریافتند تشنجها زمانی شروع میشد که مرد اعداد پازل سودوکو را به شکل سه بعدی تجسم میکرد که بهگفتهی بیمار به او در حل معماها کمک میکرد. این شرایط به سرگرمی مرد پایان داد، زیرا ترک سودوکو تنها کاری بود که میتوانست برای جلوگیری از تشنج انجام دهد.
دندان درون مغز نوزاد
پسر چهار ماههای برای آزمایشهای پزشکی به بیمارستان برده شد، زیرا به نظر میرسید سرعت رشد سرش بیش از حد طبیعی است. اسکن مغز تایید کرد او تومور مغزی دارد. گرچه در جریان جراحی برای خارج کردن تومور، پزشکان متوجه شدند تومور حاوی چندین دندان کامل است. معلوم شد نوزاد دچار وضعیتی به نام کرانیوفارنژیوما (نوع نادری از تومور مغزی خوشخیم) است. پس از جراحی پزشکان گفتند وضعیت پسر خوب است و مشکل خاصی ندارد.
لنز تماسی گمشده چند دهه بعد پیدا شد
دختر ۱۴ سالهای در حال بازی بدمینتون بود که توپ بدمینتون به چشمش اصابت کرد. او لنزی تماسی داشت که نتوانست آن را پیدا کند و تصور کرد از چشمش افتاده و گم شده است. گرچه ۲۸ سال بعد او به علت تورم پلک بالای چشم چپش نزد پزشک رفت و غافلگیر شد. اسکن امآرآی کیستی را نشان داد که پزشکان با انجام عمل جراحی آن را خارج کردند. وقتی کیست خارجشده پاره شد، ناگهان لنز تماسی که مدتها پیش گم شده بود، در آن پیدا شد. مشخص شد در جریان آسیب ناشی از توپ بدمینتون لنز به پلک فوقانی چشم چپ زن رفته و به مدت ۲۸ سال در آن جا پنهان مانده بود.
سندرم بابون
پنیسیلین یکی از رایجترین آنتیبیوتیکهای مورد استفاده در سطح جهان است، اما مانند هر داروی دیگری میتواند عوارض جانبی داشته باشند. مرد ۴۰ سالهای که گلودرد داشت، برای درمان التهاب لوزه پنیسیلین دریافت کرد. چند روز بعد، در ناحیه زیر بغل، کشاله ران و باسن مرد بثوراتی پدیدار شد که به دلیل شباهت آن به رنگ قرمز روی پشت برخی از میمونها به سندرم بابون معروف است. این عارضه معمولا براثر واکنش آلرژیک نسبتبه پنیسیلین یا مواد دیگری مانند جیوه ایجاد میشود. بنا به گزارش موردی، بثورات مرد پس از تغییر دارو ناپدید شد.
چینوچروکهای موقت
براساس گزارش موردی منتشرشده در مجلهی JAMA Dermatology، وقتی مردی دستهایش را درون آب میگذاشت، چروکهای بیش از حدی روی آنها ایجاد میشد که حدود ۳۰ دقیقه پس از خشک شدن از بین میرفت. این وضعیت بیماری پوستی نادری است که معمولا در زنان جوان و بیشتر در افراد مبتلا به فیبروز سیستیک بروز میکند، اما در مورد مذکور مردی را که در دهه سوم زندگی خود قرار داشت، تحتتاثیر قرار داده بود.
مرد پس از سه سال تجربه این عارضه به پزشک مراجعه کرد. در صورت تماس با آب، پوست روی دستهایش متورم، چروک و پوسته پوسته میشد. البته کف دستهای مرد تحتتاثیر این وضعیت قرار نمیگرفت که غیرعادی بود. او با پماد حاوی کورتیکواستروئید و مرطوبکننده تحت درمان قرار گرفت و علائمش در عرض یک ماه رو به بهبودی رفت.
مصرف بیش از حد کافئین پس از خطای اندازهگیری
اشتباه در اندازهگیری پودر کافئین، پیامد مرگباری برای مردی در بریتانیا داشت. این مربی شخصی ۲۹ ساله، کیسه کوچکی از کافئین را سفارش داد تا به نوشیدنیهای خود اضافه کند. گرچه او قصد داشت ۳۰۰ میلیگرم پودر اضافه کند، ترازوی مورد استفادهی وی وزن کمتر از دو گرم را نشان نمیداد.
بلافاصله پس از مصرف نوشیدنی ضربان قلب مرد بالا رفت و از دهانش کف میآمد. همسرش یا آمبولانس تماس گرفت اما مرد در اواخر همان روز جان سپرد. در آن زمان، پزشکی قانونی سطح کافئین ۳۹۲ میلیگرم در لیتر را در خون قربانی تشخیص داد (معادل حدود ۱۰۰ تا ۲۰۰ فنجان قهوه).
معده تاخورده
پزشکان پس از ابتلای دختری به بیماری نادر و تهدیدکنندهی حیات به نام پیچخوردگی معده موفق شدند جان او را نجات دهند. در این وضعیت، کل یا قسمتی از معده بیش از ۱۸۰ درجه میچرخد. وقتی این اتفاق برای دختر ۱۲ ساله رخ داد، او دچار درد شدیدی شد، نمیتوانست به خوبی نفس بکشد و مدفوع کند.
پیچخوردگی معده میتواند به انسداد معده منجر شود و از حرکت غذا، خون و اکسیژن ممانعت کند. براساس گزارش موردی درباره وضعیت او، دختر به خاطر تشخیص سریع و درمان جراحی زنده ماند. اگرچه این وضعیت در حدود ۳۰ تا ۵۰ درصد موارد کشنده است.
پیچخوردگی معده معمولا بر اثر فتق ایجاد میشود که در آن بخشی از معده ازطریق سوراخی در دیافراگم به داخل قفسه سینه فشرده میشود. اگرچه درمورد دختر مورد مطالعه، معده روی خودش تاخورده بود، زیرا رباطهایی که معده او را در جای خود محکم میکردند، دچار شلشدگی بودند.
تومور در سینه اضافی
زن ۶۳ سالهای که در ناحیه زیر بغل خود تورم درناکی را احساس میکرد، به پزشک مراجعه کرد. پزشکان متوجه شدند تودهای از بافت در آن ناحیه قرار دارد که در سونوگرافی مشخص شد سینهی اضافی است. پزشکان همچنین متوجه رشد توموری کروی در یکی از مجاری شیر سینه اضافی شدند.
براساس گزارش موردی از وضعیت بیمار، تومور خوشخیم بود و با موفقیت خارج شد. این نوع تومور در بافت طبیعی سینهی سه درصد افراد ایجاد میشود، اما معمولا در بافت سینه اضافی مشاهده نمیشود. سینه فرعی وضعیت نسبتا شایعی است که حدود ۶ درصد از زنان و ۳ درصد از مردان را مبتلا میکند.
عروق خونی نشتکننده غواص
غواصان برای جلوگیری از ابتلا به «بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار»، باید سرعت صعود خود را برنامهریزی کنند. بیماری ناشی از كاهش ناگهانی فشار زمانی اتفاق میافتد که گازهای محلول موجود در خون فرد حبابهایی را در جریان خون و بافتهای او تشکیل میدهد. صعود سریع غواص از محیط پرفشار در اعماق دریا به نواحی کمفشار سطح دریا میتواند موجب بیماری مذکور شود که با علائمی ازقبیل درد مفاصل، تهوع و سردرد همراه است.
پزشکان در مجلهی BMJ Case Reports توضیح دادند یکی از غواصان دچار عارضه بسیار نادری از این بیماری شده بود که در آن مایع از سلولهایش خارج میشد. مرد که در دهه پنجم زندگی خود بود، پس از شیرجهای ۳۰ متری با تنگی نفس به اورژانس مراجعه کرد. متخصص سندرم نشت مویرگی سیستمیک علائم غواص را شناسایی کرد و به ارائه درمان مناسب برای این عارضه کمک کرد.
بهگفتهی متخصص، حبابهای تشکیلشده در عروق خونی بیمار موجب آبشار پیشالتهابی و موجب افزایش نفوذپذیری رگها و درنهایت به نشت پروتئین و مایع منجر شده بود. سندرم نشت مویرگی سیستمیک میتواند کشنده باشد، اما در این مورد تشخیص و درمان سریع باعث شد غواص در کمتر از یک هفته مرخص شود.
سندرم قفلشدگی
در گزارش موردی دیگری، مردی ۵۴ ساله مبتلا به سندرم قفلشدگی توصیف شده است. سندرم قفلشدگی اختلال عصبی نادری است که در آن بیماران نمیتوانند حرکت کنند یا حرف بزنند، ولی قادر به فکر کردن هستند. این بیماری به شکل «زندانی شدن در بدن خود» توصیف شده است. در گذشته افراد مبتلا به این سندرم با حرکت دادن چشمها یا پلک زدن با دیگران تعامل برقرار میکردند. اگرچه امروزه دستگاههای کمکی مختلفی وجود دارد که چنین افرادی میتوانند بهوسیلهی آنها با دیگران ارتباط برقرار کنند.
علت اصلی سندرم قفلشدگی آسیب دیدن بخشی از مغز به نام پل مغزی است. آسیب معمولا از سکته مغزی ناشی میشود، اما میتواند براثر ضربه، عفونت، تومور یا اختلالات میلینزدا مانند مولتیپل اسکلروزیس نیز بروز کند. بیماران مبتلا به سندرم مذکور میتوانند سالها زنده بمانند. اگرچه بیمار مورد مطالعه دچار عفونتهای عودکننده بود و ۳۶ روز پس از تشخیص ابتلای او به این وضعیت از دنیا رفت.
نظرات