مولتی‌ویتامین‌ها طول عمر ما را بیشتر نمی‌کنند

پژوهش جدیدی نشان می‌دهد مولتی‌ویتامین‌ها به افزایش طول عمر کمک نمی‌کنند، گرچه شواهد حاصل از مطالعات دیگر نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشند و به افراد کمک کنند در سنین بالا بهتر زندگی کنند.

بسیاری از مردم از مولتی‌ویتامین‌ها برای حفظ یا بهبود سلامتی استفاده می‌کنند، اما مشخص نبود که آیا مولتی‌ویتامین‌ها روی طول عمر نیز اثرگذار هستند یا خیر.

پژوهشگران موسسه ملی سلامت ایالات متحده (NIH) داده‌های حاصل از سه مطالعه بزرگ در زمینه رژیم غذایی و سلامتی را با هم ترکیب کردند تا پیامد مصرف مولتی‌ویتامین‌ها برای سلامتی را بررسی کنند. درمجموع، ۳۹۰ هزار بزرگسال در این مطالعات حضور داشتند.

یافته‌های تجزیه‌و‌تحلیل جدید نتایج مطالعات پیشین را تایید می‌کند که نشان می‌دهند مصرف روزانه مولتی‌ویتامین‌ها موجب افزایش طول عمر نمی‌شود. برعکس، خطر مرگ براثر هر علتی در میان افرادی که مولتی‌ویتامین مصرف می‌کردند، در چند سال اول پیگیری اندکی بیشتر بود (۴ درصد).

ممکن است چندین دلیل برای این امر وجود داشته باشد که تفکیک آن‌ها از هم دشوار است. برای مثال، احتمال مصرف مولتی‌ویتامین‌ها در افرادی که دچار مشکلات سلامتی وابسته به سن هستند، بالاتر است. از سوی دیگر، افرادی که مولتی ویتامین مصرف می‌کنند، اغلب رژیم غذایی سالم‌تری دارند، بیشتر ورزش می‌کنند، کمتر سیگار می‌کشند و درآمد کافی برای تهیه مکمل‌ها را دارند و همه این عوامل می‌توانند سلامتی را بهبود دهند.

در مطالعه جدید هم همین شرایط وجود داشت. شرکت‌کنندگان عموما کاملا سالم بودند و سابقه سرطان یا سایر بیماری‌های مزمن نداشتند، اما کسانی که مولتی‌ویتامین مصرف می‌کردند، معمولا رژیم غذایی بهتر و شاخص توده بدنی پایین‌تری داشتند.

عوامل مخدوش‌کننده یادشده (که در مطالعه حاضر به‌خوبی درنظر گرفته شد) نتایج تجزیه‌و‌تحلیل‌های گذشته را مورد تردید قرار داده است. تنوع گسترده مولتی‌ویتامین‌ها نیز مقایسه بین مطالعات مختلف را دشوار کرده است.

حتی پیش از نتایج مطالعه جدید، کارشناسان درمورد مزیت‌های مصرف مولتی‌ویتامین‌ها توصیه قطعی نمی‌کردند و معتقد بودند فواید احتمالی این مکمل‌ها بستگی به این امر دارد که چه کسی به چه علت و چگونه آن‌ها را مصرف می‌کند.

مصرف ویتامین‌های خاص می‌تواند به کسانی که دچار کمبود هستند، مثلا کمبود آهن یا ویتامین B دارند، کمک کند یا نیازهای اضافی دوران بارداری را تامین کند.

چندین کارآزمایی اخیر همچنین نشان می‌دهند مصرف روزانه مولتی‌ویتامین‌ها می‌تواند به بهبود حافظه و کاهش زوال شناختی، البته فقط در افراد سالخورده و برای مدت کوتاهی کمک کند. علاوه‌بر‌این، به‌نظر می‌رسد ویتامین سی و روی که خواص آنتی‌اکسیدانی دارند، از تباهی لکه زرد ( دژنراسیون ماکولا) جلوگیری کنند. دژنراسیون ماکولا کاهش بینایی پیشرونده‌ای است که هنگام پیری بروز می‌کند.

ذکر این نکته ضروری است که اگر مکمل‌ها در مقادیر زیاد یا همراه یا ویتامین‌های دیگر مصرف شوند یا با داروهای تجویزی تداخل داشته باشند، می‌توانند مضر یا خطرناک باشند.

مکمل‌های بتاکاروتن خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری افزایش می‌دهند، درحالی‌که ویتامین K ممکن است اثربخشی داروهای رقیق‌کننده خون را کاهش دهد و مواد معدنی مانند روی و کلسیم جذب آنتی‌بیوتیک‌های مورد استفاده برای مبارزه با عفونت‌های باکتریایی را محدود می‌کنند.

همچنین نظارت مولتی‌ویتامین‌ها به اندازه داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه سختگیرانه نیست و این شرایط، راه را برای ادعاهای مبالغه‌آمیز درمورد اثربخشی آن‌ها بدون وجود شواهد، باز می‌گذارد.

برای بیشتر مردم، دریافت ویتامین موردنیاز ازطریق رژیم غذایی به جای مصرف مکمل‌ها، راه ایمن‌تری است. برای مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد روی آوردن به غذاهای سالم‌تر می‌تواند تا ده سال به عمر شما اضافه کند. گروه پژوهشی در آن زمان توضیح داده بود: «هرچه تغییرات ایجاد شده درجهت الگوهای غذایی سالم‌تر، بیشتر باشد، امید به زندگی بیشتر خواهد بود.»

ذکر این نکته نیز ضروری است که تغذیه سالم بستگی به توانایی مالی فرد و دسترسی او به گزینه‌های غذایی مغذی و سالم دارد.

نتایج پژوهش در مجله‌ی  JAMA Network Open منتشر شده است.