مصرف بیش‌ازحد قند افزوده ممکن است پیری بیولوژیکی را تسریع کند

دانشمندان در مطالعه‌ای جدید دریافته‌اند که رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی با مواد قندی افزوده‌ی کمتر، روند پیری بیولوژیکی را در زنان کندتر می‌کند. به‌طور دقیق‌تر، زنانی که در میانسالی از مواد غذایی سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها تغذیه می‌کردند، در مقایسه با زنانی که از غذاهایی با مواد مغذی کمتر تغذیه می‌کردند، سلول‌های جوان‌تری داشتند.

به‌گزارش لایوساینس، محققان جوانی سلول‌ها را با بررسی برچسب‌های شیمیایی موسوم به گروه‌های متیل روی سطح مولکول‌های دی‌ان‌ای، ارزیابی کردند. این برچسب‌ها در فرآیندی که به عنوان اصلاح اپی‌ژنتیک شناخته می‌شود، فعالیت ژن‌های خاص را بدون ایجاد تغییر در کد اصلی دی‌ان‌ای، تنظیم می‌کنند. از آنجایی که الگوی گروه‌های متیل با افزایش سن تغییر می‌کند، اصلاح اپی‌ژنیک ظاهرا در تسریع پیری بیولوژیکی نقش دارد.

در حالی که مصرف رژیم غذایی سرشار از مواد مغذی با کند‌ترشدن روند پیری ارتباط دارد، به نظر می‌رسد که مصرف قندهای افزوده، سرعت روند پیرشدن سلول‌ها را افزایش می‌دهد.

محققان دریافتند زنانی که مقادیر بیشتری از قند افزوده را مصرف می‌کردند، حتی اگر به طور کلی از رژیم غذایی سالمی برخوردار بودند، علائم پیری سلولی سریع‌تری نسبت به دیگران داشتند. «مواد قندی افزوده» به قندهایی اطلاق می‌شود که در طول فرآیند تولید به ماده خوراکی اضافه می‌شوند، مانند قند موجود در نوشیدنی‌های شیرین‌شده و محصولات پخته‌شده. در مقابل، به قند موجود در شیر، میوه‌ها و سبزیجات، قندهای طبیعی می‌گویند.

الیزا اپل، یکی از نویسندگان مطالعه و استاد روان‌پزشکی در دانشگاه کالیفرنیا، سانفرانسیسکو، در بیانیه‌ای گفت: «ما می‌دانستیم که مصرف بیش‌از‌حد قندهای افزوده، احتمالا بیش از هر عامل غذایی دیگری با زوال سلامت متابولیک و بیماری‌های زودرس در ارتباط است.»

اپل و همکارانش سوابق غذایی ۳۴۲ زن را در طول سه روز غیرمتوالی، بررسی کردند. سپس، گروه محققان رژیم غذایی هر زن را بر اساس میزان تطابق با رژیم‌های غذایی مختلف ارزیابی کردند. این رژیم‌ها‌ی غذایی، رژیم مدیترانه‌ای را شامل می‌شد که سرشار از گیاهان، غلات کامل و چربی‌های غیراشباع است و گوشت قرمز، چربی‌های اشباع و مواد قندی کمتری دارد. رژیم غذایی مشابه دیگری به نام شاخص تغذیه سالم جایگزین، بر مصرف مواد مغذی و غذاهایی که خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهند، تأکید دارد.

همچنین، محققان معیاری جدید را برای سنجش میزان مصرف مواد مغذی ابداع کردند که «شاخص مواد مغذی اپی‌ژنتیک» نامیده می‌شود. این شاخص، شامل موادی مغذی است که با فرآیندهای آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی در بدن و همچنین، با حفظ و ترمیم دی‌ان‌ای مرتبط هستند. به عنوان مثال، ویتامین‌های B12 و C و A و E به همراه فولات (اسید فولیک) و منیزیم، در این شاخص گنجانده شده‌اند.

گروه محققان علاوه بر رتبه‌بندی رژیم‌های غذایی افراد شرکت‌کننده در مطالعه، میزان قند افزوده‌ی مصرفی زنان را نیز ارزیابی کردند که بین ۲٫۷ تا ۳۱۶ گرم در روز، متغیر بود. محققان سن اپی‌ژنتیک شرکت‌کنندگان را با بررسی متیلاسیون دی‌ان‌ای در سلول‌های نمونه‌های بزاق، محاسبه کردند. داده‌های به دست آمده، پیوندهای بین رژیم غذایی و پیری سلولی را به نمایش گذاشت، اما صرفا تصویری اجمالی ثبت شد.

یافته‌های محققان از ایده‌ای پشتیبانی می‌کند که می‌گوید تغذیه از خوراکی‌های مغذی با مواد قندی افزوده‌ی کم، ممکن است طول سلامتی انسان را بهبود بخشد؛ یعنی دوره‌ای از زندگی افراد که نه صرفا زنده هستند، بلکه به سلامت می‌گذرانند. بااین حال، پژوهشگران می‌گویند برای ارزیابی آثار طولانی‌مدت پیروی از این قبیل رژیم‌ها بر پیری اپی‌ژنتیک، به تحقیقات بیشتری نیاز است.

یافته‌های مطالعه در مجله JAMA Network Open منتشر شده است.